����ý

Bha riaghailtean cruaidh anns na sgoiltean ann an linn Bhictòria. Faigh a-mach dè bhiodh tu air ionnsachadh anns 'an t-seòmar-sgoile'.

Clann ann an linn Bhictòria

• Aig toiseach linn Bhictòria, bhiodh a' chuid as motha de chlann ag obair làithean fada airson an teaghlach aca a chuideachadh.

• Cha robh an sgoil an-asgaidh agus mar bu trice, cha b' urrainn clann a chur dhan sgoil ach teaghlaichean beairteach.

• Bhiodh cuid de chlann bheairteach gan ionnsachadh aig an taigh le ban-oide.

• Seach nach robh sgoil ann dhan deigheadh iad, bhiodh mòran chloinne a-muigh air na sràidean. Bhiodh cuid dhiubh gan cur dhan phrìosan airson a bhith ri beigeireachd no mì-mhodh.

• Chaidh Sgoiltean 'Robach' a stèidheachadh ann an 1844 do chlann a bh' ann am bochdainn uabhasach. Bha na sgoiltean sin a' toirt dhaibh leasain an-asgaidh agus biadh gach latha.

• Ann an 1872 thug Achd an Fhoghlaim (Alba) a-steach lagh a thuirt gum feumadh clann eadar 5 agus 13 bliadhna a dhol dhan sgoil.

San sgoil

• B' e dominie am facal Albannach airson tidsear fireann. Bhiodh dominie a' teagasg nam balach agus a' chlann bu shine. B' e ban-sgoilearan a chanadh iad ri tidsearan boireann. Bhiodh iadsan a' teagasg nan nigheanan agus a' chlann a b' òige.

• B' e 'seòmar-sgoile' a bh' aca air clasrum. Bha na deasgaichean ceangailte ris an làr le boltaichean ann an sreathan a' coimhead ris an aghaidh.

• Bha uinneagan àrda a' cur stad air sgoilearan bho bhith a' coimhead a-mach. 'S ann ainneamh a bhiodh postairean no dealbh sam bith air na ballachan.

• Cha robh solas dealain ann. B' e lampaichean gas a bh' aca. Rinn iad sin na rumannan gruamach agus cha robh an èadhar math.

• Bha cus chloinne anns na clasaichean. Uaireannan, bhiodh còrr is 100 sgoilear ag èisteachd ris an tidsear agus a' copaigeadh na bha sgrìobhte air a' bhòrd-dhubh.

• Bhiodh sgoilearan a' sgrìobhadh air sglèat le cailc. Bha iad sin nas saoire na pàipear agus ghabhadh an cleachdadh a-rithist.

Ag ionnsachadh do leasain

• B' e leughadh, sgrìobhadh agus aritmeataig (matamataig) ris an cante na 'trì Rs' na leasain a bu chudromaiche.

• Bha na leasain gan ionnsachadh le bhith a' leughadh agus a' copaigeadh sheantansan bhon bhòrd-dhubh aig an tidsear, no le bhith ag aithris rudan gus an robh iad ceart.

• Cha robh obair buidhne ann idir no cothrom ceistean fhaighneachd.

• Bhiodh na leasain Cleasachd anns an raon-chluiche agus b' e drile a chante ris.

• An dèidh lòn, bhiodh na balaich ag ionnsachadh obair-fhiodha agus sgilean eile. Bhiodh na nigheanan ag ionnsachadh còcaireachd, agus sgilean obair-taighe mar nigheadaireachd.

Peanasachadh

Bha na sgoiltean ann an linn Bhictòria uabhasach cruaidh. Nan dèanadh tu rudeigin ceàrr, dheidheadh do pheanasachadh.

• Mura biodh d' aire air d' obair, dh'fheumadh tu ceap an ùmpaidh a chur ort agus suidhe san oisean

• 'S dòcha gum biodh agad ri loidhnichean a dhèanamh. Bha sin a' ciallachadh gum feumadh tu an aon seantans a sgrìobhadh a-rithist agus a-rithist gun mhearachd, 's dòcha ceud turas

• Nam biodh tu uabhasach mì-fhortanach, 's dòcha gum faigheadh tu ����à�������. Bha sin a' ciallachadh gun deidheadh do bhualadh air cùl do chasan no air do làmhan le slat fhiodha.