An Uamh
Le D貌mhnall Iain Mac脤omhair
Shuas faisg air mullach Beinn a' Chreachainn bha uamh agus a beul fosgailte ris a' bhaile. Cho fad 's a chitheadh s霉il cha robh dad na broinn ach d貌rlach chlachan an siud 's an seo. Ged a bha a' bheinn 脿rd cha robh i duilich a d矛readh 's bhiodh clann bho 脿m gu 脿m a' dol suas a chluiche innte.
Sin d矛reach a rinn Calum Friseal aon latha samhraidh 's a chompanaich air falbh air saor-l脿ithean. Bha Calum e貌lach gu le貌r air a bhith a' d矛readh Beinn a' Chreachainn agus, le casan 猫asgaidh nach fhaca ach c貌ig samhraidhean deug, cha do chuir an turas m貌ran air. Nuair a r脿inig e an uamh chaidh e a-steach innte gun smaoineachadh. Carson a smaoinicheadh? Bha e air a bhith innte dusan turas roimhe seo.
Cha robh fios aig Calum d猫 cho fad 's a bha e air a bhith san uamh nuair a shaoil e gum faca e sg脿ineadh sa chreig aig c霉l na h-uamha. Agus anns an dorchadas bha e a' faicinn mar gum biodh solas fann a' tighinn tron sg脿ineadh. Chaidh e a-null far an robh an solas.
Nuair a r脿inig Calum a' chreag, shaoil e gun robh doras innte, doras nach robh d霉inte teann. Chuir e a l脿mh air a' chreig 's nuair a phut e i dh'fhosgail i. B' e doras a bha ann ceart gu le貌r. Chaidh Calum tron doras air a shocair, a' d猫anamh cinnteach nach d霉nadh e 's nach biodh e glaiste ann am broinn na creige. Le measgachadh eagail is iongnaidh, thug e ceum socair a-steach dhan chreig.
Fa chomhair Chaluim bha se貌mar m貌r. An se貌mar bu mhotha a chunnaic e riamh is e l脿n den 脿irneis bu bh貌idhche air an smaoinicheadh duine. Bha solais de chriostail a' d貌rtadh bho mhullach an t-se貌mair, 's iad na bu shoilleire na grian a chunnaic duine riamh.
Sheall Calum air a ch霉laibh car tiotain 's chunnaic e dorchadas na h-uamha tron doras. Thug sin misneachd dha, oir bha an doras na chomharra nach tachradh dad dha coltach ris na rudan mun do leugh e uair is uair ann an leabhraichean.
Bha s霉ilean Chaluim air an tarraing gu leabhar m貌r gorm, leabhar a bha cho m貌r 's gun canadh neach gun robh m矛le duilleag ann. Bha an leabhar na shuidhe air b貌rd a bha c貌mhdaichte le aodach meileabhaid.
Dh'fhosgail Calum an leabhar. Cha robh c脿il ann ach ainmean dhaoine is mhnathan. Ach cha b' e ainmean sam bith a bha an seo idir. Sheall Calum riutha. Churchill. Hitler. R矛gh Seumas VI. Caesar. Mac an t-Sr貌naich. Einstein. Liosta gun chr矛och de dhaoine ainmeil. Feadhainn ainmeil airson rudan math agus feadhainn airson rudan dona. Bha na h-ainmean uile ann an l脿mh-sgr矛obhaidh eadar-dhealaichte. Am b' iad na daoine fh猫in a sgr矛obh iad san leabhar?
Fhad 's a bha Calum a' sgr霉dadh an leabhair iongantaich seo, dh'fhairich e l脿thaireachd air choreigin ri thaobh. Sheall e mun cuairt. Chlisg e nuair a chunnaic e fear na sheasamh an sin, sgeadaichte ann an trusgan oifigeir, ann an deise l脿n bhr猫idean agus mheadalan.
"Tha mi duilich鈥" arsa Calum. "Cha robh fhios agam鈥"
Rinn an duine g脿ire.
"Tha iongnadh ort," thuirt e. "Tha iongnadh ort mun leabhar. Tha iongnadh ort mum dheidhinn-sa. Na biodh eagal sam bith ort. 'S e mo dhreuch-sa a bhith a' cl脿radh san leabhar seo ainmean nan daoine a bhios ainmeil, chan ann an d猫idh dhaibh a bhith ainmeil ach mus bi iad ainmeil idir. 'S a-nise bu mhiann leam an t-ainm agadsa a chur don leabhar."
"An t-ainm agamsa?" arsa Calum.
"Bidh tu ainmeil fhathast," thuirt an duine.
"Ciamar?" dh'fhaighnich Calum.
"Tha fios agamsa ciamar," fhreagair an duine. "Ach chan fhaod mi sin innse dhut."
Leis a sin sgr矛obh an duine ainm Chaluim san leabhar. Bha an sgr矛obhadh na mhac-samhail air mar a sgr矛obhadh Calum fh猫in ainm. Cha b' e sin a-mh脿in ach chuimhnich Calum nach do dh'fhaighnich an duine dha d猫 an t-ainm a bha air.
"Ciamar鈥?" dh'fhaighnich Calum.
"Na cuir ceist orm idir," ars an duine. "Tog ort a-nise, agus cuimhnich gur tusa a' chiad duine a-riamh a chunnaic ainm fh猫in san leabhar."
Dh'fhalbh Calum. Chuala e an doras a' d霉nadh 脿s a dh猫idh 's choisich e tro dhorchadas na h-uamha a-mach gu solas Beinn a' Chreachainn. Chrom e a' bheinn, a' beachdachadh air an eachdraidh a bha fhathast gun chruthachadh.
"Grain is Uisge" - Gairm 1991 (Atharraichte)
Freagair na ceistean a leanas le bhith a' cleachdadh fianais 脿s an sgeulachd.