![](https://ichef.bbci.co.uk/images/ic/640x360/p0hydr10.jpg)
28/09/2001
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 117
Duration: 04:58
Litir 117: Dearc-choille
Aig toiseach an t-samhraidh, chuir mi seachad d脿 l脿 cuide ri clann 脿s aonadan G脿idhlig ann am bun-sgoiltean ann an Siorrachd Rois. Bha sinn a鈥 comharrachadh Te脿rmann N脿dair N脿iseanta Beinn Eighe, a tha leth-cheud bliadhna a dh鈥檃ois, agus chaidh sinn don choille is don mhonadh, a鈥 coimhead air lusan n脿darrach.
Th脿inig aon rud a-steach orm thairis air a h-uile n矛 eile air na l脿ithean sin. Thug sinn s霉il air an dearc-choille, lus a bhios a鈥 f脿s ann an coilltean-giuthais is monaidhean na Gaidhealtachd. Bidh sibh e貌lach air ann am Beurla mar blaeberry. Aig an 脿m seo dhen bhliadhna, d猫 tha nas tlachdmhoire na bhith a鈥 falbh a-mach don choille neo don mhonadh, is a鈥 tional is ag ithe dearcan-coille?
Uill, air an d脿 l脿 sin, fhuair mi a-mach nach robh ach 鈥檚 d貌cha tri霉ir, a-mach 脿 c貌rr is seachdad duine cloinne, air dearc-choille a chur nam be貌il a-riamh. Bha iad e貌lach air an re貌iteig as 霉ire, a th鈥 air a d猫anamh ann am factaraidh aig deas, is air gach pacaid phlastaig l脿n rudan fuadain a thathar a鈥 sanasachd air an telebhisean. Ach air rudan a bhuineadh don d霉thaich aca fh猫in, a gheibheadh iad saor an asgaidh air s脿illeabh toradh n脿dair, bha iad aineolach. Chan iad fh猫in as coireach ach am p脿rantan is a鈥 choimhearsnachd a tha a鈥 leigeil le clann an l脿 an-diugh a bhith air an togail len cuid s霉ilean d霉inte do bh貌idhchead n脿dair agus do bh貌idhchead dualchas na Gaidhealtachd.
Anns an t-seann aimsir, bhiodh ar sinnsearan a鈥 crochadh gu m貌r air toradh n脿dair, agus chuireadh iad m貌ran de na lusan n脿darrach gu feum. Bha mi a鈥 leughadh an l脿 eile p矛os dhen leabhar a sgr矛obh T貌mas Pennant 鈥 a Tour in Scotland 鈥 a chaidh fhoillseachadh ann an seachd ceud deug, seachdad 鈥檚 a h-aon (1771).
Nuair a bha e anns an taigh mh貌r ann an D霉n D貌mhnaill ann an Ros an Iar, sgr矛obh e gun do ghabh e, aig aon diathad, dearcan oighreig airson a mh矛lsein. Bha na dearcan air an cruinneachadh anns na beanntan timcheall an 脿ite, agus chanainn gur e obair mh貌r a bh鈥 ann. Chan eil an oighreag idir cho l矛onmhor ris an dearc-choille agus chan eil uiread dhearcan a鈥 f脿s oirre. 鈥橲 e an t-ainm a th鈥 air an lus ann am Beurla 鈥 cloudberry 鈥 agus tha e c脿irdeach don smeur agus don t-subh-craoibhe.
D矛reach as d猫idh dha D霉n D貌mhnall fh脿gail, th脿inig Pennant seachad air an dearbh 脿ite far an robh mise a鈥 tr猫orachadh na cloinne c貌rr is d脿 cheud bliadhna as a dh猫idh. Ach cha b鈥 ann a鈥 coiseachd a bha e. Thug e b脿ta 脿 ceann an ear Loch Maruibhe, airson a dhol don cheann an iar. Lean e fh猫in is an fheadhainn a bha ag iomradh a鈥 bh脿ta cladach an taobh tuath, agus chunnaic iad fear air a鈥 chladach ag 猫igheachd orra ann an G脿idhlig, c脿nan nach do thuig Pennant.
鈥淒猫 tha e ag iarraidh?鈥 dh鈥檉haighnich Pennant.
鈥淎ir b貌rd,鈥 mh矛nich fear dhen chriubha.
鈥淚nnis dha gu bheil am b脿ta l脿n is nach eil r霉m ann dha,鈥 thuirt Pennant.
Rinneadh sin, ach lean an duine an cladach garbh airson d脿 mh矛le eile, is e ag 猫igheachd is a鈥 guidheachdainn air muinntir a鈥 bh脿ta.
As d猫idh greis, dh鈥檃idich fear dhen chriubha rudeigin a thug air Pennant an 貌rdachadh gu t矛r sa bhad. B鈥 e sin gur e am fear air a鈥 chladach an duine leis an robh am b脿ta! Duine 貌g l脿n G脿idhlig, agus mion-e貌lach air a dh霉thaich-san. Aineolach mu choimpiutaran is telebhisean ceart gu le貌r, ach chan eil teagamh nach robh e fh猫in air a bhith gu math e貌lach air blas na dearc-coille na bheul air l脿 samhraidh.
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing ghr脿mair na seachdaine
Gn脿ths-cainnt na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.