大象传媒

Pan gollodd Cymru i Leyton Orient

  • Cyhoeddwyd

Ar 26 Mai 1996, fe chwaraeodd t卯m cenedlaethol Cymru yn erbyn Leyton Orient ar gae Brisbane Road. Yn rhyfeddol fe gollodd Cymru 2-1.

鈥淏ydden i 'di licio bod yna,鈥 meddai鈥檙 digrifwr Elis James wrth drafod un o鈥檙 dyddiau tywyllaf yn hanes p锚l-droed Cymru.

鈥淔i鈥檔 rili difaru bo fi heb mynd n么l yn 1996 鈥 rwy鈥檔 genfigennus o rheiny oedd 鈥榥a.鈥

Mae yna agwedd arteithiol, o hunan-boen, i fod yn gefnogwr p锚l-droed. Ac yn aml mae鈥檙 cefnogwr mwya鈥 selog yn rhamantu am y dyddiau duon, neu yng nghyd-destun y cyfnod yma, y dyddiau gwallgof.

Cyfnod hesb Gould

I ddeall yr anesboniadwy yn aml mae鈥檔 haws edrych ar y cyd-destun. Ac o astudio cyfnod y rheolwr Bobby Gould 'da鈥檙 t卯m cenedlaethol mae鈥檔 deg dweud nad yw鈥檔 syndod i Gymru chwarae a cholli i un o dimau gwaethaf adran isaf cynghreiriau Lloegr.

Ffynhonnell y llun, Getty Images
Disgrifiad o鈥檙 llun,

Bobby Gould, rheolwr Cymru o 1995 i 1999

Daeth Bobby Gould i鈥檙 llyw yn dilyn methiant Cymru i gyrraedd Cwpan y Byd 1994. Yn gyn-reolwr ar 'Crazy Gang' Wimbledon, roedd ei gymeriad a鈥檌 weithredoedd yn anghonfensiynol i ddweud y lleiaf.

Chwaraeodd y t卯m g锚m gyfeillgar yn erbyn Cwmbr芒n gyda Gould, a oedd yn Sais hanner cant oed, yn dewis ei hun ac yn sgorio.

鈥淥edd lot o鈥檙 pethau od 鈥榤a yn digwydd yng nghyfnod Gould,鈥 meddai James. 鈥淵marfer mewn carchar, newid y t卯m i wynebu鈥檙 Almaen oherwydd y ffordd natho nhw chwarae yn erbyn y wasg.鈥

Disgrifiad o鈥檙 llun,

Mae gan Elis James bodlediad wythnosol ar 大象传媒 Radio 5 Live

Ffeit gyda Hartson

O bosib mae鈥檙 stori mwya鈥 bizarre o gyfnod Gould yn ymwneud 芒鈥檙 ymosodwr John Hartson.

Eglurodd Elis James: 鈥淩oedd Hartson yn grac gan bod e ddim yn y t卯m a Bobby Gould yn dweud wrtho 鈥榩am na gewn ni ffeit de, dyna sut ma sortio pethau mas鈥. Felly yn sydyn reit mae鈥檙 rheolwr a un o鈥檌 chwaraewyr gorau yn ffeitio gyda'r chwaraewyr yn gwneud cylch o鈥檜 hamgylch.鈥

Ffynhonnell y llun, Getty Images
Disgrifiad o鈥檙 llun,

Cafodd 'Big John' 51 o gapiau rhyngwladol rhwng 1995 a 2005

Y g锚m fawr

Trefnwyd y g锚m yn erbyn Leyton Orient yn bennaf er mwyn paratoi ar gyfer g锚m rhagbrofol yn erbyn San Marino. Mae gemau paratoadol i鈥檞 gweld hyd heddiw, ond fel arfer maent yn cael eu chwarae y tu 么l i ddrysau cae毛dig. Cafodd hon ei chwarae ar brynhawn ddydd Sul o flaen 5,000 o gefnogwyr.

Roedd t卯m Cymru yn cynnwys s锚r megis Neville Southall, Gary Speed a Ryan Giggs.

鈥淵 peth yw, oedd enw 鈥榙a Ryan Giggs fel rhywun oedd ddim yn chwarae gemau cyfeillgar,鈥 meddai James. 鈥淔e oedd un o鈥檙 chwaraewyr gorau ym Mhrydain ar y pryd, bownd o fod odd e鈥檔 meddwl 鈥榖eth yw鈥檙 pwynt, os ni'n colli i Leyton Orient ar brynhawn dydd Sul!鈥欌

Ffynhonnell y llun, bbc
Disgrifiad o鈥檙 llun,

Ryan Giggs, un o'r s锚r oedd gan Gymru ar y cae y dydd hwnnw

Seren y g锚m

Roedd Orient newydd orffen pedwar safle o waelod y bedwaredd adran ac yn cynnwys nifer o chwaraewyr ar brawf. Cafodd y g么l fuddugol ei sgorio gan Peter Garland, ymosodwr a aeth ymlaen i chwarae dros glybiau megis Dulwich Hamlet a Greenwich Borough.

鈥淔i鈥檔 cofio darllen am y canlyniad yn y Western Mail a meddwl bod misprint wedi bod,鈥 meddai James. 鈥淒yw e ddim fel rygbi ble mae yna ddiwylliant o glybiau yn chwarae timoedd rhyngwladol.鈥

Ffynhonnell y llun, Getty Images
Disgrifiad o鈥檙 llun,

Brisbane Road yng ngogledd ddwyrain Llundain, lleoliad y golled enwog i Gymru

Nadir y g锚m yng Nghymru

Mae modd dadlau mai colli i Leyton Orient oedd canlyniad gwaethaf erioed i'r t卯m cenedlaethol. Ond mae Elis James yn dadlau bod yna ganlyniadau wnaeth friwio yn ddyfnach.

鈥淔i鈥檔 credu mae鈥檙 nadir oedd colli 7-1 yn erbyn yr Iseldiroedd yn Eindhoven, a Neville Southall oedd seren y g锚m. G么l geidwad yn cael seren y g锚m mewn g锚m ni鈥檔 colli 7-1!鈥

Angof yw鈥檙 prynhawn hwnnw yn Brisbane Road i鈥檙 mwyafrif o gefnogwyr p锚l-droed Cymru, ond y tro nesaf mae鈥檙 t卯m cenedlaethol yn baglu, cofiwch allai pethau fod lawer gwaeth.