Déjà vu a schadenfreude
Mae'n dechrau teimlo fel 2007!
Gwers fawr y broses wnaeth arwain at ffurfio'r Glymblaid rhwng Llafur a Phlaid Cymru yn y Bae oedd nad y trefniant mwyaf amlwg o reidrwydd yw'r un sy'n cael ei wireddu ar ddiwedd y dydd.
Rwyf wedi bod yn ceisio osgoi gwneud cymariaethau rhwng 2007 a nawr hyd yma. Mae'r fathemateg a'r personoliaethau yn wahanol ac wrth ffurfio clymblaid neu gyrraedd cytundeb mae nifer y seddi a pherthynas personol darpar bartneriaid a'i gilydd yn cyfri.
Y glymblaid amlwg, yr un yr oedd pawb yn disgwyl ei weld, yn 2007 oedd clymblaid rhwng Llafur a'r Democratiaid Rhyddfrydol. Yn wir fe gymerodd Rhodri Morgan y peth yn ganiataol i'r fath raddau nes iddo beryglu gafael Llafur ar yr awenau.
Nid y berthynas rhwng Rhodri a'i ddarpar dirprwy Mike German oedd y broblem yn 2007 . Yn hytrach y broblem oedd nad oedd Mike German yn gallu cario ei blaid.
Y gwrthwyneb sy'n wir y tro hwn, dybiwn i. Mae'n weddol sicr y byddai Nick Clegg yn gallu darbwyllo'i blaid i dderbyn clymblaid naill ai a Llafur neu'r Ceidwadwyr. Mae'r berthynas rhwng Gordon Brown a Nick Clegg ar y llaw arall yn ymddangos yn un oeraidd, os ydy hi'n bodoli o gwbl. Wedi'r cyfan mae'n anodd teimlo parch nac agosatrwydd tuag at rywun sydd yn fwriadol gwrthod defnyddio enw iawn eich plaid.
Mae'n arwydd o rywbeth efallai bod Gordon Brown wedi dechrau disgrifio plaid Nick Clegg fel y "Liberal Democrats" yn hytrach na'r "Liberal Party" yn ystod y dyddiau diwethaf!
Presenoldeb ac amhoblogrwydd Gordon Brown oedd un rhwystr i gytundeb â Llafur felly ac mae Brown ei hun wedi mynd peth ffordd tuag at ddatrys hynny.
Mae hynny'n gadael y fathemateg. Fe fyddai angen cefnogaeth y Cenedlaetholwyr o bryd i gilydd er mwyn cynnal llywodraeth o dan arweinyddiaeth Llafur.
Does dim amheuaeth gen i y byddai'r gefnogaeth yna ar gael, ar y dechrau o leiaf. Mae pryderon ynghylch effaith cytundebau yn San Steffan ar etholiadau 2011 yn poeni Plaid Cymru a'r SNP cymaint â'r Democratiaid Rhyddfrydol yn y ddwy wlad.
Beth bynnag mae Elfyn Llwyd yn dweud, mae arweinwyr Plaid Cymru yn amau'n fawr y byddai dymchwel llywodraeth o dan arweinyddiaeth y blaid Lafur yn San Steffan yn arwain at drychineb etholiadol yng Nghymru. Yn y cyd-destun hwnnw mae'n werth cofio mai aelodau seneddol Plaid Cymru oedd yr unig rai y tu hwnt i Lafur wnaeth aros yn deyrngar i Jim Callaghan tan y diwedd.
Nawr, mae'n debyg bod 'na sawl tro trwstan i ddod yn y stori yma ac mae'n ddigon posib mai David Cameron fydd yn rhif deg ar ei diwedd.
Ar y llaw arall gellir maddau i newyddiadurwyr Cymreig am deimlo rhyw faint o 'schadenfreude' wrth wylio'n cyfeillion yn San Steffan yn crafu eu pennau wrth ddarganfod pa mor gymhleth ac amhosib eu proffwydo yw sefyllfaoedd fel hyn.
Dyma i chi ddyfyniad o'r Daily Mail.
"There was utter disbelief in Westminster at the development, which means that - four days after the election - there is even more confusion about who could become the next Prime Minister."
Mae trigolion swigen San Steffan ond yn dechrau dysgu! Betia i y bydd 'na gyfarfod yn allweddol yn Llandrindod ymhen rhai wythnosau! Tynnu coes yw dweud hynny. Efallai.
Golygydd Materion Cymreig y ´óÏó´«Ã½ yn blogio'n rheolaidd ar faterion gwleidyddol Cymru.
SylwadauAnfon sylw
Rhyw foi ar radio Cymru yn 2007 yn dweud "Dim ond yng Nghymru y gallsen ni gymryd mor hir i ffurfio llywodraeth..."
O'r diwedd, croeso, Brydain, i wleidyddiaeth Ewropeiaidd!
A finnau wedi gobeithio cael amser i ddod i ail adnabod y wraig !!!!! Mae yn rhaid i Mr Brown wneud pethau yn fwy ddiddorol
Wrth fargeinio mae yn bwysig weithiau dod i benderfyniad yn hytrach na dal ati yn y gobaith o gael mwy .Drwy fod yn rhy farus mae perygl i bethau chwalu.
Yn bersonol dwi'n meddwl y gallai fod yn well i adferiad y Blaid Lafur petaent yn treulio peth amser ar y gwrth feinciau. Gyda phethau mor ansefydlog efallai mai byr iawn fyddai'r arhosiad fel gwrthblaid. Yn y cyfamser byddai cyfle da i atgyferthu gydag arewinydd newydd ac fe fydd yn hawdd taflu llid at y democratiad rhyddfrydol a'r ceidwadwyr polisi allai dalu ar ei ganfed maes o law. Y gobaith arall yw y byddai rhaglen fwyaf radical y Blaid Geidwadaol wedi ei llyffetheirio gan yDRh . Y dewis arall fyddai baglu ymlaen gyda chymblaid ansefydlog. Cofia os rhywbeth dwi yn siwr y byddai yn haws gynnal rhaglen gyda Phlaid Cymru ac eraill na chadw trefn ar rhai aelodau maverick y Blaid Lafur.
Kia ora Vaughan,
Diolch i'r tim ar y raglen Etholiad 2010 ar Radio Cymru nos Iau / bore Gwener, ac i'r blogwyr - roedd yn golygu 'mod i'n gallu dilyn y cyfan yn fyw o Seland Newydd.
A diolch Vaughan am yr holl flogio difyr a dadlennol dros gyfnod yr ymgyrchu a'r etholiad.
Mae'n ddifyr gweld yr holl gecru 'ma am bleidiau'n gorfod cydweithio. Mae'r Cynulliad Cenedlaethol wrth gwrs wedi cael profiad o sefyllfa debyg. Ac fe fues i'n siarad rai diwrnodau nol gydag academydd sy'n arbenigo ar etholiadau yn Seland Newydd a systemau pleidleisio drwy'r byd (ac mae ffurff ar PR fan hyn yn Seland Newydd). Os cofiaf i'n iawn fe ddwedodd e nad oes un blaid wedi cael mwyafrif llwyr yn Seland Newydd ers i'r system PR ddod i rym tua 5-6 etholiad nol. A does dim ffys mawr yn cael ei wneud o'r peth o gwbwl. Senb yn cyfeirio at y peth fel senedd grog fan hyn. Mae'r blaid sydd a'r nifer fwyaf o seddi yn cael eu hystyried yn 'enillwyr', ac wedyn mae disgwyl iddyn nhw ddod i ryw gytundeb gyda phlaid neu bleidiau eraill er mwyn ceisio ffurfio llywodraeth sefydlog. Roedd e'n gweld y peth yn ddiddorol mai'r ddwy blaid fwyaf a ddaeth at ei gilydd yng Nghymru - dyw hynny ddim wedi digwydd yn Seland Newydd, a doedd e ddim yn gallu meddwl am enghraifft arall o hynny yn unlle arall. Y prif reswm am hynny, am wn i, yw bod Plaid Cymru a Llafur Cymru yn go agos at ei gilydd ar y sbectrwm dde-chwith, yn wahanol i ddwy brif blaid y rhan fwyaf o wledydd.
Vaughan, sgwn a yw hi'n bosib i chi gael gair yng nghlust cydweithiwr yn yr Alban, pwy bynnag a sgwennodd y darn yn y ddolen isod, i ddweud bod gan y blaid y "Welsh Nationalists" enw swyddogol! Dwi di arfer darllen hynny yn y papurau, ond mae disgwyl gwell gan y ´óÏó´«Ã½.