´óÏó´«Ã½

Mae datblygwyr sy'n gobeithio cael cefnogaeth Llywodraeth y DU i godi pwerdai ynni llanw yn dweud eu bod am barhau â'u cynlluniau, er gwaethaf penderfyniad i wrthod cynllun arloesol morlyn Bae Abertawe.

Wedi i'r Ysgrifennydd Ynni a Busnes, Greg Clark ddweud ei fod yn "frwd" ynghylch y dechnoleg pe bai modd rhoi gwerth am arian, mae un cwmni'n galw am sefydlu proses dendro gystadleuol.

Mae datblygwyr morlyn Abertawe, Tidal Lagoon Power's (TLP) yn ystyried eu camau nesaf .

Pe byddai wedi cael ei gymeradwyo, fe fyddai wedi profi'r dechnoleg gan arwain at forlynnoedd mwy nerthol, gan gynnwys rhai yng Nghaerdydd, Casnewydd a Bae Colwyn.

Roedd ond dywedodd Llywodraeth y DU fod y cynllun yn rhy ddrud.

Mae datblygwyr eraill yn dweud eu bod yn cadw golwg manwl ar y sefyllfa.

Dywedodd Henry Dixon, cadeirydd North Wales Tidal Energy (NWTE) fod penderfyniad y llywodraeth yn un "anghywir" ond na fydd yn atal y cwmni rhag "parhau i ddatblygu a hybu" eu cynlluniau nhw.

Mae'n dweud y byddai cynllun NWTE i godi lagŵn gwerth £7bn rhwng Llandudno a Thalacre yn Sir Y Fflint yn fwy na chynllun Abertawe, yn cynhyrchu mwy o ynni a refeniw, ac yn fanteisiol o ran atal llifogydd a gwarchod yr arfordir.

Mae'r cwmni, meddai Mr Dixon, yn croesawu gwahoddiad Mr Clark i drafod gyda'i adran ac i amlygu'r "buddiannau cost-effeithiol niferus... i ogledd Cymru a gweddill y wlad".

Yn ôl gwrthwynebydd blaenllaw i gynlluniau TLP, mae gofyn i weinidogion osod amserlen i ddatblygwyr gynnig prosiectau, yn y gobaith y byddai costau'n gostwng o ganlyniad cystadleuaeth.

Mae Dale Vince - sylfaenydd Ecotricity, un o ddarparwyr ynni adnewyddadwy mwyaf y DU - yn credu y gallen nhw godi morlynnoedd rhatach yn Aber Solway, ar y ffin rhwng Cumbria a'r Alban. Yn wahanol i gynllun TLP, fe fyddai eu lagŵns ymhell o'r lan.

Dywedodd Mr Vince bod cost cynhyrchu ynni o ffermydd gwynt yn y môr wedi haneru yn y tair blynedd diwethaf wrth i gwmnïau gystadlu am nawdd y llywodraeth trwy'r broses 'Contracts For Difference', ac mae'n galw am gytundebau tebyg yn achos morlynnoedd.

Mae'n gobeithio y byddai proses dendro yn arwain at "bris y byddai'r llywodraeth yn fodlon talu am lagŵns, a fyddai'n llawer is na phris Bae Abertawe."

Dywedodd prif weithredwr TLP, Mark Shorrock, fod y cwmni a'u cefnogwyr yn "benderfynol" o wireddu cynllun Bae Abertawe ac yn dechrau edrych ar ffyrdd gwahanol o wneud hynny.

Yn ôl Shea Buckland-Jones o'r Sefydliad Materion Cymreig, mae "cyfle anferthol" wedi'i golli, a bod angen y cymysgedd ehangaf bosib o ynni adnewyddadwy i ddiwallu anghenion Cymru yn y dyfodol.

Eglurdeb gan Lywodraeth y DU sydd angen bellach, medd David Jones, cyfarwyddwr prosiect gyda chynrychiolwyr y sector, Ynni Morol Cymru.

"Bydd ynni morol yn dilyn esiampl gostyngiad cost ynni gwynt yn y môr, a bydd cwmnïau a chymunedau'n elwa," meddai.

Dywedodd Mr Clark wrth ´óÏó´«Ã½ Cymru y byddai'n parhau i ariannu ymchwil i dechnolegau adnewyddadwy, a'i fod yn barod i wrando ar syniadau da.

"Mae gyda ni gyfrifoldeb i sicrhau nad ydy biliau defnyddwyr a threthdalwyr yn codi'n ddychrynllyd," meddai.

"Rydym eisiau cael y technolegau yma i lefel gystadleuol ac rydym yn frwd ynglŷn â'u cyflwyno pan gyrhaeddan nhw'r lefel yna."