15/03/2002
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 141
Duration: 04:51
Litir 141: Anna Nic an T貌isich agus Anna Nic an T貌isich
Cha robh c霉isean furasta do bhoireannaich air a鈥 Ghaidhealtachd anns an ochdamh linn deug. Bha aca ri obair mh貌r a dh猫anamh, a-muigh agus fo chabair, agus bhiodh na fir a鈥 s霉ileachadh gum biodh pr矛omhachas acasan ann am m貌ran ghnothaichean, gu h-脿raidh ann am poileataics. Ach, uaireannan, cha ghabhadh am mn脿than ris a sin
Bha dithis air an robh 鈥淎nna鈥 mar ainm-baistidh timcheall Inbhir Nis a thog cli霉 dhaibh fh猫in aig 脿m Cogadh nan Seumasach. Tha an d脿rna t猫 ainmeil fhathast ach chan eil an t鈥 eile.
Bha Anna Nic an T貌isich na bhean-uasal agus bha i gu math b貌idheach. Bha i p貌sta aig Aonghas Mac an T貌isich, ceann a鈥 chinnidh, aig an robh taigh m貌r anns a鈥 Mh貌igh, deas air Inbhir Nis. Ach cha robh i fh猫in is an duine aice idir a鈥 tarraing air an aon r脿mh a thaobh poileataics. Fhad 鈥檚 a bha esan air falbh anns an arm, a鈥 sabaid as leth an R矛gh, bha a bhean a鈥 cur f脿ilte air Te脿rlach 脪g. Oir bha i na Seumasach!
L脿 a bha seo, bha am Prionnsa ann an cuideachd Anna anns a鈥 Mh貌igh, agus chuala feachd riaghaltais mu dheidhinn. Chaidh buidheann de shaighdearan dearga a dh鈥檌onnsaigh an 脿ite, ach chaidh fios a chur gu Anna agus chuir i gobha, D貌mhnall Friseal, agus ceathrar shearbhantan aice a-mach airson a bhith ri faire.
Ach rinn iad barrachd na sin. Nuair a bha na saighdearan a鈥 tighinn dl霉th, dh鈥檌arr D貌mhnall air a chompanaich, a bha sgapte air feadh a鈥 mhonaidh, an gunnaichean a losgadh, fhad 鈥檚 a bha esan ag 猫igheachd mar gu robh e aig ceann feachd mh貌ir. Smaoinich na Hanoibh猫irianaich gu robh arm ann agus theich iad a dh鈥橧nbhir Nis!
Aig an 脿m sin, bha Anna eile ann an Inbhir Nis, Anna NicAoidh, a dhearbh gu robh i fh猫in na Seumasach l脿idir as d猫idh Bl脿r Chuil Lodair. Bha seilear fon taigh aice, a chaidh a chleachdadh mar phr矛osan airson dithis shaighdearan a bh鈥 air a bhith ann an arm a鈥 Phrionnsa. Rinneadh plana airson fear dhiubh a shaoradh agus ghabh Anna p脿irt ann.
Tharraing i fear de na freiceadanan air falbh o dhoras a鈥 phr矛osain 鈥 鈥檚 d貌cha le bhith a鈥 cleachdadh a b貌idhchead, ma tha sibh gam thuigs鈥 鈥 agus fhuair am pr矛osanach air falbh. Bha fear de dh鈥櫭爎d-oifigearan an airm, an Coirneal Leighton, feargach agus dh鈥櫭瞨daich e do na saighdearan aige Anna a thoirt thuige. Th貌isich e air a ceasnachadh ach cha deach gu math leis, oir bha Anna 脿s an Eilean Sgitheanach bho th霉s agus cha robh facal Beurla aice. Bha uiread de Gh脿idhlig ann an Inbhir Nis anns na l脿ithean ud, 鈥檚 nach robh feum air a bhith aice a鈥 Bheurla ionnsachadh.
Dh鈥檌arr Leighton air b脿illidh 脿s a鈥 bhaile, fear Friseal, eadar-theangachadh a dh猫anamh agus dh鈥檉heuch e a h-uile d貌igh a b鈥 urrainn airson faighinn a-mach c貌 an fheadhainn a bh鈥 air c霉l a鈥 phlana airson am pr矛osanach a shaoradh, ach chan innseadh i c脿il dha. Dh鈥檉heuch e ri airgead a thabhann dhi ach cha deach leis. Thugadh deoch l脿idir dhi, ach cha do dh鈥檕braich sin. Chum iad air a cois i airson tr矛 l脿 sreath ch猫ile agus chuir iad anns a鈥 phr矛osan i airson seachd seachdainean. Ach bha i treun is smiorail agus chum i s脿mhach.
Mu dheireadh bha Leighton airson Anna a thilgeil a-mach 脿s a鈥 bhaile ach dh鈥檌arr am Pr貌bhost air a leigeil ma sgaoil. 鈥橲 e sin a thachair ach cha robh e gun chall don bhana-ghaisgich. As d猫idh dhi faighinn a-mach 脿s a鈥 phr矛osan, rinn buidheann de shaighdearan dochann air a鈥 ghille aice, a bha na dheugaire. Agus tr矛 l脿 as d猫idh sin, chaochail e.
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing-ghr脿mair na seachdaine
Gn脿ths-cainnt na seachdaine
Gn脿ths-cainnt na seachdaine: a-muigh agus fo chabair: outside and inside. Fo chabair literally means 鈥渦nder rafters鈥 ie indoors.
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.