´óÏó´«Ã½

Mae Plaid Cymru wedi cyhoeddi na fyddan nhw'n sefyll yn isetholiad Brycheiniog a Maesyfed ar ôl penderfynu cefnogi'r Democratiaid Rhyddfrydol.

Dywedodd arweinwyr y ddwy blaid ei bod hi'n bwysig fod pleidiau sydd am weld y DU yn aros yn yr Undeb Ewropeaidd yn "cydweithio".

Bydd isetholiad Brycheiniog a Sir Faesyfed yn cael ei gynnal ar 1 Awst ar ôl i 10,005 o bobl arwyddo deiseb i ddiswyddo'r AS Ceidwadol Chris Davies.

Fe fydd ymgeiswyr ar ran y Ceidwadwyr Cymreig, Plaid Brexit a Llafur Cymru hefyd yn sefyll.

Daeth Plaid Cymru yn bedwerydd yn yr etholaeth yn etholiad cyffredinol 2017 gyda 1,299 o bleidleisiau.

Dywedodd Arweinydd y Democratiaid Rhyddfrydol Syr Vince Cable ei fod "wrth ei fodd" gyda phenderfyniad Plaid Cymru i gefnogi eu hymgeisydd nhw.

"Rwy'n credu mai ni sydd â'r cyfle gorau i ennill yr isetholiad ac mae'n bwysig ein bod ni'n gweithio gyda'n gilydd mewn ffordd ehangach," meddai.

Fe awgrymodd Syr Vince hefyd y gall y pleidiau gydweithio mewn etholiadau yn y dyfodol.

"Dydyn ni ddim yn gwneud unrhyw ymrwymiadau penodol, ond does dim amheuaeth y gall cydweithredu fel hyn arwain at fesurau yn y dyfodol."

'Y cam cyntaf'

Dyma "gam mawr", yn ôl Arweinydd Plaid Cymru, Adam Price, gan ddweud mai dyma'r "peth cywir i'w wneud".

Dywedodd: "Ry'n ni'n byw mewn cyfnod difrifol, sy'n galw am wleidyddiaeth ddifrifol ac aeddfed.

"Mae pobl sydd o blaid aros eisiau i'r pleidiau sydd o blaid aros weithio gyda'i gilydd.

"Dyma'r cam cyntaf, rwy'n gobeithio, ac ry'n ni wedi ymrwymo i barhau i edrych ar sut y gallwn ni gydweithio mewn etholiadau yn y dyfodol hefyd."

'Hanesyddol a dewr'

Dywedodd arweinydd y Democratiaid Rhyddfrydol yng Nghymru, Jane Dodds bod penderfyniad Plaid Cymru yn "hanesyddol a dewr".

"Rwy'n gweithio pob dydd i drechu'r Ceidwadwyr a Phlaid Brexit yma, ac mae'r gefnogaeth sy'n cael ei gynnig gan Blaid Cymru yn cael ei groesawu'n fawr," meddai Ms Dodds - ymgeisydd ei phlaid ar gyfer yr isetholiad.

Dywedodd y sylwebydd gwleidyddol yr Athro Richard Wyn Jones o Ganolfan Llywodraethiant Cymru ei fod yn teimlo nad oedd gan Blaid Cymru "lawer o ddewis yn y diwedd".

"Maen nhw wedi sôn ers misoedd bod yn rhaid amddiffyn Cymru yn erbyn Brexit ac wedi sôn am ryw fath o ad-drefnu gwleidyddol yn y tymor byr er mwyn trio ei stopio," meddai.

"Felly pan oedd y cyfle yma'n codi yn yr isetholiad ym Mrycheiniog a Sir Faesyfed, dwi'm yn meddwl bod ganddyn nhw lawer o ddewis rhag camu o'r neilltu.

"Mae hefyd yn eithaf di-risg o safbwynt arweinyddiaeth Adam Price.

"Mae'n gwneud hyn o sefyllfa o gryfder wedi gwneud cystal yn yr Etholiad Ewropeaidd, ac yn realistig doedden nhw ddim am ennill yr isetholiad yma.

"Oherwydd bod Brycheiniog a Sir Faesyfed yn etholaeth sydd 'efo hanes o ganlyniadau agos iawn fe all y penderfyniad yma, a phenderfyniad y Gwyrddion i gamu o'r neilltu yn yr un modd, wneud gwahaniaeth i'r canlyniad ar adeg bwysig yn y drafodaeth ynglŷn â dyfodol Prydain yn yr Undeb Ewropeaidd."

Dydd Gwener yw'r diwrnod olaf i gynnig ymgeisydd ar ar gyfer yr isetholiad.

Mae aelodau'r Blaid Geidwadol yn etholaeth Brycheiniog a Sir Faesyfed wedi dewis Mr Davies i fod yn ymgeisydd ar eu rhan unwaith eto.

Bydd yn wynebu Ms Dodds o'r Democratiaid Rhyddfrydol, Des Parkinson o Blaid Brexit a Tom Davies o'r Blaid Lafur.

Mae'r Blaid Werdd wedi dweud na fydden nhw yn sefyll er mwyn rhoi gwell cyfle i ymgeisydd sy'n gwrthwynebu Brexit.