09/03/2001
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 88
Duration: 05:05
Litir 88: Uilleam Ros
Bha e na bhriseadh-cridhe don bh脿rd, Uilleam Ros, nuair a chuala e gu robh a leannan, M貌r Ros, air p貌sadh, agus gu robh i air a dhol a dh鈥檉huireach ann an Sasainn c貌mhla ris an duine aice. Sgr矛obh e an uairsin an d脿n, neo 貌ran, air an do chuir e 鈥淥ran Cumhaidh鈥 mar ainm. Gu dearbh, 鈥檚 e cumha a th鈥 ann.
Tha c貌ig rannan deug anns an 貌ran mar a sgr矛obh am b脿rd e. Agus sgr矛obh e e airson a bhith air a sheinn, air an fhonn 鈥淩obai dona g貌rach鈥. Tha cuid de na rannan nach bi aithnichte idir don mh貌r-shluagh an-diugh, ach 鈥檚 ann tearc a tha na Gaidheil nach aithnich an deicheamh rann. 鈥橲 e sin, mar as trice, a鈥 chiad rann dhen 貌ran mar a tha e air a sheinn an-diugh. Bheireadh e cus 霉ine na c貌ig rannan deug gu l猫ir a sheinn.
Is truagh nach d鈥 rugadh dall mi, gun chainnt is gun l猫irsinn. Sin mar a tha e a鈥 t貌iseachadh. 鈥橲 d貌cha gu bheil sibh ga aithneachadh. Seo an rann gu l猫ir:
Is truagh nach d鈥 rugadh dall mi,
Gun chainnt is gun l猫irsinn.
Mus fhac鈥 mi d鈥 aghaidh bhaindidh,
Rinn aimhleas nan ceudan.
O鈥檔 chunna鈥 mi air th霉s thu,
Bu chli霉iteach do bheusan,
Gum b鈥 fhasa leam am b脿s
Na bhith l脿thair as d鈥 eugmhais.
鈥橲 ann mar sin a tha na briathran nuair a tha an t-貌ran air a sheinn. Ach chan ann buileach mar sin a chaidh an sgr矛obhadh. Anns a鈥 chiad loighne, an 脿ite Is truagh nach d鈥 rugadh dall mi, sgr矛obh Ros, Carson nach d鈥 rugadh dall mi..? Agus tha diofar ann cuideachd anns an d脿 loighne mu dheireadh. Sgr矛obh am b脿rd, 鈥淐han fhasa leam nam b脿s, a bhith l脿thair as d鈥 eugmhais.鈥 Ach, ged a tha an diofar sin ann, chan eil diofar m貌r sam bith air a鈥 bhr矛gh. Mar a sgr矛obh am b脿rd ann an rann eile鈥
鈥ha d鈥檉huair mise sgeul
Ann am Beurla neo G脿idhlig,
A dh鈥檌nnseadh dhomh mar dh鈥檉haotainn
An gaol ud a sm脿ladh
鈥橲 toil leam am p矛os seo cuideachd a tha, mar as trice, air a sheinn mar dharna rann:
Gur binne leam do ch貌mhradh
na sme貌rach nan geugan,
Na cuach sa mhadainn Mh脿ighe,
鈥檚 na cl脿rsach nan teudan,
Nan t-Easbaig air Latha D貌mhnaich,
鈥檚 am m貌r-shluagh ga 猫isteachd,
Neo ged a chunntadh st貌ras
na h-E貌rpa gu l猫ir dhomh.
Anns an 貌ran th霉sail tha am b脿rd a-mach tric air fear Cormac, ged nach bi seo a鈥 nochdadh anns an 貌ran a th鈥 air a sheinn.
Ach siud mar sheinneadh Cormac,
鈥檚 e dearmad a chiad ghaoil鈥
Bha an Cormac seo na chl脿rsair Eireannach a bha ainmeil, aig an 脿m ud, ann am beul-aithris. Gu bitheanta air a鈥 Ghaidhealtachd anns an d脿 dh霉thaich 鈥 Eirinn agus Alba 鈥 bhiodh na cl脿rsairean a鈥 siubhal bho 脿ite gu 脿ite is, gu dearbh, bho dh霉thaich gu d霉thaich, mar gur e aon d霉thaich a bh鈥 ann, a鈥 d猫anamh am bith-be貌 eatarra. Agus th脿inig Cormac a dh鈥橝lba, far an do chuir e seachad bliadhnaichean c貌mhla ri ceann-feadhna Clann 鈥檌cLe貌id ann an Le貌dhas. Agus ann a sin 鈥 uill 鈥 chan urrainn dhomh innse dhuibh an-dr脿sta gu d猫 dh鈥櫭╥rich dha. Cha cheadaich an 霉ine mi.
Ach cluinnidh sibh an sgeul an ath-sheachdain, agus tuigidh sibh an uairsin carson a rinn am b脿rd, Uilleam Ros, coimeas eadar e fh猫in is an cl脿rsair, Cormac. Agus tuigidh sibh carson a bha e duilich, ann an d貌igh, nach robh Ros na chl脿rsair, seach b脿rd. Ach an-dr脿sta, leigidh mi soraidh leibh.
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing ghr脿mair na seachdaine
Gn脿ths-cainnt na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.