´óÏó´«Ã½

Ar 25 Gorffennaf, mae'n 40 mlynedd ers geni Louise Brown - y babi cyntaf i gael ei geni wedi triniaeth IVF.

Mae rhaglen Teulu - IVF, sy'n cael ei darlledu ar ´óÏó´«Ã½ Radio Cymru ddydd Llun, yn adrodd hanes pedwar teulu a'r siom a'r gorfoledd wrth fynd trwy brofiadau o IVF.

Mae'r cyflwynydd Catrin Manel, sydd hefyd wedi bod trwy'r driniaeth ei hun, cyn mynd ymlaen i fabwysiadu ei phlant, yn siarad ag eraill sydd wedi profi siom ac hapusrwydd wrth genhedlu eu plant.

"'Da chi'n sbïo ar o gwmpas tua £8,000 bob un tro da chi'n neud o, a hyd yn oed rŵan dwi'n sbïo ar yr efeilliaid a sgynno nhw ddim syniad faint ma' nhw 'di gostio. Ond maen nhw wedi cyfoethogi mywyd i gymaint, jyst yn y chwech wthnos ma' nhw 'di bod yma," meddai Heledd Tandy.

"'Swn i yn ei 'neud o i gyd eto, a 'swn i siŵr yn talu'r ffortiwn yna i gyd eto oherwydd fedrwch chi ddim rhoi pris ar be' sy' gynno fi rŵan, mae o 'di bod werth o.

"I fi, o'n i'n gw'bod mod i'n mynd i gael teulu a do'n i ddim yn mynd i stopio tan o'n i 'di cael un, doedd dim gymaint a hynny o ots gen i sut, os oeddan nhw'n perthyn trwy waed neu beidio.

"Oedd un o fy ffrindiau gorau yn bedyddio ei merch a wnâi byth, byth anghofio y teimlad o eistedd yn y capel. Dwi'n cofio sbïo rownd ac o'dd pob un sêt arall efo plentyn gyda'u mam a'u tad, a dim ond ein sêt ni oedd efo dau o bobl.

"'Dach chi ddim isho crio a gwneud lle yn annifyr i bobl eraill, ma' nhw yn dathlu bod babi wedi cyrraedd. Ond go iawn, dach chi'n marw tu mewn."

"Fi'n cofio'r doctor yn dweud wrtha i, mewn ffordd matter of fact, mai IVF byddai'r unig opsiwn. O'n i wrth fy hunan, yn ysbyty Bronglais, ar ôl i'r doctor fynd wnes i dorri lawr a llefen.

"O'n i'n gweld e'n rhywbeth clinigol iawn, oedd rhaid cadw at oriau penodol o'r dydd i roi'r injections. Oedd rhaid cadw dyddiadur a chadw trefn, ac achos bod y peth mor glinigol, oedd 'na method arbennig i wneud pethe, o'n i'n meddwl bod hwn yn mynd i weithio, achos mae'n rhywbeth gwyddonol, penodol i neud.

"Felly'r tro cyntaf hynny wnaeth y driniaeth ddim gweithio, o'dd hynny'n siom. Ond yr ail dro aflwyddiannus wnaeth fy nharo i waetha'.

"Beth benderfynon ni wedyn, oedd i fynd am un cynnig eto, yn breifat y tro hynny. O'n i wedi planno ein bod ni'n mynd i ddechrau'r trydydd cylch ym mis Medi 2016 ac wedi cael y cyffuriau a phopeth yn barod.

"Ond daeth galwad ffôn i fynd lan i Ysbyty Bronglais, ac fe fuodd fy nhad farw. A meddylies i, geith hwn fod nawr, ma' pethe pwysicach 'da fi feddwl ambiti.

"Ond ar ôl rhai wythnosau fe benderfynon ni fwrw mlaen â hi a chael rhywbeth positif i edrych ymlaen ato fe.

"Bore'r canlyniad oedd 15 Tachwedd. O'n i wedi deffro tua 5 y bore i wneud y prawf, ac o'n i ffili credu'r peth bod y canlyniad yn bositif. Fi'n cofio llefen lot y bore hynny."

"Doedd dim IVF i gael ar yr NHS bryd hynny, felly yr unig ffordd o dderbyn triniaeth oedd i dalu amdano fe," meddai Richard Edwards oedd yn feddyg teulu yn Aberystwyth.

"Felly bant â ni i Bourn Hall [Caergrawnt] - y clinic cyntaf yn y byd gath ei sefydlu er mwyn IVF a chwrdd â Mr Steptoe.

"Oedd y driniaeth cyntaf yn aflwyddiannus, aethon ni nôl am yr ail dro, eto ddim yn gweithio, a nôl am y trydydd tro ag fe weithiodd e. Yn ffodus iawn i ni, fe gydiodd dau embryo.

"Roedd Dafydd a Fflur ymhlith y mil cyntaf i gael eu geni trwy IVF yn Bourn Hall."

"O'n i erioed 'di gweld fy mywyd heb blentyn, felly oedd hi ddim yn gwestiwn a ddyle fi gael plentyn, oedd hi'n gwestiwn o sut o'n i'n mynd i wneud.

"O'n i o hyd yn meddwl 'sen i'n cwrdd â rhywun a byse fe jyst yn digwydd fel 'na, ond pan wnes i ddim, o'n i'n meddwl 'sut mae hyn yn mynd i ddigwydd, sut ydw i'n mynd i gael fy mhlentyn?'

"Mae mynd trwy'r broses IVF yn gallu bod yn emosiynol anodd. Mae'n rhaid cael cefnogaeth teulu a ffrindiau. Bydde cael partner yn haws, dwi'n siŵr ond cael rhywun i siarad efo sy'n bwysig.

"Yn lwcus fe wnaeth y rownd IVF weithio y tro cyntaf i fi. O'n i'n sicr oedd e ddim yn mynd i weithio... ond mae Idris wedi dod! O'n i'n teimlo'n ofnadwy o lwcus bod e wedi gweithio.

"Mae sperm banks ychydig bach fel internet dating lle chi'n mynd ar y we a chi'n gallu cael dewis lliw llygaid, gwallt, taldra, swydd a chi'n cael gwybod am eu teuluoedd nhw a iechyd.

"Roedd yr ysfa gen i i gael rhywun o'n i wedi ei gynhyrchu, rhywun sy'n rhan ohona i, gwbod bod 'na rhywun ar ôl, ar ôl i fi fynd, sydd yn rhan ohona i."

Teulu - IVF, ´óÏó´«Ã½ Radio Cymru, dydd Llun, 23 Gorffennaf, 12:30.

Efallai o ddiddordeb: