´óÏó´«Ã½

Mae Cyfoeth Naturiol Cymru wedi clustnodi £2 filiwn er mwyn ceisio atal haint sy'n bygwth marchnadoedd coed a chynefinoedd eraill yng Nghymru.

Mae'r corff newydd yn bwriadu gwario hanner miliwn o bunnoedd ar unwaith i fynd i'r afael â Phytophthora ramorum (P ramorum) sy'n effeithio ar goed llarwydd drwy dorri coed ar hyd ymylon ardaloedd heintiedig i geisio atal ymlediad yr haint.

Bydd y strategaeth frys hefyd yn cynnwys prawf arloesol i ganfod a fyddai chwistrellu coed â chwynladdwyr cyffredin yn gallu arafu ymlediad y clefyd.

Bydd CNC yn gwario £1.7m pellach ar gael gwared â choed wedi'u heintio ac ailblannu coed newydd.

Dywedodd Trefor Owen o CNC: "Mae'r ymateb hwn yn dangos pa mor bryderus ydym ni ynghylch y clefyd hwn oherwydd ei effaith ar farchnadoedd coed, y tirwedd, coetir a chynefinoedd eraill.

"Rydym yn deall y pryder y mae hyn yn ei achosi i'r sector coedwigaeth preifat a chymunedau yn yr ardaloedd yr effeithiwyd arnynt.

"Rydym yn gweithio gyda Llywodraeth Cymru a pherchnogion coedwigoedd yr effeithiwyd arnynt i weld sut y gallwn ni leihau effeithiau economaidd ac effeithiau eraill."

Mae'r clefyd yn lledaenu o goeden i goeden drwy sborau yn yr aer, ac mae wedi symud yn gynt na'r hyn yr oedd arbenigwyr wedi'i ddisgwyl.

Mae'r haf gwlyb wedi creu'r amodau gorau posibl ar gyfer lledaenu'r clefyd yn ogystal.

Dangosodd arolygon diweddar bod 2,500 hectar o heintiad newydd yng Nghymru - tua 2.5 miliwn o goed - ac mae tua 1,200 hectar o goed llarwydd eisoes wedi'u cwympo ers i'r haint ddod i'r amlwg am y tro cyntaf ym mis Mehefin 2010.

Ychwanegodd Mr Owen bod modd defnyddio'r pren o goed heintiedig i gynhyrchu ystod eang o gynnyrch pren.

Dywedodd hefyd nad yw'r clefyd yn beryglus o gwbl i iechyd pobl nac anifeiliaid, ond y gallai pobl gynorthwyo i leihau ymlediad yr haint drwy gymryd camau syml fel cael gwared ar fwd, deunydd planhigion neu ddail oddi ar ddillad, esgidiau, cŵn a theiars cerbydau.