![](https://ichef.bbci.co.uk/images/ic/640x360/p0hydr10.jpg)
18/08/2000
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 59
Duration: 05:17
Litir 59: Maoim
A bheil sibh e貌lach air an fhacal 鈥渕aoim鈥? Ma tha sinn a鈥 bruidhinn air daoine, tha e a鈥 ciallachadh eagal m貌r agus mar a bhios daoine a鈥 teicheadh, agus an t-eagal orra. 鈥淏iodh maoim air do naimhdean鈥 鈥 let your enemies flee in fear.
Faodaidh eagal buaidh mh貌r a thoirt air daoine. Agus tha e doirbh smachd a thoirt air. Tha seanfhacal againn a tha a鈥 toirt iomradh air a sin: Tri霉ir a thig gun iarraidh 鈥 gaol, eud is eagal.
Ach uaireannan 鈥檚 e maoim a tha ag adhbharachadh maoim. Feumaidh mi m矛neachadh. Tha am facal maoim cuideachd a鈥 ciallachadh mar a bhios rudeigin a鈥 d貌rtadh neo a鈥 taomadh gu h-obann air rudeigin eile. Agus tha sinn a鈥 cleachdadh an fhacail le faclan eile, leithid sliabh neo talamh. Canaidh sinn maoim-sl猫ibhe neo maoim-talmhainn airson mudslide neo landslide.
Agus d猫 chanadh sibh airson avalanche? Tha e inntinneach gur e facal Frangach 鈥 avalanche 鈥 a thathar a鈥 cleachdadh ann am Beurla. Tha facal G脿idhlig againn air a shon, ge-t脿 鈥 maoim-sneachda. Tha e a鈥 d猫anamh ciall, nach eil? Agus nach cuireadh maoim-sneachda maoim oirbhse?
Ach bu mhath leam s霉il a thoirt air maoimean-talmhainn de she貌rsa s貌nraichte 鈥 maoimean-m貌intich 鈥 neo, mar a chanas iad ann am Beurla, migratory bogs.
Bha t猫 ainmeil ann an Eirinn, faisg air Luimneach, anns a鈥 bhliadhna sia ceud deug, ceithir fichead 鈥檚 a seachd-deug (1697), a thachair an d猫idh uisge trom.
Ghluais a鈥 mh貌inteach air fad s矛os am bruach, a鈥 toirt leatha p脿ircean far am biodh crodh ag ionaltradh, agus chum i a鈥 dol gus an do stad i air l猫ana aig a鈥 bhonn. Mu dheireadh, bha an l猫ana air a ch貌mhdachadh le m貌ine is poll anns an robh sia troighean deug de dhoimhneachd.
Agus bha maoim-talmhainn dhen aon se貌rsa ann an Alba, anns an iar-dheas, ann an 脿ite ris an canar M貌inteach Shalmhaigh, neo Solway Moss, anns an ochdamh linn deug. Ann an seachd ceud deug, tr矛 fichead 鈥檚 a h-ochd (1768) chunnaic am fear-siubhail is sgr矛obhadair, T貌mas Pennant, an t-脿ite. Bha e gu math br猫agha, shaoil e. Ach ceithir bliadhna as d猫idh sin, chaidh e ann a-rithist, agus bha e doirbh dha creidsinn gur e an aon 脿ite a bh鈥 ann.
Bha meudachd de mh矛le is sia ceud acaire anns a鈥 mh貌intich sin, agus bha i os cionn srath bre脿gha, anns an robh talamh torrach. Bha a鈥 mh貌inteach gu math fliuch is bog, ach bha uachdar cruaidh oirre a chum sl脿n i. Gu mi-fhortanach, ge-t脿, bhuain feadhainn m貌ine innte, agus bhris iad an t-uachdar. Th脿inig uisge trom agus, air an oidhche, chuala tuathanach anns an t-srath fuaim m貌r annasach os cionn an taigh鈥 aige.
Fhuair e lanntair, chaidh e a-mach agus chunnaic e uisge dubh a鈥 sruthadh s矛os am bruach. Thuig e gur e maoim-sl猫ibhe a bh鈥 ann agus ruith e timcheall, a鈥 toirt rabhadh do n脿baidhean. Chaidh a鈥
mh貌ine is am poll thairis air achaidhean is taighean gu luath agus b鈥 fheudar do fheadhainn faighinn a-mach tro mhullach an taigh鈥 aca.
Dh鈥檉halbh mu thr矛 cheud acaire dhen mh貌intich air an oidhche sin, agus ch貌mhdaich i ceithir cheud acaire dhen t-srath. Bha crodh gu le貌r air a mharbhadh, ach fhuair na daoine aon bh貌 a-mach gu s脿bhailte, ged a bha i suas gu a h-amhaich ann am poll airson tr矛 fichead uair a th矛de. Bha i fallain gu le貌r as d猫idh l脿imh, ach cha d鈥檙achadh i faisg air uisge airson a ch貌rr de a beatha.
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing ghr脿mair na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.