大象传媒

Lleoliad yr Eisteddfod           Llundain

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol

• 1 Ionawr, y pensiynau cyntaf yn cael eu talu i bobl dros 70 oed.
• Cyllideb Lloyd George yn siomi'r Tor茂aid: cyflwyno 'supertax' o 6d ( 2 1/2c ) i'r rhai a enillai dros 拢5000 ac ychwanegu at dreth alcohol a baco i dalu am wasanaethau lles.
• Ympryd y swffragetiaid yn dod 芒'r arfer o fwydo drwy orfod i ben. Yn 么l yr arfer hwn byddai swyddogion carchar yn gwthio tiwb dwy droedfedd o hyd drwy drwynau'r carcharorion.
• Comisiwn yn argymell na ddylid gorfodi plant i fyw mewn wyrcws. 'Roedd traean o bobl ardaloedd trefol Prydain yn diweddu eu heinioes mewn lleoedd fel y wyrcws, clafdai neu seilam.
• Louis Bleriot yn llwyddo i hedfan awyren ar draws M么r Udd.
• Y Prif Weinidog, Asquith, yn addo hunan-lywodraeth i Iwerddon.
• Noah Ablett yn ffurfio'r 'Plebs League' yn y Rhondda er mwyn gorchfygu cyfalafiaeth drwy weithredu'n uniongyrchol.
• Agor Doc y Brenin yn Abertawe.
• Geni George Thomas, yn ddiweddarach Arglwydd Tonypandy, yn Port Talbot.
• Freddie Welsh o Bontypridd yn ennill gwregys Lonsdale am y tro cyntaf.

Archdderwydd            Dyfed

Y Gadair

Testun. Awdl: 'Gwlad y Bryniau'
Enillydd: T. Gwynn Jones
Beirniaid: John Morris-Jones, J. J. Williams
Cerddi eraill:

Yr ail am y Gadair oedd R. Williams Parry. Galwodd John Morris-Jones ef 'Y meistr mwyaf ar y gynghanedd o'r ymgeiswyr oll'. Yn 么l J. J. Williams, Williams Parry oedd y 'cynganeddwr goreu'n fyw'. Y trydydd yn y gystadleuaeth oedd Brynfab (Thomas Williams). Yn awdl Brynfab y cafwyd yr englynion enwog i 'Gymru', gan gynnwys yr enwocaf:

O! wlad fach, cofleidiaf hi; 颅 angoraf
         Long fy nghariad wrthi;
   Boed i foroedd byd ferwi,
   Nefoedd o'i mewn fydd i mi.