![](https://ichef.bbci.co.uk/images/ic/640x360/p0hydr10.jpg)
13/06/2003
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 206
Duration: 04:45
Litir 206: Uamh Rab Ruaidh
Gu tuath air Inbhir Sn脿thaid, air bruach an ear Loch Laomainn, tha 脿ite air a bheil Uamh Rab Ruaidh. Chan eil ach aon Rab Ruadh a b鈥 urrainn a bhith ann, gu h-脿raidh anns an sg矛re sin 鈥 an Griogarach. Rab Ruadh MacGriogair. A r猫ir beul-aithris, nuair a bha e na eucoireach, chaidh e am falach anns an uaimh.
Chan e uamh cheart a th鈥 ann ach toll am measg chreag a th鈥 air tuiteam an aghaidh a ch猫ile, ach saoilidh mi gum biodh e doirbh do dhaoine a lorg mura robh fios aca c脿鈥 robh i. An-diugh, tha sanas ann air a鈥 cheum-choiseachd a tha a鈥 leantainn bruach an ear an locha, agus air na creagan ri taobh na h-uamha, tha cuideigin air sgr矛obhadh ann am peanta geal am facal 鈥淐AVE鈥. 鈥橲 e sin, air neo gu robh sgoilear Laidinn ann a bha ag iarraidh air daoine a bhith air am faiceall leis an fhacal 鈥 CAVE!
Bhiodh e coltach gun do chleachd Rab Ruadh, no Rob Ruadh mar a chanas cuid ris, an uamh sin oir bhuineadh e do na Tr貌isichean agus airson greis bha e na uachdaran aig Inbhir Sn脿thaid 鈥 mus deach c霉isean na aghaidh. Ach tha e coltach gu robh na seann daoine cuideachd dhen bheachd gu robh Rab eile air an uamh a chleachdadh, fada mus robh guth air a鈥 Ghriogarach. Tha mi a鈥 ciallachadh Raibeart Brus, R矛gh na h-Alba, oir bha esan anns an sg矛re timcheall Loch Laomainn nuair a bha e os cionn ar-a-mach an aghaidh R矛dh Eideard Shasainn a bha a鈥 feuchainn ri Alba a chur fo smachd.
Tha Slighe Taobh an Iar na Gaidhealtachd a鈥 dol seachad air 脿ite eile a tha co-cheangailte ris a鈥 Bhrusach beagan gu tuath air Loch Laomainn, eadar a鈥 Chr矛on L脿raich agus Taigh an Droma, air a bheil Dail R矛gh. Anns a鈥 bhliadhna tr矛-deug 鈥檚 a sia (1306), bha batail ann a sin eadar feachd a鈥 Bhrusaich agus feadhainn de Chloinn 鈥檌c Dhubhghaill Latharna a bha nan n脿imhdean dha.
Thathar ag r脿dh gun do rinn am Brusach agus a chompanaich dol-脿s le bhith a鈥 tilgeil an cuid arm m貌ra, a bha ro throm dhaibh, ann an lochan. 鈥橲 e an t-ainm a th鈥 air an lochan chun an l脿 an-diugh Lochan nan Arm, ged nach urrainn dhomh r脿dh co-dhi霉 chaidh ball-airm sam bith a lorg ann.
Tha sinn a-nise letheach-slighe air an rathad eadar Muileann Dhaidh agus an Gearasdan ach mus fh脿g sinn an Leamhnachd buileach, tha mi airson tilleadh ann airson criomag de bheul-aithris a thoirt dhuibh mu Rab Ruadh, a bha na ghaisgeach do na Gaidheil, ged a bha e na eucoireach do dh鈥櫭筭hdarrasan a鈥 Chr霉in.
Bha Rab e貌lach air seann bhanntrach a bha bochd ach fialaidh. Gheibheadh e fh猫in is m貌ran eile deoch is biadh aig an taigh aice gu math tric. L脿 bha seo, chaidh e a ch猫ilidh oirre agus chunnaic e gu robh i muladach.
鈥淕u d猫 tha ce脿rr oirbh, a bhean?鈥 dh鈥檉haighnich e.
鈥淥ch,鈥 ars鈥 ise, 鈥渂idh am b脿illidh a鈥 tighinn an-diugh airson a鈥 mh脿il agus chan eil airgead agam dha.鈥
Thug Rab airgead dhi, airson a鈥 mh脿il, bho sporan fh猫in, agus thug an t-seann bhean taing mh貌r dha. Th脿inig am b脿illidh airson a鈥 mh脿il mar a bha d霉il, ach air an rathad dhachaigh ann an 脿ite s脿mhach, agus e leis fh猫in, thachair Rab Ruadh ris. Thug Rab a h-uile sgillinn a bh鈥 aige bhuaithe, a鈥 faighinn a chuid airgid air ais, is a鈥 d猫anamh prothaid a bharrachd, agus a鈥 cur ris a鈥 chli霉 aige mar fhear de phr矛omh ghaisgich na Gaidhealtachd.
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing-ghr脿mair na seachdaine
Gn脿ths-cainnt na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.