´óÏó´«Ã½

Dylai treth ar hedfan gael ei rheoli yn y Cynulliad, nid yn San Steffan, yn ôl pwyllgor o Aelodau Seneddol.

Ond byddai'n rhaid defnyddio'r pwerau'n ofalus oherwydd pryder am allyriadau carbon awyrennau, meddai'r pwyllgor.

Mae gweinidogion Cymru eisiau rheolaeth dros Dreth Teithwyr Awyr (APD), ac maent wedi dweud y byddai torri'r dreth yn helpu maes awyr Caerdydd, sy'n eiddo i Lywodraeth Cymru.

Dywed y Pwyllgor Materion Cymreig yn NhÅ·'r Cyffredin y dylai'r dreth, sydd wedi'i datganoli'n llawn neu'n rhannol i'r Alban a Gogledd Iwerddon, gael ei datganoli'n llawn i Gymru erbyn 2021.

Dywedodd gweinidog economi Llywodraeth Cymru y byddai gostyngiad treth yn elwa'r ardal ond y dylid ystyried goblygiadau amgylcheddol.

Fodd bynnag, mae'r pwyllgor yn dweud ei fod yn "synhwyro" newid cynnil ym mholisi Llywodraeth Cymru.

Er i'r llywodraeth ddweud yn flaenorol y byddent yn torri neu'n diddymu'r dreth, mae gweinidogion yn bod yn fwy gofalus bellach, gan ddweud y byddai angen "asesiadau effaith amgylcheddol" yn gyntaf.

Mewn adroddiad, pwysleisiodd y pwyllgor bwysigrwydd asesu effaith ar yr amgylchedd pe bai pwerau'n cael eu datganoli.

Mae Llywodraeth Yr Alban wedi rhoi'r gorau i gynlluniau i dorri'r dreth ar ôl datgan argyfwng yn yr hinsawdd. Mae Llywodraeth Cymru hefyd wedi gwneud datganiad tebyg yma.

Ar ôl clywed tystiolaeth wrthgyferbyniol am yr effaith ar faes awyr Bryste - cystadleuydd agosaf Caerdydd - doedd yr aelodau seneddol ddim yn "argyhoeddedig" byddai Bryste "yn dioddef niwed sylweddol a pharhaol".

Dywedodd maes awyr Caerdydd ynghyd â chwmnïau hedfan y byddai toriad treth yn cynyddu nifer y teithwyr hyd at 600,000 erbyn 2025.

Ond roedd pryder na fyddai toriad treth o fudd i bobl yng nghanolbarth a gogledd Cymru, sy'n fwy tebygol o hedfan o feysydd awyr yn Lloegr.

Dywedodd cadeirydd y pwyllgor, David Davies, AS Ceidwadol Mynwy: "Nid wyf yn aml wedi fy mherswadio gan ddadleuon dros ddatganoli, ond roedd y dystiolaeth a glywodd fy mhwyllgor am fanteision datganoli APD yn gwbl argyhoeddiadol."

Dywedodd y Gweinidog Cyllid, Rebecca Evans, ei bod yn croesawu argymhelliad y pwyllgor.

"Mae Llywodraeth Cymru wedi dadlau'n gyson nad oes cyfiawnhad dros drin Cymru'n wahanol i'r Alban a Gogledd Iwerddon o ran datganoli'r Dreth Teithwyr Awyr," meddai.

Galwodd ar Lywodraeth y DU i weithredu'r argymhelliad a datganoli'r pwerau erbyn 2021.

Yn ôl Gweinidog yr Economi, Ken Skates, ni ddylid torri treth ar hedfan oni bai ei fod yn annog teithwyr i hedfan o Gaerdydd yn hytrach nag o feysydd awyr eraill.

Ond wrth i'r llywodraeth gyhoeddi eu bod am weld toriad o 95% mewn allyriadau nwyon tÅ· gwydr erbyn 2030, mae'r effaith amgylcheddol ar flaen meddwl Mr Skates.

"Dylai gwrthbwyso mwy o allyriadau carbon a grëwyd gan fwy o hediadau gyda siwrneiau car byrrach," meddai Mr Skates.

Eglurodd bod y llywodraeth o blaid datganoli'r dreth gan ddweud y byddai'n "gwneud Caerdydd yn lot fwy cystadleuol".

Ond dywedodd y "byddai'n rhaid mesur a fyddai cyfraddau cynyddol neu ostyngol o dreth yn gyrru neu'n denu mwy o ddefnyddwyr i faes awyr Caerdydd, ac os byddai hynny yn ei dro yn arwain at lai o allyriadau carbon ar ein ffyrdd".

Mae'n ailadrodd yr alwad ar Lywodraeth y DU i ganiatáu mwy o hediadau o Gaerdydd i Lundain a Manceinion.

Mae Cyfarwyddwr Maes Awyr Caerdydd, Deb Barber hefyd yn croesawu'r adroddiad gan ddweud ei fod yn "achos cryf".

Galwodd ar Lywodraeth y DU i "gymryd yr argymhellion o ddifrif" gan y byddai gostyngiad treth yn rhoi hwb i'r ardal.

"Gyda Brexit ar y gorwel, dylai'r DU achub ar y cyfle a datblygu atebion i fod yn fwy cystadleuol, ysgogi buddsoddiad ac annog cysylltedd byd-eang."