23/03/2001
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 90
Duration: 05:05
Litir 90: G脿idhlig ann an Aimeireaga a Tuath
Chaidh na Gaidheil gu iomadh che脿rnaidh ann an Aimeireaga a Tuath agus chaidh m貌ran aca am measg nan Innseanach Ruadha. Ph貌s cuid aca bean Innseanach agus tha na h-uibhir de dh鈥橧nnseanaich an latha an-diugh aig a bheil sinnsear a th脿inig 脿s a鈥 Ghaidhealtachd.
Ach d猫 an c脿nan a bhruidhneadh an d脿 shluagh ri ch猫ile? Tha fhios, uaireannan, gur e a鈥 Bheurla Shasannach a bh鈥 ann, neo se貌rsa de Bheurla. Tha mi cinnteach, uaireannan, gun togadh na Gaidheil an c脿nan Innseanach. Agus, uaireannan, bhiodh na h-Innseanaich ag ionnsachadh na G脿idhlig.
Chithear sin bhon sgeulachd a leanas. Ann an sg矛re iomallach anns na beanntan, a bh鈥 air a cuairteachadh le coille, bha treubh de dh鈥橧nnseanaich. B鈥 iad an aon fheadhainn gheala a bh鈥 air a dhol nam measg 鈥 sealgairean Gaidhealach agus, gu dearbh, cha robh fios aig na daoine ruadha gu robh c脿nan sam bith eile aig daoine geala ach a鈥 Gh脿idhlig.
Latha a bha seo, nochd Sasannach nam measg. Bha e gl猫 dh猫idheil air d貌ighean tradiseanta nan Innseanach. Cha robh m貌ran aig an 脿m a bha a鈥 toirt for air gnothaichean mar sin, ach bha 霉idh mh貌r aigesan. Th貌isich e air a dhol nam measg, leis an amas na faclan a bh鈥 aca airson diofar rudan a chl脿radh. Ach cha robh G脿idhlig sam bith aige.
As d猫idh greis, thachair e ri fear Innseanach anns a鈥 choille. Bha aodach tradiseanta air an Innseanach agus bha an Sasannach cianail fh猫in toilichte coinneachadh ris. Thug e peann is p脿ipear a-mach 脿s a mh脿ileid aige. Fhad 鈥檚 a bha e a鈥 d猫anamh sin, mhothaich e do na br貌gan br猫agha a bh鈥 air casan an Innseanaich. Bha iad air an d猫anamh de leathar. Cha robh e air br貌g dhen t-se貌rsa sin fhaicinn ann an Sasainn a-riamh.
鈥淲hat you call?鈥 dh鈥檉haighnich e, agus e a鈥 comharrachadh nam br貌g.
Choimhead an t-Innseanach air. Cha do thuig e facal de na thuirt an duine geal.
鈥淲hat you call?鈥 dh鈥檉haighnich an Sasannach a-rithist. 鈥淥n feet, what name?鈥
Ghabh an t-Innseanach iongnadh nach robh e a鈥 tuigsinn facal de chainnt an duine ghil. Nam b鈥 e G脿idhlig a bh鈥 ann, b鈥 e G脿idhlig de she貌rsa annasach nach robh e air a chluinntinn a-riamh roimhe.
Chomharraich an duine geal casan an duine eile a-rithist le chorraig. Bha e deiseil le peann is p脿ipear. Thuig am fear ruadh d猫 bha a dh矛th air. 鈥淢o chasan,鈥 thuirt e. Th貌isich am fear eil鈥 air sgr矛obhadh.
鈥淎gain, please. Again, please. What you call?鈥 thuirt an Sasannach. Bha e a鈥 sgr矛obhadh air a鈥 ph脿ipear. Bha an t-Innseanach toilichte. Ged nach do thuig e fh猫in am fear eile, feumaidh gun do thuig am fear eile esan. 鈥淢o chasan,鈥 fhreagair e.
鈥淭hankyou. Thankyou.鈥 Bha an Sasannach cho toilichte 鈥檚 a ghabhadh a bhith. Choimhead e air a鈥 ph脿ipear. Sgr矛obhte air, bha am facal m-o-c-c-a-s-i-n. Agus 鈥檚 ann mar sin, a dh鈥檃indeoin na chanas na h-e貌laichean mu dheidhinn c脿nan nan Algonquianach, a chaidh ainm G脿idhlig a chur air na br貌gan leathair a tha na h-Innseanaich Ruadh鈥 a鈥 d猫anamh chun an latha an-diugh. Moccasin.
Airson cr矛ochnachadh an t-seachdain-sa, seo agaibh t貌imhseachan.
Is 脿irde e na taigh an R矛gh
Is m矛ne e nan s矛oda
Bheir mi am fuasgladh dhuibh an ath-sheachdain, agus chan innis mi breug sam bith an uairsin.
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing ghr脿mair na seachdaine
Gn脿ths-cainnt na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.