![](https://ichef.bbci.co.uk/images/ic/640x360/p0hydr10.jpg)
08/03/2002
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 140
Duration: 04:51
Litir 140: T貌imhseachan
An t-seachdain sa chaidh, thug mi t貌imhseachan dhuibh. Seo e a-rithist
Arsa cailleach 鈥
Nam bitheadh agam na bheil agam,
Uiread eile, 鈥檚 a leth uiread,
D脿 gh猫adh agus bloigh ghe貌idh,
Dh猫anadh sin fichead.
Cia mheud a bha aice?
Ciamar a chaidh dhuibh le sin? 鈥橲 e an fhreagairt 鈥 c貌ig. Cuimhnichibh gu bheil sinn a鈥 cunntadh ge貌idh. Nam bitheadh c貌ig agad, a bharrachd na th鈥 agad mu thr脿th, bhiodh deich agad. An uairsin uiread eile, sin c貌ig eile, a鈥 d猫anamh c貌ig-deug. Agus a leth-uiread 鈥 sin dh脿 gu leth a bharrachd. A-nise tha seachd-deug gu leth agad. Agus mu dheireadh, d脿 gh猫adh agus bloigh ghe貌idh. Tha sin a鈥 ciallachadh d脿 gh猫adh gu leth. Cuiribh dh脿 gu leth ri seachd-deug gu leth agus d猫 th鈥 agaibh? Seadh, fichead. Cha robh e furasta agus ma rinn sibh an gnothach, chanainn gum bu ch貌ir dhuibh a bhith gu math toilichte.
Chan eil fhios a鈥檓 a bheil sibh air m貌ran a chluinntinn mu Dh貌mhnall Donn, D貌mhnall D貌mhnallach, a bhuineadh do Lochabair ach a chaidh a dh鈥檉huireach taobh Loch Nis uaireigin na bheatha.
Chan eilear buileach cinnteach carson a dh鈥檉h脿g D貌mhnall an sg矛re aige fh猫in. A r猫ir beul-aithris, mharbh e mac aig a鈥 bh脿rd ainmeil, Iain Lom, a bhuineadh do Lochabair cuideachd. Tha cuid eile ag radh gur e gun do mharbh e banarach aig athair nuair a bha iad a-muigh a鈥 sealg lachan. Sgr矛obh e d脿n mu dheidhinn a b脿is anns an do dh鈥檉hoillsich e aithreachas gun do loisg e air a鈥 bhoireannach an 脿ite air lach. Bha e cuideachd airson a bhith nas fhaisge air a leannan. Bha ise na nighinn aig ceann-cinnidh nan Granndach.
Bha D貌mhnall an s脿s cuideachd ann an creach is sp霉inneadh c貌mhla ri D貌mhnallach eile, fear air an robh 鈥淐olla nam B貌鈥. Tuigidh sibh d猫 bha iad a鈥 goid. Crodh! Mu dheireadh dh鈥檉halbh e gu taobh Loch Nis far an do dh鈥檉huirich e ann an uamh anns a鈥 mhonadh gu tuath air an loch faisg air Gleann Urchardain. Bha e faisg gu le貌r air taigh a leannain airson a dhol a ch猫ilidh oirre bho 脿m gu 脿m, ach bha gr脿in aig athair na nighinne air agus dh鈥檉heumadh e a bhith faiceallach.
Bha gr脿in aig m貌ran eile air cuideachd, oir bhiodh e a鈥 goid biadh bhuapa 鈥 tunnag an seo, cearc an siud, agus uaireannan crodh neo caoraich. Thathar ag radh mu dheidhinn gun tug e mart a-mach 脿 b脿thach aig an Dabhach Dhearg aig ceann a tuath Loch Nis ach gu robh e doirbh dha iomain s矛os an rathad. Chaidh e air ais gu taigh an tuathanaich, ag iarraidh air r貌p a thoirt dha!
Uill, mar a thuigeas sibh, bha dragh air D貌mhnall gun aithneachadh an tuathanach am mart aige agus, leis gur e an geamhradh a bh鈥 ann is gu robh sneachd air an talamh, thog e ball-sneachda is chuir e e air aghaidh a鈥 mhairt 鈥 a chum e p矛os beag air falbh bhon taigh. Chunnaic an tuathanach mart bl脿r, 鈥檚 e sin mart le aghaidh bh脿n, agus cha do dh鈥檃ithnich e e mar fhear dhen fheadhainn aige fh猫in!
Gheall an Granndach gum faiceadh e D貌mhnall crochte air croich fhathast agus, as d猫idh 霉ine mh貌ir, chuir e fh猫in is caraidean dha an creachadair ann an greim. Chaidh a chur anns a鈥 phr矛osan ann an Inbhir Nis agus mu dheireadh chaidh a chur gu b脿s, ceart gu le貌r, ach 鈥檚 ann le bhith a鈥 toirt a鈥 chinn dheth, chan ann le bhith ga chrochadh. Thathar ag r脿dh gun do dh鈥檌arr D貌mhnall sin gus nach tigeadh gealltanas a鈥 Ghranndaich gu bith, is nach fhaiceadh an ceann-cinnidh D貌mhnall Donn air a鈥 chroich a-chaoidh.
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing-ghr脿mair na seachdaine
Gn脿ths-cainnt na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.