Nofel dditectif sy'n berthnasol
Adolygiad John Gruffydd Jones o Mae Llygaid gan y Lleuad gan Elin Llwyd Morgan. Y Lolfa. 拢7.95 272 tudalen.
Tachwedd 2007
Dyma ail nofel Elin Llwyd Morgan ac yn sicr mae ei datblygiad fel nofelydd yn amlwg yn y gyfrol yma sy'n nofel hynod o afaelgar o'r paragraff agoriadol i'r diwedd.
Ar yr wyneb nofel dditectif sydd yma a fe gyflwynir sawl cymeriad sy'n cyfleu agweddau yr heddlu at Gymru a Chymreictod - ond mae yma lawer iawn mwy na hynny.
O ran strwythyr fe welais beth tebygrwydd i waith dau awdur poblogaidd Saesneg, Ian Rankin a Peter Robinson yn eu nofelau am y ditectif Rebus ac Inspector Banks, lle defnyddir y gwaith nid yn unig i gyfleu stori gref ond hefyd i roi agweddau cymdeithasol a hyd yn oed i basio barn ar gyflwr cymdeithas fel y mae.
Ac mae lle i hynny mewn unrhyw nofel gyfoes.
Sawl ongl
Fe edrychir ar fywyd o sawl ongl ac mae cefndir Pwylaidd Ielena, y prif gymeriad, yn ddiddorol a chyfoes o gofio'r nifer o Bwyliaid sy'n byw yng Nghymru bellach
Mae brwydr yr iaith yma hefyd a'r tensiwn mae hynny'n greu yn y gymdeithas ac fe gawn gipolwg ar fudiadau ymylol y frwydr honno wrth i Ielena a'i chariad fynychu un cyfarfod o fudiad o'r fath.
Wrth ymdrin ag awtistiaeth mewn plentyn fe ddaw profiad yr awdures fel mam i blentyn o'r fath yn amlwg i'r wyneb ac fe ymdrinir a hynny mewn modd sensitif sydd nid yn unig yn magu cydymdeimlad ond sydd hefyd yn dadlennu rhwystredigaeth cyflwr o'r fath.
Mae'r cynildeb teimladwy wrth inni ddilyn Steff o fewn cylch ei deulu yn un o gryfderau amlwg y nofel.
Gwrthdaro rhwng cymeriadau
Ond y gwrthdaro rhwng cymeriadau canolog a'r tensiwn rhyngddynt sy'n gwneud y gwaith mor ddarllenadwy ac fe gaiff hynny ei hybu gan ddeialog naturiol sydd nid yn unig yn rhoi lliw ar gymeriadau ond sydd hefyd yn cario'r stori ymlaen yn fywiog, er i mi ar brydiau deimlo nad oedd angen geiriau mor amrwd i gyfleu'r tensiwn hwnnw.
Yn 么l Steff, dim ond y lleuad sy'n gweld y cwbl, ond fe lwyddodd Elin Llwyd Morgan i gyfleu darlun o gymdeithas yn ei gwendidau a'i chryfderau a hynny mewn ffram sydd yn nofel o fewn nofel ac mae hynny'n dangos crefft a dawn.
Y nesaf
Fe edrycha'i ymlaen yn eiddgar am y gyfrol nesaf, ac efallai y daw cyfres am y Ditectif Insbector Iestyn Morgan.
Rhaid hefyd canmol diwyg y gwaith a chlawr apelgar Sion Ilar.