Oed yr addewid
Mae llawer o drafod wedi bod am gymaint o aelodau newydd fydd yn y senedd nesaf. Gyda dros 130 o aelodau eisoes wedi cyhoeddi eu hymddeoliad a nifer o seddi'n debyg o newid dwylo mae'n debyg y bydd o leiaf traean o aelodau'r senedd nesaf yn wynebau newydd. Mae rhestr lawn o'r rhai sy'n ymddeol yn.
Heb os mae'r helynt ynghylch treuliauwedi ychwanegu at y niferoedd ac mae'n debyg bod y posibilrwydd o dreulio eu blynyddoedd olaf yn San Steffan ar feinciau'r wrthblaid wedi dylanwadu ar rai aelodau Llafur. Mae wythdeg o aelodau Llafur, bron i chwarter y blaid seneddol yn bwriadu rhoi'r feiolin yn yr atig.
Ond dyma i chi beth diddorol. Mae'n ymddangos bod aelodau Llafur Cymru yn fwy gwydn na'r rheiny y tu hwnt i Glawdd Offa. Hyd yma dim ond pump o'r 29 sydd wedi cyhoeddi eu bod yn ymddeol sef Kim Howells, Martyn Jones, John Smith a Betty ac Alan Williams.
Mae'n ymddangos bod nifer o'r rhai y byddai rhywun wedi disgwyl gweld yn gadael yn bwriadu aros ymlaen. Fe fydd Paul Flynn ac Ann Clwyd yn tynnu am eu hwythdegau erbyn diwedd y senedd nesaf ond dyw hynny ddim wedi darbwyllo'r naill na'r llall i gamu i'r cysgodion. Cofiwch, gall neb wadu bod y ddau yn parhau'n fwy gweithgar ac effeithiol na sawl aelod hanner eu hoed.
Mae penderfyniadau ambell i aelod sydd wedi, neu sydd ar fin, cyrraedd oed pensiwn ac sy'n cynrychioli etholaethau bregus yn fwy rhyfedd.
Ydy pobol fel Julie Morgan a Nick Ainger mewn gwirionedd am gwpla eu gyrfaoedd seneddol trwy golli eu seddi yn hytrach nac ymddeol yn urddasol? Os ydy'r hwch yn mynd trwy'r siop i Lafur gallai Alun Michael a Martin Caton fod mewn sefyllfa debyg.
Pam peidio ymddeol felly?
Mae'n ymddangos bod 'na ddau reswm ac mae'r ddau yn rhai digon anrhydeddus. Y cyntaf yw cred syml yr aelodau bod ganddyn nhw ragor i gyfrannu. Yr ail ffactor yw eu bod yn synhwyro maen nhw sydd a'r gobaith gorau o gadw'r sedd i Lafur. Mae teyrngarwch i'w plaid ac yn fwyaf arbennig teyrngarwch i'w gweithwyr lleol yn gymhelliad pwysig i rai.
Mae'n werth crybwyll dau enw arall wrth fynd heibio sef Paul Murphy a Don Touhig. Mae'r ddau yn eu chwedegau cynnar a theg yw synhwyro eu bod eisoes wedi mwynhau uchafbwyntiau eu gyrfaoedd. Roedd rhai yn disgwyl y byddai'r naill, y llall neu'r ddau yn gadael y TÅ· y tro nesaf. Ond pam ddylen nhw? Mae eu mwyafrifoedd yn gyffyrddus, y bywyd seneddol at eu dant a refferendwm i'w hymladd!
Golygydd Materion Cymreig y ´óÏó´«Ã½ yn blogio'n rheolaidd ar faterion gwleidyddol Cymru.
