´óÏó´«Ã½

Mae myfyrwyr yn dechrau dychwelyd i golegau addysg bellach ledled Cymru wrth i'r cyfyngiadau coronafeirws gael eu lleddfu.

Mae blaenoriaeth yn cael ei roi i'r rheini sydd angen cwblhau asesiadau ymarferol ar gyfer cyrsiau fel plymio, adeiladu a pheirianneg.

Bydd presenoldeb mewn rhai colegau trwy wahoddiad yn unig gyda'r disgwyl i'r niferoedd fod yn fach iawn i ddechrau.

Mae colegau wedi bod yn gweithio gydag undebau a llywodraeth Cymru i sicrhau bod pellter cymdeithasol ar waith.

Dywedodd Iestyn Davies, prif weithredwr Colegau Cymru sy'n cynrychioli 13 o golegau, y byddai staff a myfyrwyr yn dychwelyd yn araf.

"Rydyn ni'n dechrau ar feysydd asesiadau galwedigaethol sy'n gofyn am offer a lle er mwyn iddyn nhw allu gorffen eu gwaith cwrs a mynd i mewn i'r gweithlu," meddai.

"Os na fyddwn yn cwblhau'r asesiadau hyn yna ni fydd rhai pobl yn gallu mynd i mewn i waith."

Bydd Grŵp Llandrillo Menai yn y gogledd yn gweld chwe myfyriwr plymio yn dychwelyd ddydd Llun.

"Mae gennym ni gynllun ar gyfer codi'r cyfyngiadau ond mae hynny'n cael ei adolygu'n gyson, ac os nad yw rhywbeth yn mynd i gynllun gallwn ei atal," meddai'r prif weithredwr Dafydd Evans.

"Erbyn diwedd yr ail wythnos rydyn ni'n gobeithio cael dros 100 o fyfyrwyr yn ôl - sef 10% o boblogaeth y campws.

"Mae dysgwyr yn awyddus i orffen eu cymwysterau ac mae staff yn awyddus i ddychwelyd i'r gwaith. Mae hyn i gyd yn wirfoddol, nid oes unrhyw beth yn orfodol."

Dywedodd Mr Evans fod y coleg wedi bod yn brysur yn sicrhau ei fod yn cwrdd â'r canllawiau iechyd a diogelwch.

Ychwanegodd: "Rydyn ni'n mynd i fod yn ei chwarae yn araf iawn, iawn yn ystod yr ychydig ddyddiau cyntaf ac rydyn ni'n mynd i fod yn dod â niferoedd bach iawn yn y lle cyntaf."

Mwyafrif i weithio o adref

Mewn llythyr at fyfyrwyr dywedodd pennaeth Colegau Sir Gâr a Cheredigion, Andrew Cornish: "Gallaf gadarnhau ein bod ni'n cynllunio mynd ati yn raddol i ailagor campysau ar draws Sir Gaerfyrddin a Cheredigion at ddiben penodol asesu hanfodol a chefnogi o ddydd Llun 22 Mehefin.

"Bydd y rhan fwyaf o'r dysgu a'r gefnogaeth y mae'r Coleg yn ei weithredu yn parhau ar-lein ac ni fydd angen i'r mwyafrif helaeth o ddysgwyr fynychu campysau.

"Bydd dysgwyr yn mynychu campysau trwy wahoddiad yn unig at ddibenion asesu a chefnogi."

Yn y cyfamser, rhybuddiodd Guy Lacey, prif weithredwr Coleg Gwent, sydd â champysau yng Nghasnewydd a Brynbuga, na allai myfyrwyr fynychu'r colegau heb gael gwahoddiad.

"Cysylltir â myfyrwyr gyda gwahoddiad i ddod ymlaen i'r campws," meddai.

"Rydyn ni'n gobeithio cael cwpl o gannoedd trwy asesiadau.

"I lawer, eu cam nesaf fyddai mynd i gyflogaeth fel prentis ac mae hynny'n mynd i gael rhan bwysig i'w chwarae wrth sicrhau bod yr economi yn ffynnu."

Cafodd y cam gefnogaeth gan yr undebau, a ddywedodd fod yn rhaid i golegau fodloni 75 o amodau er mwyn agor.

Cyfaddefodd Phil Markham, o Undeb Prifysgol a Choleg Cymru, na fyddai rhai sefydliadau yn barod i agor yr wythnos hon, a dywedodd fod teimladau cymysg gan staff ynglŷn â mynd yn ôl.

"Mae gennym ni rai aelodau sy'n bryderus iawn," ychwanegodd.

"Mae rhai yn wirioneddol ofnus o'r pandemig ac mae gennym ni eraill nad ydyn nhw'n poeni."