´óÏó´«Ã½

Mae cynnydd wedi bod mewn gwerthiant llyfrau Cymraeg ar y we yn y misoedd diwethaf, yn ôl rhai o'r prif weisg.

Yn ôl Myrddin ap Dafydd, perchennog Gwasg Carreg Gwalch, ers dechrau mis Mai mae'r gwerthiant iddyn nhw "bedair gwaith faint ydy o fel arfer ac mae'r mis yma yn uwch eto."

Ac mae yna gynnydd sylweddol wedi bod yn nifer yr e-lyfrau Cymraeg a Chymreig sy'n cael eu cyhoeddi ar gyfer llwyfannau electronig yn ôl y Cyngor Llyfrau.

Nhw sy'n gyfrifol am y wefan lyfrau Gwales ac am ddosbarthu llyfrau Cymreig.

Yn ôl y Cyngor mae tua 100 yn ychwanegol o'r e-lyfrau wedi eu rhoi ar y wefan yn ystod y tri mis diwethaf yn sgil cynnydd yn y galw.

Maen nhw hefyd yn y broses o ddatblygu gwefan ar gyfer e-lyfrau Cymraeg a rhai o Gymru.

Gwasg Carreg Gwalch yw un o'r rhai sy'n cyhoeddi mwyaf o e-lyfrau Cymraeg ar wefan Gwales.

Fe gyhoeddon nhw nifer o e-lyfrau i blant y mis yma ac maen nhw'n bwriadu gwneud mwy i blant ac oedolion yn y dyfodol os bydd arwydd eu bod yn gwerthu'n dda.

Mae Gwasg y Bwthyn, sydd yn gwerthu eu llyfrau trwy wefan Gwales y Cyngor Llyfrau, yn dweud bod arwyddion bod gwerthiant eu llyfrau nhw ar y we hefyd wedi cynyddu.

Efallai o ddiddordeb

Eisiau gallu cynnig dewis arall yn lle prynu gan Amazon oedd y rheswm pam yr aeth Gwasg Carreg Gwalch ati i gyhoeddi mwy o lyfrau ar y we pan ddigwyddodd y cyfyngiadau.

Mae Myrddin ap Dafydd yn dweud bod cael help gan aelodau eraill o'r teulu yn golygu eu bod wedi gallu marchnata mewn ffyrdd newydd.

"'Da ni wedi hyrwyddo yn llawer iawn mwy cystadleuol a deniadol falle. Dwi'n lwcus mae to ifanc y teulu sydd yma hefo fi, mae'u harbenigedd nhw a'u hamser nhw wedi cyfrannu yn sylweddol at hyn.

"Fel arfer does gennan ni ddim mor amser i drio pethau newydd," meddai.

"Ond mae'r cyfnod rhyfedd yma wedi bod yn gyfle i ni wneud hynny. 'Da ni yn canfod ein bod ni yn medru cystadlu efo Amazon ac mae hynny yn gam ymlaen i ni."

Mae'r wasg hefyd wedi bod yn gwneud llawer mwy o ffilmiau byr ar wefannau cymdeithasol er mwyn hyrwyddo a lansio llyfrau ac yn cynyddu y bas data fel bod nhw'n gallu cyrraedd mwy o bobl.

Cytuno bod mwy o werthu wedi bod ar lyfrau ar y we mae Marred Glynn Jones, Golygydd Creadigol gyda Gwasg y Bwthyn.

"'Da ni'n cael rhestr bob wythnos gan y Cyngor Llyfrau o'r llyfrau sydd wedi cael eu gwerthu a dwi yn meddwl bod o wedi mynd i fyny.

"Yn amlwg yn yr wythnos pan wnaeth y ganolfan ddosbarthu gau, ryw dri llyfr wnaethon ni werthu. Ond ar ôl hynny roedd o wedi mynd i fyny eto. Felly mae'n edrych yn addawol iawn a dweud y gwir," meddai.

Mae'r cwmni yn bwriadu dechrau cyhoeddi e-lyfrau yn y dyfodol.

"Mae o yn fwriad pendant gennon ni rŵan. Dwi'n meddwl bod ni wedi dysgu yn ystod y cyfnod yma bod o'n rhywbeth gwerthfawr i wneud.

"Mae o'n cynnig opsiynau i bobl, os ydyn nhw ddim yn gallu mynd i'r siop, neu dywedwch bod yna ryw gloi mawr yn digwydd eto, bod yna opsiwn yna i lawrlwytho e-lyfr yn hytrach nag archebu copi caled llyfr."

Er bod Garmon Gruffudd, Cyfarwyddwr Y Lolfa, yn cydnabod bod yna gynnydd wedi bod mewn gwerthiant llyfrau ar y we, mae'n pwysleisio bod gostyngiad o tua 80% wedi bod mewn gwerthiant llyfrau yn gyffredinol yn ystod cyfnod y pandemig.

Rhywbeth tymor byr yw'r cynnydd yn y gwerthiant ar-lein, meddai, am fod rhai siopau llyfrau ar gau a rhai ddim yn cynnig gwasanaeth dosbarthu.

"O'n rhan ni mae'r siopau yn cynnig gwasanaeth fel cyngor ac yn y blaen a bydden ni'n gobeithio y bydd pobl yn cofio amdanyn nhw ac yn mynd yn ôl i'w cefnogi nhw.

"Rhywbeth dros dro falle i raddau pell yw'r gwerthu ar-lein sydd wedi bod.

"Yn amlwg mae wedi bod yn uwch am fod y siopau ar gau. Ond bydden ni yn gobeithio unwaith bydd y siopau yn ail agor y bydd pobl yn mynd ati i'w cefnogi nhw fwy nag erioed."

Dweud fod angen cael persbectif mae Prif Weithredwr Cyngor Llyfrau Cymru, Helgard Krause.

"Elfen fechan yn unig o'r sector llyfrau yw e-lyfrau," meddai.

"Mae llyfrau print yn parhau'n hollbwysig ac rydyn ni'n gwneud popeth o fewn ein gallu i sicrhau bod y diwydiant hwn, sy'n gwneud cyfraniad mor bwysig i'n cymunedau a'n heconomi, yn ymateb yn gydnerth i heriau a chyfleoedd y cyfnod eithriadol hwn."

Y gred yw bod mwy wedi troi at ddarllen ers cyfnod y cyfyngiadau.

Mae ffigyrau gan yr ONS (swyddfa ystadegau swyddogol y DU) yn awgrymu bod 43% yn defnyddio darllen fel ffordd o ymdopi yn ystod y cyfnod clo.

Ategu hyn mae Myrddin ap Dafydd gan ddweud bod y boblogaeth yn darllen mwy ac wedi "ail ddarganfod y pleser yna ac ail ryfeddu mor wych ydy llyfrau".

Ddydd Gwener bydd Llywodraeth Cymru yn cyhoeddi adolygiad o'r cyfyngiadau sydd yn eu lle yng Nghymru.

Mae'n bosib y bydd cyhoeddiad y gall siopau fel siopau llyfrau ailagor.

Croesawu hynny fyddai'r gweisg i gyd gyda'r tri yn dweud pa mor bwysig yw'r cyfle i allu pori a chael cyngor dros y cownter a'u bod yn hanfodol i'r farchnad lyfrau yng Nghymru.