12/08/2005
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 319
Duration: 05:05
Litir 319: 脪rain nan Rosach
Bha mi a鈥 bruidhinn an t-seachdain sa chaidh mun 貌ran ainmeil Mo R霉n Geal 脪g. Carson a bha sin, nise? Uill, bha adhbhar agam. Nochd an t-貌ran sin ann an leabhar 霉r a chaidh fhoillseachadh o chionn ghoirid. 鈥橲 e an t-ainm a th鈥 air an leabhar 脪rain nan Rosach: a Collection of Gaelic Songs from Ross-shire. 鈥橲 e leabhar air leth math a th鈥 ann.鈥橲 i Fiona NicCoinnich a chuir ri ch猫ile e. Tha Fiona a鈥 fuireach ann an Inbhir Pheofharain ann an Siorrachd Rois.
Chan eil a h-uile 貌ran anns an leabhar buileach cho trom br貌nach 鈥檚 a tha Mo R霉n Geal 脪g. Mar eisimpleir, tha fear ann aig a bheil d脿 thiotal 鈥 脪ran a鈥 Choilich, no Gog Gog! Tha seo mu dheidhinn tachartas ann am baile beag air a bheil An 脌ird Dhubh. Tha an 脌ird Dhubh air cladach na Comraich. Bha cuid de na sinnsirean agam fh矛n 脿s an 脌ird Dhuibh agus, mar sin, tha mi toilichte gu bheil an t-貌ran anns an leabhar. Is iongantach mura robh c脿irdean agam fh矛n am measg an fheadhainn a dh鈥檉hulaing air sailleamh a鈥 choilich ghlais. Seo agaibh an t-s猫ist:
Bha Gog! Gog! Gog! aig a鈥 choileach ghlas a-raoir
Bha Gog! Gog! Gog! aig a鈥 choileach fad na h-oidhch鈥
Cha robh creutair anns a鈥 bhaile
Nighean 貌g no bean no cailleach
Nuair bu ch貌ir dhaibh bhith nan cadal
Nach robh mach nan aodach oidhch鈥.
A bheil sibh a鈥 tuigsinn d猫 bha a鈥 cur dragh air muinntir a鈥 bhaile? Am fuaim a bha an coileach a鈥 d猫anamh air an oidhche. Seo an t-s猫ist a-rithist:
Bha Gog! Gog! Gog! aig a鈥 choileach ghlas a-raoir
Bha Gog! Gog! Gog! aig a鈥 choileach fad na h-oidhch鈥
Cha robh creutair anns a鈥 bhaile
Nighean 貌g no bean no cailleach
Nuair bu ch貌ir dhaibh bhith nan cadal
Nach robh mach nan aodach oidhch鈥.
Tha mi a鈥 smaoineachadh gu bheil sinn uile air a bhith e貌lach air a leithid de choileach 鈥 a bhios a鈥 gairm air an oidhche no tr脿th tr脿th sa mhadainn 鈥 co-dhi霉 ma tha sinn air a bhith a鈥 fuireach a-muigh air an d霉thaich.
Bha Donnchadh MacCoinnich na bh脿rd-baile. Bha e na sheinneadair math cuideachd. Chuala Donnchadh bho chuideigin 脿s an 脌ird Dhuibh mu choileach a bha a鈥 cumail daoine suas fad na h-oidhche leis an fhuaim a bha e a鈥 d猫anamh. Agus sgr矛obh e an t-貌ran. Seo a鈥 chiad rann dheth:
Mo mhallachd aig a鈥 choileach
Chuir an sluagh nam boil a-raoir
Sh矛n an caithream cruaidh 鈥檚 an sgreadail
Nuair a th脿inig meadhan-oidhch鈥.
Theann mi fh猫in a-null ri Peigi
鈥橲 mi air chrith le se貌rsa eagail
Ach nuair th貌isich e air feadail
Chuir e 鈥檔 cuthach air a鈥 chloinn.
Chan eil 鈥淧eigi鈥, a nochdas san 貌ran, be貌 a-nise, ach tha guth fear dhen chloinn air an do chuir an coileach an cuthach, aithnichte do luchd-猫isteachd Radio nan G脿idheal. Bidh fios aig an fheadhainn aig a bheil fios!
Tha an t-霉ghdar a鈥 faighinn comhairle san 貌ran bho 鈥渘ighean Iain mholaich鈥. Tha i ag r脿dh, 鈥淔albh 鈥檚 cuir 脿s dha eun na mallachd鈥. An do ghabhadh a comhairle? Chan eil fhios agam, ach tha amharas agam nach robh saoghal a鈥 choilich ghlais buileach cho fada 鈥檚 a bhitheadh e nan robh an t-eun sin air a bhith s脿mhach s矛theil air an oidhche!
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing-ch脿nain na seachdaine
Gn脿ths-cainnt na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.