Penbleth Peter
Heb os un o'r llefydd sydd wedi elwa yn y deng mlynedd ers sefydlu'r cynulliad yw Abertawe. Efallai bod hynny'n wobr am y ffaith mai hi'n unig o ddinasoedd y de wnaeth bleidleisio o blaid datganoli ond mae 'na well esboniad na hynny.
Rhanbarth Gorllewin De Cymru yw craidd cryfder y Blaid Lafur yn y cynulliad. Hi yw'r Yr unig ranbarth etholiadol lle mae Llafur yn dal pob un sedd etholaethol ac mae'r saith aelod hynny yn rhan allweddol o'r fathemateg etholiadol sy'n sicrhau mai Llafur yw plaid fwyaf y Cynulliad. Mae cadw gafael ar yr etholaethau hynny yn flaenoriaeth o'r radd flaenaf i Lafur.
Yn realistig mae gafael Llafur ar Aberafan, Ogwr a Dwyrain Abertawe yn weddol ddiogel a chyda dyrchafu Carwyn Jones yn Brif Weinidog fe ddylai Pen-y-bont fod yn weddol o saff yn 2011. Mae'r sedd seneddol yn fater arall.
Mae'r tair etholaeth arall yn hynod ddiddorol. Mae Castell Nedd yn un o brif dargedau Plaid Cymru. Daeth y Ceidwadwyr yn agos at ddiorseddi Edwina Hart yng NgwÅ·r yn 2007 ac roedd Plaid Cymru'n curo ar y drws yno yn 1999. Mae hynny'n dod a ni at Orllewin Abertawe.
Mae'n anodd gor-ddweud ynghylch pwysigrwydd Gorllewin Abertawe i'r Democratiaid Rhyddfrydol. Hi yw fersiwn yr ail ddinas o Ganol Caerdydd, sedd y mae'r blaid yn dominyddu ar lefel llywodraeth leol ac un y dylai hi ei hennill yn 2011. Rhyw 1500 oedd mwyafrif Andrew Davies yn 2007 a theg yw barnu bod o leiaf rhan o'r mwyafrif yn bleidlais bersonol yn seiliedig ar ei record o ddelifro prosiectau cyhoeddus mawr i'r ddinas. Gyda Andrew yn ymddeol fe fydai methiant arall i'r Democratiaid Rhyddfrydol yn yr etholaeth yn brofiad poenus tebyg i'w record arteithiol yn etholaeth Conwy gydol yr wythdegau a'r nawdegau.
Y broblem sydd wedi rhwystro ymdrechion y Democratiaid Rhyddfrydol yn yr etholaeth yn y gorffenol yw methiant i roi gwasgfa lawn ar bleidlais Geidwadol bur sylweddol. Gallai hynny fod yn llai o broblem yn 2011 pan fydd y Torïaid, mwy na thebyg, yn canolbwyntio'u hymdrechion ar sedd y Gweinidog Iechyd.
Mae hynny'n creu tipyn o benbleth i Peter Black os nad yw'r gyfraith yn cael ei newid i ganiatau ymgeisio am sedd etholaeth a sedd rhanbarth yn yr un etholiad.
Pe bai Peter yn dewis sefyll ar gyfer y sedd etholaeth does dim dwywaith yn fy meddwl i mai fe fyddai'r ffefryn i ennill ond mae buddugoliaeth yn bell o fod yn sicr. Ar y llaw arall pe bai Peter yn dewis sefyll fel ymgeisydd rhanbarth gallai buddugoliaeth i Ddemocrat Rhyddfrydol arall yng Ngorllewin Abertawe beryglu'r sedd honno.
Gallai Peter wynebu penderfyniad anodd felly. Fe fyddai pethau llawer yn haws pe bai'r blaid yn llwyddo i gipio'r sedd seneddol yn yr Etholiad Cyffredinol.
Golygydd Materion Cymreig y ´óÏó´«Ã½ yn blogio'n rheolaidd ar faterion gwleidyddol Cymru.
