14/10/2005
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 328
Duration: 05:28
Litir 328: Na Leathanaich
Bha mi ag innse dhuibh an t-seachdain sa chaidh mu na Leathanaich a bha a鈥 fuireach air oighreachd ceann-cinnidh nan Siosalach, is mar a dh鈥檉heuch an Siosalach ri dearbhadh gu robh iad ri buidseachd. Dh鈥檃ontaich a鈥 Chomhairle Dh矛omhair ann an D霉n 脠ideann ri iarrtas an t-Siosalaich airson coimisean a chur air chois airson a鈥 ch霉is a sgr霉dadh. Bha an Siosalach fh猫in, a bhr脿thair agus co-oghaichean aca nam buill dhen choimisean.
Chaidh na Leathanaich don cheann-chinnidh acasan, feuch taic fhaighinn. Bha sin a dh鈥檃indeoin 鈥檚 gu robh iad air a bhith a鈥 fuireach airson dh脿 no thr矛 cheud bliadhna air fearann nan Siosalach. B鈥 e ceann-cinnidh nan Leathanach Sir Ailean MacIlleathain 脿 Dubhaird, ann am Muile. Chuir esan tagradh don Chomhairle Dh矛omhair, agus tharraing iadsan an cead, a thug iad roimhe, don t-Siosalach, airson a鈥 choimisein.
Tha e inntinneach coimhead air na h-ainmean a bh鈥 air feadhainn de na Leathanaich. Ged is e 鈥淢aclean鈥 a bh鈥 air cuid, a r猫ir cl脿r-obrach na Comhairle, cha robh air feadhainn eile ach sloinnidhean 鈥 mar eisimpleir Janet nighean Ruairidh Bhuidhe agus Katherine nighean E貌ghainn mhic Coinnich. Bha aon t猫 ann air an robh 鈥淏akie鈥 mar ainm 鈥 Bakie nighean Iain Duibh Mhic Fhionnlaidh. 鈥橲 d貌cha gur e 鈥淧eigi鈥 a thathar a鈥 ciallachadh.
Bha na casaidean an aghaidh an t-Siosalaich gu math l脿idir. Chuir Sir Ailean MacIlleathain as a leth gun do ghabh e gr脿in mh貌r air na Leathanaich a chionn 鈥檚 nach deach aige air am fuadachadh bhon fhearann aige gu laghail. Thuirt e gun deach geur-leanmhainn a dh猫anamh air na Leathanaich. Thuirt e gu robh iad air an crochadh bhon 貌rdagan is gun deach buinn an casan a losgadh a dh鈥檃ona-ghnothach le bhith air an cumail faisg air teine. Thuirt e gur ann 脿s d猫idh gun deach droch-dh矛ol a dh猫anamh orra, a 鈥渄h鈥檃idich鈥 cuid gu robh iad air a bhith an s脿s ann am buidseachd.
An 脿ite dhol a Dh霉n 脠ideann, chaidh aontachadh gun toireadh fear de bh脿illidhean Inbhir Nis s霉il air an fheadhainn a bha a鈥 cumail a-mach gun do dh鈥檉huiling iad droch l脿imhseachadh fhad 鈥檚 a bha iad sa phr矛osan fo 貌rdugh an t-Siosalaich. B鈥 esan Fionnladh Friseal. Thug e s霉il air na casan is air na l脿mhan aca, feuch comharra fhaicinn de r貌p no losgadh no rudeigin dhen t-se貌rsa sin. Tha e coltach nach do lorg e dad.
D猫 thachair, ma-th脿, do 鈥渂huidsichean is bana-bhuidsichean鈥 Shrath Ghlais? Uill, tha e coltach gun do chaochail feadhainn dhiubh sa phr矛osan. B鈥 iad sin an fheadhainn nach do dh鈥檃idich a-riamh gu robh iad air a bhith ri buidseachd. Ach an fheadhainn a dh鈥檃idich 鈥 uill, tha e coltach gun d鈥 fhuair iadsan dheth oir cha deach an coimisean, a bha a鈥 dol gan sgr霉dadh, ath-nuadhachadh. Tha fhathast feadhainn air a bheil 鈥淢acIlleathain鈥 a鈥 fuireach anns an sg矛re sin, agus tha iad ag r脿dh gu bheil iad air a bhith ann a sin airson ceudan bhliadhnaichean.
鈥橲 d貌cha gu bheil cuimhne agaibh air MacPheadrais 鈥 air an tug mi iomradh an t-seachdain sa chaidh. B鈥 esan am fear a bhiodh a鈥 鈥渄earbhadh鈥 gu robh duine ri buidseachd le bhith a鈥 stobadh pr矛ne pr脿ise a-steach ann. Uill, tha mi ag r脿dh 鈥渇ear鈥, ach tha e coltach nach e fear a bh鈥 ann idir 鈥 ach boireannach a bha a鈥 dol timcheall ann an riochd fir, le aodach fir oirre. Ann an seachd ceud deug, trithead 鈥檚 a sia (1736), chaidh cur 脿s don achd a leig le droch dhaoine mar sin prothaid a dh猫anamh 脿 fulangas dhaoine eile.
Faclan na Litreach
Abairtean na Litreach
Puing-ch脿nain na Litreach
Gn脿ths-cainnt na Litreach
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.