![](https://ichef.bbci.co.uk/images/ic/640x360/p0hydr10.jpg)
11/08/2000
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 58
Duration: 05:08
Litir 58: Am buachaille
O chionn m矛os, dh鈥檌nnis mi dhuibh mu dheidhinn fear, Ruairidh MacIlleathain (nach robh c脿irdeach dhomh), a bha na bh脿illidh air oighreachd Ard Rois ann an taobh sear Siorrachd Rois. Bha sgeulachd neo dh脿 aige, a bha gl猫 inntinneach, mu dheidhinn daoine anns an sg矛re sin. Tha mi a鈥 dol a dh鈥檌nnse dhuibh mu dheidhinn fear aca 鈥 buachaille a bha a鈥 fuireach is ag obair ann. Chanadh daoine an-diugh gur e 鈥渃aractar鈥 a bh鈥 ann, ach 鈥檚 d貌cha aig an 脿m gur e 鈥渟laoightear鈥 a chanadh daoine ris!
Cha do dh鈥檉h脿gadh ainm air a shon is, mar sin, canaidh mi d矛reach 鈥渁m buachaille鈥 ris. Tha a鈥 chiad sgeulachd mu dheidhinn mar a rinn am buachaille a鈥 ch霉is air tuathanach beartach. Bha an sg矛re a鈥 fuiling, ann an ochd ceud deug 鈥檚 a h-ochd deug (1818), le d矛th-b矛dh, air sg脿th 鈥檚 nach do dh鈥檉h脿s am b脿rr gu math air a鈥 bhliadhna roimhe.
Chaidh am buachaille a bhruidhinn ris an tuathanach bheartach, agus dh鈥檌arr e air min a thoirt dha air creideas. 鈥橲 e sin gum p脿igheadh e air a son uaireigin ged nach p脿igheadh e sa mhionaid. Chan eil fhios a鈥檓 co-dhiubh 鈥檚 e min-choirce neo min-e貌rna a bh鈥 ann, agus chan eil e gu diofar don sgeulachd co-dhi霉.
Bha an tuathanach dhen amharas nach fhaigheadh e sgillinn airson na mine, agus chuir e deuchainn air a鈥 bhuachaille. 鈥淒猫,鈥 dh鈥檉haighnich e, 鈥渄猫 an gnothach a b鈥 fhe脿rr is a b鈥 ealanta a rinn thu a-riamh?鈥
鈥淎, uill,鈥 fhreagair am buachaille, 鈥渁 bheil cuimhn鈥 agad gun do chaill thu mart dubh turas? Bha mart a dh矛th ort an uairsin, agus th脿inig thu thugam-sa an ceann greis agus cheannaich thu mart breac bhuam. Uill, 鈥檚 e an aon bheathach a bh鈥 anns na dh脿!鈥
Bha an tuathanach airson faighinn a-mach ciamar a rinn am buachaille a鈥 ch霉is air. Thabhann e bolla mine dha, an asgaidh, nan innseadh e sin dha. 鈥淔urasta!鈥 fhreagair am buachaille. 鈥淭h脿inig am mart don bh脿thaich agam le a thoil fh猫in [mas fh矛or!] Thug mi grunn sgadan s脿illte a-mach 脿 baraille agus cheangail mi iad air bian a鈥 mhairt. As d猫idh beagan l脿ithean, dh鈥檉halbh a鈥 ghaoisid dhubh far an robh gach iasg agus, as d猫idh l脿imh, 鈥檚 e gaoisid bh脿n a dh鈥檉h脿s na 脿ite!鈥 Fhuair e a鈥 mhin!
Turas eile, bha am buachaille a鈥 tilleadh dhachaigh 脿 Cataibh nuair a chunnaic e mart ann am p脿irc leis fh猫in. Ach bha earball goirid air. Bha cuideigin air ceann a-mach an earbaill a ghearradh dheth. Thug e am mart leis agus chuir e am falach ann an coille e.
Lorg e seiche mairt agus ghe脿rr e an t-earball dhith. Cheangail e sin gu c霉ramach air earball a鈥 mhairt aige, agus dh鈥檉halbh e leis a dh鈥檌onnsaigh an aiseig thar Caolas Dh貌rnaich. Nuair a bha am b脿ta an impis falbh, leum duine m貌r 鈥 tuathanach 鈥 air b貌rd. Chaidh e a dh鈥檌onnsaigh a鈥 mhairt is thug e s霉il gheur air.
鈥淐haill mi mart o chionn tr矛 latha,鈥 thuirt e, 鈥渁gus mura b鈥 e gu robh earball fada aig an fhear sin, chanainn gur e sin am fear agamsa.鈥
鈥淎ch 鈥榮 ann leamsa a tha e,鈥 fhreagair am buachaille.
Choimhead an tuathanach air a鈥 mhart a-rithist. 鈥淭ha mi deimhinne gur e seo am fear agamsa, ach gu bheil earball fada air.鈥
Leis a sin, thug am buachaille sgian a-mach, ghe脿rr e an t-earball gu l猫ir dheth, agus thilg e anns a鈥 mhuir e. 鈥淎-nise,鈥 thuirt e ris an tuathanach,鈥 mionnaich gur ann leat-sa a tha e!鈥 Ach cha b鈥 urrainn dha, leis gu robh an fhianais air a dhol air falbh leis an t-sruth.
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing ghr脿mair na seachdaine
Gn脿ths-cainnt na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.