26/08/2005
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 321
Duration: 05:41
Litir 321: Buidheann Cheilteach ann an California
Tha ceud bliadhna air a dhol seachad am-bliadhna bho chaidh buidheann Cheilteach a chur air chois ann an California. 鈥橲 e an t-ainm a bh鈥 air The Celtic Club of Los Angeles. Chaidh a st猫idheachadh ann an naoi ceud deug 鈥檚 a c貌ig (1905).
Bha an fheadhainn a chruthaich an cluba a鈥 cumail a-mach gum b鈥 e a鈥 chiad bhuidheann phan-Cheilteach air an t-saoghal. Bha iad a鈥 cur f脿ilte air daoine aig an robh 霉idh ann an cultar nan d霉thchannan Ceilteach gu l猫ir 鈥 Alba, 脠irinn, A鈥 Chuimrigh, A鈥 Ch貌rn, Eilean Mhanainn agus A鈥 Bhreatainn Bheag.
鈥橲 e fear 脿 Alba, Calum MacLe貌id, agus fear 脿 脠irinn, John McGroarty, a st猫idhich an cluba. Am measg nan aoighean a bh鈥 aca aig toiseach gnothaich bha D霉bhghlas Hyde 鈥 sgoilear G脿idhlig 脠ireannach. An ceann greis, bhiodh e na chiad Cheann-suidhe de Phoblachd na h-脠ireann. Chan eil fhios agam a bheil an cluba fhathast a鈥 dol. Tha amharas agam nach eil.
Chuala mi naidheachd 猫ibhinn turas mu fhear 脠ireannach ann an California. Cha b鈥 ann an Los Angeles a bha e ach ann an San Francisco. Bha buidheann de luchd-turais eadar-n脿iseanta a鈥 siubhal ann am bus air feadh st脿itean taobh an iar Ameireagaidh. 鈥橲 e Beurla an c脿nan a bh鈥 aca anns a鈥 chumantas.
鈥橲 e fear 脠ireannach a bha gan sti霉ireadh. L脿 a bha seo, chuir fear dhen luchd-turais ceist air an 脠ireannach: 鈥淎 bheil Gaeilge agaibh?鈥 Gun smaoineachadh cus, fhreagair an t-脠ireannach, 鈥淭ha gu le貌r.鈥 Bha fios aige nach robh G脿idhlig sam bith aig duine air b貌rd a鈥 bhus. Ge-t脿, chan e an fh矛rinn a bh鈥 aige. Bha e air G脿idhlig na h-脠ireann ionnsachadh san sgoil, ach cha robh m貌ran dhith aige tuilleadh. 鈥橲 d貌cha d矛reach 霉rnaigh no dh脿.
Aig a鈥 cheann thall, r脿inig iad San Francisco. Chaidh iad a-steach gu taigh-seinnse faisg air a鈥 phort. Agus fhuair fear dhen luchd-turais a-mach gur ann 脿 脠irinn a bha fear dhen luchd-obrach. 鈥淎 bheil Gaeilge agaibh?鈥 dh鈥檉haighnich e dhen 脠ireannach.
鈥淭ha gu le貌r,鈥 fhreagair an t-脠ireannach. Agus 鈥檚 e an fh矛rinn a bh鈥 aigesan. Bha a鈥 Gh脿idhlig aige mar chiad ch脿nan.
鈥淭hig don bh貌rd againn, ma-th脿,鈥 thuirt am fear-turais. 鈥淭ha mi airson c貌mhradh a chluinntinn ann an G脿idhlig na h-脠ireann.鈥
Chaidh am fear 脠ireannach a-null don bh貌rd, far an robh fear-sti霉iridh an luchd-turais. 鈥淪iuthadaibh!鈥 thuirt am fear-turais. 鈥淏ruidhnibh ri ch猫ile ann an Gaeilge.鈥 Is iongantach mura robh eagal air an fhear bhreugach!
Mus d鈥 fhuair fear an taigh-sheinnse cothrom dad a r脿dh, thuirt fear a鈥 bhus, 鈥淎r n-Athair a tha air n猫amh, gun naomhaichear d' ainm.鈥 Choimhead am fear fileanta air mar gur e
amadan a bh鈥 ann. Ach an uair sin, thuig e pl貌igh an duine eile. 鈥淕un tigeadh do r矛oghachd,鈥 fhreagair e. 鈥淕un d猫anar do thoil air thalamh, mar a nithear air n猫amh.鈥
鈥淭hoir dhuinn an-diugh ar n-aran l脿itheil,鈥 thuirt a鈥 chiad fhear.
鈥淎gus math dhuinn ar fiachan,鈥 fhreagair am fear eile. Agus lean an c貌mhradh mar sin. Bha an luchd-turais s脿saichte gu robh G脿idhlig mhath aig an dithis.
鈥淎gus a鈥 ghl貌ir, gu s矛orraidh,鈥 thuirt fear a鈥 bh脿ir mu dheireadh mus do leig e soraidh sl脿n leotha. Agus chun an l脿 an-diugh tha e coltach nach eil fios aig an luchd-turais gur ann ag aithris 脵rnaigh an Tighearna a bha an dithis, 鈥檚 nach b鈥 e c貌mhradh ceart a bh鈥 ann idir!
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing-ch脿nain na seachdaine
Gn脿ths-cainnt na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.