Ffrwyth eu Llafur
Rwyf wedi oedi ychydig cyn cyhoeddi'r post yma gan ei fod yn dibynnu i raddau ar argraffiadau goddrychol pobol eraill. Pwnc trafod yw hwn felly yn hytrach na phregeth ar y mynydd!
Paul Murphy oedd y cyntaf i wyntyllu'r pwynt i mi mewn sgwrs gymdeithasol ar ôl yr etholiad. Roedd wedi ei synnu meddai gan ba mor wresog oedd y croeso yn ardaloedd mwyaf cefnog Torfaen. Roedd yr hen bentrefi glofaol yn llai cefnogol nac arfer ac oeraidd oedd yr ymateb ar y stadau cyngor.
Ar eimae Paul Flynn yn nodi ffenomen debyg yn etholaeth gyfagos Gorllewin Casnewydd.
"Our analysis of the result shows an extraordinary picture. We did not get the big share of votes in our traditional areas of support. Many stayed away or strayed into other parties. The bulk of my votes were from the prosperous, middle-class leafy suburbs. Without the support of previous Tory voters I would have lost. There is a sharp lesson for our party here that explains the huge losses in neighbouring seats. It the working class who have become dis-illusioned. Their trust in us must be regained."
O ofyn o gwmpas yr un peth mae dyn yn clywed gan bobol Lafur dro ar ôl tro. Roedd y gefnogaeth gan y dosbarth canol yn gadarn ond y gefnogaeth o du'r dosbarth gwaith yn feddal tu hwnt.
Dyma i chi dipyn o dystiolaeth ystadegol. Dyma gwymp y bleidlais Lafur rhwng 2005 a 2010 yn rhanbarth Canol De Cymru.
Merthyr a Rhymni -16.8%
Pontypridd -15.4%
Rhondda -12.8%
Cwm Cynon -10.5%
Bro Morgannwg -7.8%
De Caerdydd a Phenarth -7.7%
Canol Caerdydd -5.5%
Gorllewin Caerdydd -3.6%
Gogledd Caerdydd -1.9%
Mae'r patwm yn amlwg. Roedd 'na gwymp difrifol yn y bleidlais yn y cadarnleodd ond canlyniadau digon parchus yn yr etholaethau mwy cefnog.
Gellid dadlau mai targedu effeithiol gan Lafur sy'n gyfrifol am y gwahaniaeth. Ond lol botas yw hynny! Roedd y Torïaid, y Democratiaid Rhyddfrydol a Phlaid Cymru'n targedu'n fwy effeithiol na Llafur a, chredwch neu beidio, mae peiriannau'r pleidiau eraill mewn ambell ardal yn Ferarris o gymharu â'r Mini Metros sydd gan Lafur Cymru ar hyn o bryd!
Fel mae'n digwydd cafodd y gwahaniaethau yn y patrwm pleidleisio fawr o effaith ar ddidoliad y seddi. 5.6% oedd y gogwydd o Lafur i'r Ceidwadwyr yng Nghymru. Fe ennillodd y Toriaid y pedair sedd Lafur lle'r oedd angen gogwydd llai na hynny a methu yn y rhai lle'r oedd angen mwy.
Serch hynny mae cwestiwn diddorol yn codi. Pwy wnaeth golli'r etholiad - hen Lafur neu Lafur newydd?
Yn yr etholiad nesaf y dasg sy'n wynebu Llafur yw ail-gysylltu a'i chefnogwyr traddodiadol ond rhaid yw gwneud hynny heb bechu'r pleidleiswyr dosbarth canol wnaeth gadw'r ffydd yn 2010.
Y dydd o'r blaen fe ddywedodd David Miliband, y ceffyl blaen cynnar yn y ras i arwain Llafur, hyn;
"Anyone who thinks that the future is about recreating new Labour is wrong. We've got to use this period to decisively break with that."
Mewn un ystyr wrth gwrs mae David Miliband yn iawn. Dyw strategaeth yr ugeinfed ganrif ddim yn debyg o lwyddo yn 21ain. Ar y llaw arall ail-greu clymblaid ' 97 yw'r union dasg sy'n wynebu Llafur!
SylwadauAnfon sylw
Llafur = Crachach felly?
Dyna fyddai'r stori petai AS Plaid Cymru yn gwneud sylw tebyg.