11/01/2008
Litir na seachdain aig Ruaraidh MacIllEathain.
Last on
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 446
Duration: 05:27
Litir 446: Pruidh, deirist, a bh貌 riabhach! 鈥橲 fhe脿irrd thu buarach!
Lorg mi abairt an latha eile ann an leabhar sheanfhaclan. Tha i a鈥 buntainn air daoine air a bheil cus cabhaig. Tha uiread de chabhaig orra rudeigin a dh猫anamh 鈥檚 nach eil iad ga dh猫anamh cho math 鈥檚 a bu ch貌ir. 鈥橲 ann 脿 Siorrachd Pheairt a tha i: Pruidh, deirist, a bh貌 riabhach! 鈥橲 fhe脿irrd thu buarach! Tha e a鈥 ciallachadh 鈥淐ome, stand still, brindled cow! You would be the better of a fetter! Pruidh, deirist, a bh貌 riabhach! 鈥橲 fhe脿irrd thu buarach!
Air an dearbh latha a leugh mi sin, th脿inig mi tarsainn air sreath ghairmean a bhios daoine a鈥 cleachdadh nuair a tha iad ag 猫igheachd air beathaichean, agus ag iarraidh orra dhol gan ionnsaigh. Bha iad 脿 B脿ideanach. Ri b貌, chanadh muinntir Bh脿ideanach 鈥淧ruidh-dh猫鈥. Pruidh-dh猫.
Chaidh mi gu faclair Dwelly agus bha e ann a sin ceart gu le貌r. Pruidh 鈥 call to cattle, cow or calf. Bha Pruidh-dh猫 ann cuideachd, agus pruidh-茅 agus pruidh-dh猫 bheag a bharrachd air pruidh seo agus pruigean.
Tha e coltach gun deach na h-abairtean sin bho Gh脿idhlig gu Albais no bho Albais gu G脿idhlig, oir tha am faclair Albais agam a鈥 toirt seo: Prow, Pru, Prui, Prutchee, Ptru, Ptrui, Ptruch, Ptruchie agus Ptrumai mar dh貌ighean airson a bhith a鈥 gairm air crodh 鈥 agus uaireannan air each no air eich.
鈥橲 e an sgoilear G脿idhlig, Alasdair MacBheathain, a sgr矛obh am p脿ipear mu abairtean 脿 B脿ideanach 鈥 oir 鈥檚 ann 脿 B脿ideanach a bha e fh猫in. Agus thuirt e rudeigin inntinneach mun fhacal a chleachdadh iad airson a bhith a鈥 gairm air each. Chanadh iad 鈥減rogaidh鈥. Progaidh. Thuirt MacBheathain gur ann bhon Albais a th脿inig sin don Gh脿idhlig, ach gur ann bhon Fhraingis a bha e bho th霉s 鈥 bho approchez.
Cha chreid mi nach eil barrachd sa chumantas eadar a鈥 Gh脿idhlig agus Albais na tha sinn ag aideachadh aig amannan. Bidh sibh e貌lach, 鈥檚 d貌cha, air an fhacal a chleachdas daoine airson bruidhinn ri caora no uan 鈥 ciridh. 鈥橲 ann tric a chuala mi muinntir na Comraich ag 猫igheachd 鈥淐iridh, ciridh, ciridh!鈥 ri caoraich nuair a bha mi 貌g. Uill, chaidh mi don fhaclair Albais agus bha am facal K-e-e-r-i-e ann 鈥 Keerie 鈥撯 a call to a lamb or sheep.
Tha cuid de na gairmean eadar-n脿iseanta. Mar eisimpleir, puisidh airson bruidhinn ri cat, agus diug no diugaidh airson labhairt ri cearc. Ach bha abairt inntinneach eile aig MacBheathain airson bruidhinn ri cat no piseag 鈥 鈥檚 e sin stididh 鈥 no uaireannan tididh no stidean no st矛dean. Bha e fh猫in dhen bheachd gun t脿inig iad sin bho Albais gu G脿idhlig oir tha cheet no cheetie ann an Albais a鈥 ciallachadh cat no piseag. Anns an t-seann Bheurla bha chit a鈥 ciallachadh beathach 貌g no piseag agus cluinnear kit fhathast airson cuilean sionnaich ann am Beurla.
Ach d猫 chanas sinn ri c霉? Uill, tha facal agam a bhios mi ag 猫igheachd ris a鈥 ch霉 agam agus bidh e an-c貌mhnaidh a鈥 tighinn thugam. Nise, feumaidh mi r脿dh nach eil Beurla aig a鈥 ch霉 agam ann. 鈥橲 e c霉 G脿idhealach a th鈥 ann agus 鈥檚 e abairtean G脿idhlig an aon fheadhainn air a bheil e e貌lach. Mholainn sin do dhuine sam bith agaibh a tha a鈥 beachdachadh air cuilean fhaighinn. C霉m G脿idhlig ris. Cha leig thu leas ach beagan abairtean ionnsachadh, agus tha e uabhasach math airson a bhith a鈥 toirt air clann, aig nach eil ach Beurla, beagan G脿idhlig fheuchainn.
Agus an c霉 agamsa? D猫 dh鈥櫭╥gheas mi ris a bheir e air ais thugam nuair a tha e a鈥 ruith sa ph脿irc? D猫 th鈥 ann ach 鈥淏riosgaid!鈥
Faclan na Litreach
Abairtean na Litreach
Puing-ch脿nain na Litreach
Gn脿thas-cainnt na Litreach
Broadcasts
- Fri 11 Jan 2008 11:55大象传媒 Radio nan G脿idheal
- Sat 12 Jan 2008 10:55大象传媒 Radio nan G脿idheal
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.