´óÏó´«Ã½

Ar benwythnos prysur ar y lonydd, mae galw o'r newydd am ffordd osgoi i Lanbedr, ger Harlech yng Ngwynedd.

Daeth degau o drigolion i brotest ar bont y pentref ddydd Sadwrn - rai misoedd ers i Lywodraeth Cymru atal cynllun i adeiladu ffordd newydd.

Mae'r llywodraeth yn dweud bod angen "agwedd wahanol at drafnidiaeth" achos newid hinsawdd.

Ond mae rhai o'r trigolion wedi cael digon ar y traffig trwm.

'Peryg bywyd cerdded i'r pentref'

"'Dan ni isio gweld ffordd newydd, neu 'dan ni isio gweld lle saff i bobl y pentref, i bobl leol, i bobl sy'n dod ar eu gwyliau," meddai Jane Taylor Williams o fudiad POBL, oedd yn trefnu'r brotest.

"Mae'n beryg bywyd i bobl gerdded lawr i'r pentre', mae'r llygredd… mae o jyst yn anhygoel be' sy'n mynd ymlaen."

Un oedd yn y brotest oedd Emsyl Davies, a ddywedodd ei bod hi'n "ddifrifol ein bod ni ddim yn cael y sylw" gan y llywodraeth.

"Does dim pafinau yma, 'dan ni methu cerdded fyny'r ffordd yn hwylus, efo'r fumes a phopeth," meddai.

Adolygiad o effaith ffyrdd newydd ar allyriadau carbon a arweiniodd at atal y cynlluniau am ffordd newydd ym mis Tachwedd 2021. Roedd Llywodraeth Cymru wedi bod yn adolygu effaith prosiectau o'r fath ar allyriadau carbon.

Byddai'r ffordd yn Llanbedr wedi gwasanaethu'r maes awyr cyfagos, a gadael i'r ymwelwyr sy'n mynd i gyrchfannau gwyliau fel Mochras osgoi'r pentref.

Mae Cyngor Gwynedd, a ymatebodd yn chwyrn i benderfyniad y llywodraeth ym Mae Caerdydd, wedi gwneud cais am arian o gronfa Lefelu'r Gwastad Llywodraeth y DU i ariannu'r ffordd.

"'Chawn ni ddim gwybod ddim byd am hwnnw tan mis Hydref, a 'dan ni'n croesi'n bysedd bydd o'n llwyddiannus," meddai'r Cynghorydd Annwen Hughes sy'n cynrychioli'r ardal ar y cyngor.

"Mae hwn fel last resort, chwedl y Saeson."

Dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru bod "bygythiad y newid yn yr hinsawdd yn mynnu ein bod yn mabwysiadu agwedd wahanol at drafnidiaeth".

Ychwanegodd: "Mae Cyngor Gwynedd wedi datgan Argyfwng Hinsawdd ac rydym yn parhau i fod yn ymrwymedig i weithio gyda hwy i ddatblygu atebion cynaliadwy i roi sylw i'r problemau sy'n ymwneud â thraffig yn y pentref sy'n unol â'n targedau uchelgeisiol i fynd i'r afael â'r argyfwng hinsawdd."