09/09/2006
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 323
Duration: 05:48
Litir 323: B脿illidh Throndairnis agus a鈥 Bhana-bhuidseach
An cuala sibh a-riamh an t-seann sgeulachd, B脿illidh Throndairnis agus a鈥 Bhana-bhuidseach? Cha chuala? A uill, carson nach d猫an sibh suidhe gu cofhurtail airson c貌ig mionaidean鈥
Tr脿th anns an t-siathamh linn deug chuir R矛gh na h-Alba air leth m脿l d脿 bhaile ann an Trondairnis ann an ceann a tuath an Eilein Sgitheanaich. Bha an t-airgead a鈥 dol gu aon duine 鈥 fear Coinneach Mac Uilleim 鈥檌c Sheumais. Carson? Uill, bha Coinneach a鈥 dol a chleachdadh an airgid airson 鈥檚 gum faigheadh e foghlam anns an lagh.
Dh鈥檕braich sin airson 霉ine ach thachair e gu robh c霉isean truagh anns an Eilean Sgitheanach mun 脿m sin. Bha f矛or dhroch sh矛de ann. Fhuair muinntir an 脿ite air dheireadh le bhith a鈥 p脿igheadh am m脿il. Earrach a bha seo, chaidh Coinneach fh猫in don sg矛re mar bh脿illidh 鈥 airson am m脿l a thogail ann an ainm an R矛gh mar ch矛s.
Bha droch gheamhradh air a bhith ann. Bha droch earrach ann cuideachd. Bha airgead gann. Chaill m貌ran daoine an cuid spr猫idh le cion a鈥 bh矛dh. Bha boireannach ann a bha uabhasach bochd. Chaill i an duine aice agus an dithis mhac ann an d脿 thubaist mhara anns a鈥 gheamhradh sin. Agus chaill i an spr猫idh gu l猫ir aice, ach aona bh貌.
Th脿inig Coinneach air muin eich. Bha maor c貌mhla ris. Cha robh dad de dh鈥檃irgead aig a鈥 bhoireannach airson a thoirt dha. Ach mas ann cruaidh a bha an R矛gh, bha am b脿illidh na bu chruaidhe buileach. Cha robh co-fhaireachdainn sam bith aige don bhanntraich. Thug e leis a鈥 bh貌 鈥 an aon rud luachmhor a bh鈥 aig a鈥 bhoireannach. Bha ise troimh-ch猫ile ach bha esan coma.
Dh鈥檉halbh e s矛os an rathad leis a鈥 bhoin. Chuir Coinneach agus am maor a鈥 bh貌 agus an t-each c貌mhla ann am buaile ann an D霉n Tuilm. Chaidh iad an uair sin gu biadh ann an taigh a鈥 mhaoir.
Fhad 鈥檚 a bha iad air falbh, a鈥 gabhail am b矛dh, th脿inig c貌mhlan de ghillean cruinn. Sheas iad air c霉l creige faisg air a鈥 bhuaile, a鈥 seanchas a鈥 ghnothaich. Bha iad feargach. Bha iad a鈥 c脿ineadh a鈥 bh脿illidh agus a鈥 mhaoir a thaobh droch dh矛ol na banntraich. 鈥淣ach biodh e math,鈥 thuirt fear dhiubh ri c脿ch, 鈥渁鈥 bh貌 aiseag gu Eilean Thuilm mus till am b脿illidh is am maor.鈥 Tha an t-eilean sin p矛os beag far cladach an Eilein Sgitheanaich. Dh鈥檃ontaich c脿ch ris a鈥 phlana air ball.
Thachair gu robh b脿ta ann an ge貌dha faisg air l脿imh. Bha i deiseil airson crodh aiseag an l脿rna-mh脿ireach. Mar sin bha i deiseil airson b貌 agus each a thoirt gu Eilean Thuilm. Chuir na gillean a鈥 bh貌 don bh脿ta.
鈥淣ach cuir sinn an t-each innte cuideachd,鈥 thuirt fear de na gillean. Cha bu luaithe thuirt na rinn. Chaidh an t-each a chur air b貌rd c貌mhla ris a鈥 bhoin, agus a-mach leotha don eilean.
Dh鈥檉h脿g na gillean a鈥 bh貌 agus an t-each anns an eilean. Bha iad air ais air c霉l na creige an ceann 霉ine ghoirid. Dh鈥檉huirich iad an sin gus an tilleadh am b脿illidh agus am maor. An ceann beagan 霉ine th脿inig an dithis. Ghabh iad air an socair a dh鈥檌onnsaigh a鈥 bhuaile. Ach, mo chreach, nuair a r脿inig iad am buaile, cha robh sgeul air each no b貌 ann.
Nise aig toiseach gnothaich, dh鈥檌nnis mi dhuibh gur e tiotal na sgeulachd seo B脿illidh Throndairnis agus a鈥 Bhana-bhuidseach. Thuige seo cha robh sgeul air bana-bhuidseach. Ach na gabhaibh dragh. Bidh i c貌mhla rinn an ath-sheachdain.
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing-ch脿nain na seachdaine
Gn脿ths-cainnt na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.