![](https://ichef.bbci.co.uk/images/ic/640x360/p0hydr10.jpg)
12/12/2003
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 232
Duration: 05:07
Litir 232: An t-Eilean Ghorm
Bha mi ag innse dhuibh an t-seachdain sa chaidh mu dheidhinn an Eilein Ghuirm air an do rinn M脿rtainn MacIlleMh脿rtainn aithris anns an leabhar aige air eileanan na h-Alba, a nochd ann an cl貌 an toiseach o chionn tr矛 cheud bliadhna. Chaidh criubha soithich Shasannaich air t矛r, agus thog iad c脿rn, no t霉r, de dh鈥檉hiodh airson 鈥檚 gum faicte an t-eilean, oir bha e gu math 矛osal.
Uill, chan e maraichean a-mh脿in a chunnaic e, oir chuala am ministear a rinn aithris air a鈥 ch霉is do Mh脿cIlleMh脿rtainn, an t-Urramach Iain MacSuain, gum faca cuid de mhuinntir Cholasa e, agus iad aig mullach cnuic anns an eilean aca fh猫in air l脿 br猫agha. Bha iad cinnteach gur e t矛r a bh鈥 ann, ged nach robh iad air dad fhaicinn ann a sin riamh-roimhe.
Nuair a chuala Mgr MacSuain bhon mharaiche Shasannach gu robh a chriubha air t霉r-fiodha a thogail anns an 鈥淓ilean Ghorm鈥, thuig e gur e sin a chunnaic muinntir Cholasa bhon chnoc aca. Bha an t-eilean ro 矛osal airson fhaicinn, a chionn 鈥檚 gu robh e fad air falbh. Ach ghabhadh an t霉r-fiodha fhaicinn, agus do mhuinntir Cholasa bha e mar gu robh eilean air nochdadh gun rabhadh a-mach 脿s a鈥 chuan.
脌s d猫idh gun deach an samhradh sin seachad, chan fhaca na Colasaich an t霉r-fiodha, no an t-Eilean Gorm, a-chaoidh tuilleadh. Carson? Uill, bha MacIlleMh脿rtainn dhen bheachd gur e a鈥 ghaoth a bu choireach 鈥 gun do chuir stoirmean an t霉r as a ch猫ile. Agus 脿s aonais an t霉ir, cha robh sgeul air an eilean 鈥 co-dhi霉 do mhuinntir Cholasa.
Ach chan eil sin a鈥 m矛neachadh mar a chaidh an t-eilean, a bharrachd air an t霉r, 脿s an t-sealladh buileach glan. No mar nach eil aithris againn air bho she貌ladairean eile. Chan eil eilean air a鈥 chairt-mhara ann a sin an-diugh 鈥 agus cha robh a leithid air na seann mhapaichean nas m貌.
Ach tha an aon rud f矛or mu eilean eile a nochdas ann am beul-aithris nan Gaidheal 鈥 Rocabarra. Thathar ag r脿dh gu bheil Rocabarra, a tha, no a bha, na eilean beag anns a鈥 Chuan Siar, air nochdadh os cionn na mara d脿 thuras. Agus d脿 thuras chaidh e fodha a-rithist. Thathar ag r脿dh, ma nochdas e treas turas, gun tig an saoghal gu cr矛ch. Gu dearbh, theirte 鈥淣uair a thig Rocabarra ris, is dual gun t猫id an saoghal a sgrios.鈥 Nuair a thig Rocabarra ris, is dual gun t猫id an saoghal a sgrios.
Tha Eilean Reachra eadar Alba is Eirinn agus tha cuid air a bhith dhen bheachd gur d貌cha gur e sin an t-Eilean Gorm air an robh am maraiche Sasannach a-mach. Ach chanainn gu bheil e ro fhaisg air Eirinn airson sin. Is d貌cha nach bi fios againn a-chaoidh air co-dhi霉 bha an aithris a rinn am maraiche Sasannach f矛rinneach no breugach. No an robh an t-Urramach Iain MacSuain a thug am fiosrachadh gu M脿rtainn MacIlleMh脿rtainn e fh猫in f矛rinneach no breugach, oir tha e coltach gu robh e rudeigin measail air an stuth ruadh, ma tha sibh gam thuigs鈥.
Cha deach MacIlleMh脿rtainn faisg air an Eilean Ghorm, ach chaidh e a Cholasa agus don eilean a tha ceangailte ris ach a-mh脿in nuair a bhios an l脿n ann 鈥 Orasa. Nuair a bha e ann, dh鈥檌arr fear an taighe air M脿rtainn am B矛oball aige a thoirt dha air iasad airson leigheas a dh猫anamh air cuideigin a bha tinn leis an fiabhras. Chleachd e am B矛oball mar ghaotharan airson am fear tinn fhionnarachadh. 鈥橲 e seann chleachdadh a bh鈥 ann, agus tha e coltach gum b鈥 iad duilleagan a鈥 Bh矛obaill an fheadhainn a b鈥 fhe脿rr a dh猫anadh a鈥 ch霉is.
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing-ghr脿mair na seachdaine
Seanfhacal na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.