´óÏó´«Ã½

Mae wedi dod i'r amlwg fod dyn oedd yn euog o droseddau rhyw yn erbyn plant wedi ffoi i Abaty Ynys BÅ·r, gan aros yno am saith mlynedd i osgoi cyfiawnder.

Daw hyn wythnos ers i ´óÏó´«Ã½ Cymru adrodd bod mynach oedd yn bedoffilydd wedi bod yn byw ar yr ynys am bron i hanner canrif- o 1947, hyd at ei farwolaeth yn 1992.

Fe aeth Paul Ashton, o Sussex, ar y ffo yn 2004, wedi iddo fod a miloedd o ddelweddau anweddus o blant yn ei feddiant.

Pan ddaethpwyd o hyd iddo yn yr abaty yn 2011, fe gafodd mwy o ddelweddau anghyfreithlon eu darganfod ar ei gyfrifiadur ar yr ynys.

Cafodd Ashton - a fu'n defnyddio'r enw Robert Judd - ei arestio a'i ddwyn i gyfri ar ôl i ymwelydd â'r ynys ei adnabod oddi ar restr o droseddwyr Crimestoppers.

Daeth i'r amlwg yr wythnos diwethaf bod chwech o ferched wedi cael iawndal gan yr abaty ar ôl iddynt gael eu cam-drin gan fynach ar Ynys Byr, yn y 1970au a'r 1980au.

Mae pum menyw arall hefyd wedi cyhuddo'r Tad Thaddeus Kotik, a fu farw ym 1992, o gam-drin rhywiol.

Ni ddaeth Heddlu Dyfed Powys i wybod am y troseddau hyd nes 2014, er bod y dioddefwyr wedi datgelu'r hyn a ddigwyddodd 24 mlynedd yn gynharach.

Mae'r abad presennol, y Brawd Daniel van Santvoort, wedi ymddiheuro nad oedd y cyhuddiadau wedi cael eu cyfeirio at yr heddlu yn gynt.

Mae'r ´óÏó´«Ã½ ar ddeall bod Paul Ashton wedi cyrraedd Ynys BÅ·r fel gwestai yn 2004, ond ei fod wedi aros yno gan symud i mewn i dwr y cloc, sy'n edrych dros yr ynys.

Fe gafodd lety a bwyd gan y mynachod, a oedd yn ei adnabod fel Robert Judd.

Dywedodd ffynhonnell, "Pan gyrhaeddodd Robert, cynigiodd i helpu a gwneud ei hun yn anhepgor.

"Roedd yn gweithredu system rhyngrwyd a ffôn lloeren yr ynys, archebu llety ar-lein ac yn gwneud y cyfrifon, ac fe oedd yn gweithio yn yr ystafell bost."

Roedd Ashton wedi ei wahardd o'i gartref yn Bracklehurst, West Sussex ar ôl i Heddlu Sussex weithredu gwarant chwilio yn ei gartref, gan gymryd ei gyfrifiaduron yn 2004.

Ym mis Gorffennaf 2011, gwnaed galwad anhysbys i Crimestoppers gan rywun a oedd wedi gweld wyneb Ashton ar y rhestr, ac fe'i arestiwyd ar yr ynys.

Dywedodd Heddlu Sussex, "Roeddent wedi adnabod y dyn yn y llun fel dyn oedd yn gweithio yn Ne Cymru, ond o dan enw gwahanol ... hysbyswyd yr heddlu a chafodd swyddogion lleol eu galw i'r ynys i'w arestio.

"Daethpwyd o hyd i fwy o offer cyfrifiadurol sy'n cynnwys delweddau anghyfreithlon."

Plediodd Ashton, a oedd yn 59 yn euog yn Llys y Goron Chichester i feddu ar dros 5,000 o ddelweddau anweddus o blant.

Cafodd ei garcharu am 30 mis ym mis Mawrth 2012, a'i roi ar Gofrestr Troseddwyr Rhyw am oes.

Mae ´óÏó´«Ã½ Cymru wedi gwahodd yr Abaty i roi sylwadau.