Main content
Sorry, this episode is not currently available

Na bha tachairt sa Chiad Chogadh ceud bliadhna an ama seo. Le Gilleasbuig MacDh貌mhnaill. Events of the last three weeks in the First World War 100 years ago.

Air an deicheamh latha fichead den L霉nastal, dh'innis Ministear nan D霉thchannan C猫in aig Breatainn, Sir Eideard Grey gum b'urrainn dha na co-ch貌mhraigich saorsa agus cothrom f猫in-riaghlaidh a ghealltainn do Bhosnia, Herzegovina, Ceann a Deas Slavonia agus Cro脿tia 脿s d猫idh a' chogaidh fhad's a dh'aontaicheadh Serbia ris na molaidhean. An ath latha a' chiad latha dhen t-Sultain dh'innis riaghaltas na Gearmailt dha na St脿itean Aonaichte gun robh iad a' gabhail ris an iarratas aca gus casg a chur air an obair a bha na Gearmailitich a' de脿namh le b脿taichean-aigeil aig muir.
Agus cluinnidh sinn cuideachd bho Dh貌mhnall MacNeacail, Camus Croise san Eilean Sgitheanach mu cho cunnartach agus a bha e dhaibhsan a bh' ann a soithichean timcheall air costa Bhreatainn, nuair a chaidh an soitheach anns a robh e a chuir fodha le torpedo.

Air a' ch貌igeamh latha dhen t-Sultain 1915 th脿inig naidheachd mh貌r as an Ruis leis an Tsar a' gabhail thairis uallach armachd na d霉thcha bhon Mh貌r Dhi霉c Nikolai agus an ath l脿 th脿inig Bulg脿ria a-steach dhan chogadh air taobh nan Gearmailteach.
Leis an dara Tsar Nicholas a-nis os cionn feachdan na Ruis th貌isich iad air sabaid air ais an aghaidh nan Gearmailteach air an Aghaidh an Ear le Batal Tarnopol ann an Galicia a' t貌iseachadh air an t-seachdamh latha dhen t-Sultain 1915.
Agu air an naoidheamh l脿 chuir R霉naire na St脿ite Ameireagaidh Robert Lansing litir chun an riaghaltas Ostro-Ung脿rianach ag iarraidh orra an tosgaire aca Constantin Dumba a tharraing air ais 脿s na St脿itean. San litir thuirt Lansing gun robh maighstir Dumba air aideachadh gun robh e am beachd stailcean a bhrosnachadh ann am factaraidhean air feadh Ameireagaidh gus bacadh a chur air st貌rasan cogaidh.

Tha Gilleasbuig MacDh貌mhnaill ag innse cuideachd mar a rinn R霉naire na St脿ite airson a' Chogaidh, am Morair Kitchener, 貌raid ann an Taigh nam Morairean air a' ch貌igeamh latha deug den t-Sultain 1915. Dh'innis e nach robh an suidheachadh air an aghaidh an iar, a Western Front, air atharrachadh gu 矛re mh貌r sam bith thairis air na grunn mh矛osan a chaidh seachad. Bhruidhinn e air na h-Airm 脵ra, na New Armies, agus mar a bha aon division deug dhiubh, le mu dhusan m矛le saighdear no barrachd as gach roinn, a-nis air an tr猫anadh agus air an cuir a-null dhan Roinn E貌rpa a thoirt taic dhan na feachdan a bha bho chommand Sir Iain French. Dh'innis e mar a bha Sir Iain toilichte leotha, agus mar a bha seo air leigeil leis seachd m矛le deug eile den loidhne-aghaidh a ghabhail thairis bho na Frangaich. Ach 's e a rud bu mhotha a bha a' d猫anamh dragh dha na bha dh矛th de shaighdearan agus ged a bha m貌ran a' tighinn air adhart gu saor-thoileach cha robh sin gu le貌r. A' chiad chomharra gur d貌cha nach robh seirbhis do-sheachanta fad 脿s.

30 minutes

Last on

Sun 27 Sep 2015 13:00

Broadcasts

  • Mon 21 Sep 2015 12:00
  • Mon 21 Sep 2015 22:00
  • Sun 27 Sep 2015 13:00