Pam, tybed?
Mae Cyngor Prydain ac Iwerddon yn gorff rhyfedd ond yn un sydd wedi profi ei werth er nid, efallai, yn y ffordd yr oedd y rhai wnaeth bwyso amdano wedi rhagweld.
Canlyniad proses heddwch Gogledd Iwerddon oedd sefydlu'r Cyngor a'r Unoliaethwyr wnaeth bwyso am y peth. Eu dadl nhw (a dadl ddigon rhesymol hefyd) oedd y dylai Gweriniaeth Iwerddon dderbyn ei bod yn rhan o deulu o genhedloedd ar yr ynysoedd hyn os oedd yr Unoliaethwyr i dderbyn sefydliadau Iwerddon gyfan.
Pob hyn a hyn felly mae'r cyngor yn cwrdd gan ddwyn ynghyd wyth llywodraeth sef llywodraethau y Deyrnas Unedig, Gweriniaeth Iwerddon, Cymru, Yr Alban, Gogledd Iwerddon, Ynys Manaw, Jersi ac Ynys y Garn (Guernsey). Dyw Cernyw ddim yna ond mae'n ysu bod!
Mae'r cyngor wedi bod yn ysbrydoliaeth i ymgyrchwyr dros y Fanaweg a ieithoedd Ynysoedd y Sianel ac mae'n cael ei ystyried yn gorff o bwys gan y llywodraethau llai.
Bu'r cyngor yn cwrdd yn Jersi yr wythnos hon. Diogelu ieithoedd cynhenid oedd y thema ond un o'r pynciau trafod arall oedd sefydlu gweinyddiaeth barhaol i'r Cyngor yng Nghaeredin.
Roedd pawb, gan gynnwys Llywodraeth y Cynulliad, o blaid hynny ond cafodd y peth .
Llywodraeth y Deyrnas Unedig oedd honno. Pwy oedd yn ei chynrychioli?
Peter Hain.
Golygydd Materion Cymreig y ´óÏó´«Ã½ yn blogio'n rheolaidd ar faterion gwleidyddol Cymru.
