´óÏó´«Ã½

Mae'r Eisteddfod Genedlaethol wedi cyhoeddi eu rhestr fer ar gyfer cystadleuaeth Dysgwr y Flwyddyn.

Eleni mae'r gystadleuaeth, a drefnir ar y cyd gyda'r Ganolfan Dysgu Cymraeg Genedlaethol, yn dathlu ei phen-blwydd yn 40.

Cafodd 30 o unigolion eu cyfweld ar gyfer y gystadleuaeth eleni - y nifer uchaf erioed.

Y rhai sydd wedi dod i'r brig yw Alison Cairns o Lannerch-y-medd, Roland Davies o Lanidloes, Manuela Niemetscheck o Fethesda a Tom Trevarthen o Aberystwyth.

Cafodd y pedwar eu dewis gan y beirniaid, sef Liz Saville Roberts, Geraint Wilson Price a Hannah Thomas. Bydd Tudur Owen yn cymryd lle Hannah Thomas ar gyfer y rownd derfynol yn yr Eisteddfod ym mis Awst.

Bydd enw'r enillydd yn cael ei gyhoeddi ar lwyfan y Pafiliwn Mawr ar ddydd Mercher yr Eisteddfod a bydd y buddugol yn derbyn Tlws Dysgwr y Flwyddyn a £300. Bydd y tri arall yn y rownd derfynol yn derbyn £100 yr un.

'Dim gwersi ffurfiol'

Yn wreiddiol o'r Alban, mae Alison Cairns bellach yn byw yn Ynys Môn.

Yn fam i saith o blant, dechreuodd ddysgu'r iaith drwy wrando ar ´óÏó´«Ã½ Radio Cymru, gwylio S4C a darllen llyfrau ei merch, ac "mae'n siarad yn hyderus, a hynny heb iddi gael gwers Gymraeg ffurfiol erioed".

Cymraeg yw iaith y cartref ac mae Alison hefyd yn defnyddio'r iaith yn ei swydd ym myd gofal wrth ymdrin â chleifion.

Mae Alison yn mwynhau gweithio gyda cheffylau a chic-bocsio ac mae hi'n gneifiwr profiadol sydd wedi ennill nifer o wobrau dros y blynyddoedd.

'Ymdrech ryfeddol'

Gwnaeth Roland Davies, o ardal Llanidloes, ddechrau dysgu Cymraeg ar ôl cyfarfod â'i wraig, Fflur, a sylweddoli pa mor bwysig yw'r iaith iddi hi a'i theulu.

Mynychodd wersi Cymraeg, a threuliodd wythnos yn Nant Gwrtheyrn, tra hefyd yn defnyddio Duolingo a Say Something in Welsh i ymarfer yn ei amser rhydd. Mae gan Roland a Fflur dri o blant a Chymraeg yw iaith y cartref.

Mae Roland hefyd yn perfformio gyda Chwmni Theatr Maldwyn ac mae newydd orffen teithio Cymru yn chwarae un o'r prif rannau yn sioe 'Y Mab Darogan'.

Cafodd ei enwebu am y wobr "oherwydd ei ymdrech ryfeddol i ddysgu Cymraeg ac am ei defnyddio'n ddyddiol gyda'r teulu, yn y gymuned ac yn y gwaith".

Pwysigrwydd Cymraeg ym myd iechyd

Yn wreiddiol o Ganada, mae Manuela Niemetscheck yn byw ym Methesda gyda'i theulu, gan weithio fel seicotherapydd celf yn Ysbyty Gwynedd.

Mae Manuela'n siarad pum iaith a dysgodd Gymraeg drwy Wlpan, cwrs i ddysgwyr, a mynychu Nant Gwrtheyrn.

Cafodd ei hysbrydoli i ddysgu'r iaith gan ei bod yn credu bod defnyddio Cymraeg mewn gwasanaethau iechyd meddwl yn bwysig a nodir bod "ei chyfraniad i ddarparu gwasanaethau Cymraeg yn benodol yn Uned Hergest yn enfawr".

"Mae Manuela'n byw ei bywyd yn Gymraeg ac mae'n angerddol dros ein hiaith."

Darganfod iaith drwy addysg

Daeth Tom Trevarthen i Gymru i astudio yn y brifysgol, ond ar ôl disgyn mewn cariad ag Aberystwyth penderfynodd aros.

Cafodd swydd yn Ysgol Henry Richard yn Nhregaron a bu'n dysgu'r iaith drwy gyfrwng gwersi ar-lein yn ystod y cyfnod clo.

Mae Tom nawr yn astudio am radd ôl-raddedig ym Mhrifysgol Aberystwyth gan ymchwilio i addysg yng Nghymru.

Mae'n defnyddio'r Gymraeg yn ddyddiol - wrth gymdeithasu, wrth weithio ac wrth astudio a bellach Cymraeg, nid Saesneg, y mae'n siarad gyda'i ffrindiau.

Mae Tom, meddir, yn "hynod gefnogol i ddysgwyr eraill ac yn eu hannog i ddyfalbarhau".

Bydd Eisteddfod Genedlaethol LlÅ·n ac Eifionydd yn cael ei chynnal ym Moduan ger Pwllheli rhwng 5 a 12 Awst.