´óÏó´«Ã½

Mae cynghorwyr ar Ynys Môn wedi cymeradwyo dau gais cynllunio i adeiladu bron i 60 o dai fforddiadwy ar yr ynys.

Bwriad Cymdeithas Dai Clwyd Alyn a DU Construction yw adeiladu 27 o dai ger priffordd yr A55 yn Llanfairpwll, a 30 o dai yn Llandegfan.

Ond er bod gwrthwynebiad i’r datblygiadau, mae eraill yn gefnogol ac yn dweud bod mawr angen mwy o dai ar gyfer pobl leol yn yr ardal.

Roedd Cyngor Cymuned Cwm Cadnant wedi dadlau y byddai codi 30 o dai fforddiadwy yng Ngwel y Llan, Llandegfan yn "estyniad annerbyniol i'r pentref" ac yn cael effaith andwyol ar ddiogelwch ffordd a bioamrywiaeth.

Dywedodd Sioned Edwards, ar ran yr asiant, cwmni Cadnant Planning, y byddai'r tai yn Llanfairpwll - a gafodd eu cymeradwyo o bum pleidlais i bedwar - yn cael eu cynnig ar sail rhent fforddiadwy.

Does dim disgwyl cynnydd sylweddol mewn traffig, meddai, a bydd 'na fesurau i leihau sŵn o'r A55.

Ychwanegodd bod diffyg tai fforddiadwy lleol yn "argyfyngus" a byddai'r datblygiad yn helpu cyrraedd targedau a diwallu angen amlwg yn lleol.

Dywedodd Ms Edwards cyn trafodaeth y pwyllgor cynllunio bod arolwg tai annibynnol "wedi adnabod bod 'na angen am dai fforddiadwy, drwy gyfarfod hefo pobl leol a deall yn well be' ydy'r anghenion a pha fath o dai maen nhw angen".

"Mae'r dystiolaeth yn dangos bod yr angen mwyaf am dai dwy a thair ystafell wely, felly mae'r cais wedi ei baratoi yn benodol i gyfarch y galw penodol yna."

"Mae 'na bobl leol wedi dweud wrthyn ni eu bod nhw angen tÅ· yn lleol ac methu fforddio rhent ar y farchnad agored, a hefyd pobl ifanc sy'n chwilio a methu fforddio i brynu tÅ· ac yn chwilio i rentu.

"Dwi'n deall fod pryder yn lleol ond 'swn i hefyd yn licio rhoi sicrwydd bod dim pryder gan arbenigwyr fod unrhyw fater technegol fysa'n atal y cais yma rhag caei ei gefnogi."

Clwyd Alyn fydd yn berchen ac yn rheoli'r stad drwy ddefnyddio polisi gosod Cyngor Môn.

Wrth argymell caniatáu'r cais yn Llanfairpwll, dywedodd swyddogion cynllunio fod materion dŵr wyneb, arweinodd at wrthod y cais tebyg y llynedd, bellach wedi eu datrys.

Mae'r adran dai hefyd wedi cadarnhau fod 27 teulu ar y rhestr aros am dai fforddiadwy yn Llanfairpwll, bod 128 yn rhagor wedi datgan diddordeb, a bod Llanfairpwll yn "ddewis poblogaidd" am dai o'r math.

Ond dywedodd un o'r cynghorwyr lleol, Sonia Williams, bod deiseb â thros 1,000 o enwau wedi ei chyflwyno yn erbyn y cynllun.

Mae hi hefyd yn bryderus ynhylch yr effaith holl aflonyddwch y gwaith adeiladu ar fioamrywiaeth a bywyd gwyllt.

Cwestiynodd hefyd a fyddai'r ffens acwstig arfaethedig yn ddigon i liniaru sŵn o'r A55, gan bwysleisio bod Llanfairpwll yn dioddef problemau llifogydd a bod yna safleoedd eraill fwy addas.

"Does ond angen mynd i Lanfairpwll i weld pa mor ddrwg ydy'r traffig a'r goryrru ofnadwy drwy Llanfair," meddai.

Ychwanegodd un o gynghorwyr eraill y ward, Dyfed Jones, ei fod yn "lawn ddeall pwysigrwydd tai fforddiadwy" ond ei brif bryder oedd eu lleoli drws nesaf i'r A55.

Ategodd Robin Williams ei bryderon y byddai'r sŵn yn "ofnadwy", gan gwestiynu ffigyrau'r adroddiad am faint o draffig ychwanegol y byddai'r datblygiad yn ei achosi.

Ond ym marn y Cynghorydd Jeff Evans dyw'r dadleuon yn erbyn ddim yn ddigon i wrthod codi 27 o dai fforddiadwy, ac mae'n "hollol hyderus" y byddai'r cais yn cael ei ganiatáu ar apêl gyda'r cyngor yn gorfod talu costau'r ymgeisydd.

Er mwyn cyrraedd y safle byddai angen mynd trwy Stad y Garnedd, ac mae rhai o drigolion yn stad wedi datgan gwrthwynebiad.

Maen nhw’n dweud bod y safle’n anaddas ar gyfer datblygiad o'r fath, gan waethygu problemau traffig sydd eisoes ger y stad ac yn Llanfairpwll yn gyffredinol.

"Dwi'n clywed y traffig, 'swn i ddim yn licio byw yn y cae 'ma," meddai Medwyn Roberts, ar ran Cymdeithas Amddiffyn Stad y Garnedd.

"'Dan ni'n sôn am adeiladu 27 o dai ar gae sydd hanner maint y stad 'ma, a 24 o dai sydd yma.

"Yn y ddwy flynedd ddiwethaf mae traffig wedi mynd yn waeth byth a mae 'na geir yn bob man.

"Mae'r gymuned i gyd mwy neu lai yn erbyn y datblygiad yma. Mae'r cyngor cymuned wedi bod yn gyson yn erbyn.

"Mae'r pentref 'ma wedi ei ddatblygu gymaint yn y deugain mlynedd ddiwetha' heb feddwl am yr amgylchiadau."

Ychwanegodd: "Pam fod rhaid i drigolion y pentref roi i fyny hefo hyn? 'Dan ni fel y werin ddim yn cael gwybod pwy sydd ar y rhestrau aros yma.

"Os oes gymaint â hyn o ddymuniad am dai fforddiadwy, pam 'neith y cyngor sir ddim adeiladu pentref newydd?!

"Mae 'na ddigon o dir yn Sir Fôn i godi tai, siopau, lle doctor newydd."

Roedd swyddogion cynllunio'r sir wedi argymell caniatáu’r ddau gais, er gwaethaf pryderon yn y ddwy gymuned.

Ond mae 'na gefnogaeth hefyd ymhlith pobl ifanc yn yr ardal, sy’n poeni sut y gallan nhw fforddio prynu tŷ yn y cyffiniau.

Dywedodd Ffion Elin Davies, 26, sydd o Lanfairpwll ond bellach yn byw ym Mhorthaethwy gyda'i theulu, bod hi'n "beth da" bod tai fforddiadwy yn cael eu cynnig.

"Mae Ynys Môn yn le grêt i fyw a dwi'n siŵr fod pobl ifanc isio aros yma, a dwi o blaid y syniad," meddai.

"Mae'n anodd i unrhyw un rŵan i brynu tai. 'Di o ddim yr un fath â pan oedd ein rhieni yn prynu tai - mae'r prisiau wedi codi yn anffodus.

"Does dim allwn wneud am hynny ond mae'r tai fforddiadwy 'ma yn ffordd i symud ymlaen.

"Dwi'n teimlo na'r bobl sy'n gwrthwynebu ydy'r rhai sydd hefo tai yn barod ac yn anffodus ddim yn yr un sgidia' â ni.

"Dwi'n deall safbwynt y rhai sy'n gwrthwynebu. Codi mwy o dai yn eu hardal nhw sydd mor brydferth... dwi'n deall yn iawn, ond rhaid i ni feddwl am ffyrdd o sut 'da ni'n symud ymlaen.

"Heb i ni allu fforddio tai yn ein hardaloedd lleol mae'n bosib bydd rhaid i ni symud i ffwrdd i le allwn ni fforddio, ond mae'n bwysig i ni allu aros yn eu cynefinoedd."