01/11/2013
Litir na seachdain aig Ruaraidh MacIllEathain. This week's letter for learners from Roddy MacLean.
Last on
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 746
Duration: 05:00
Litir 746: Sgrios 脌ird na Riadh - P脿irt 1
C貌 bh鈥 ann an Richard Bingham agus carson a bha gr脿in aig G脿idheil na h-Alba air? Ma chuireas sibh 鈥楻ichard Bingham鈥 ann an inneal-lorgaidh air an eadar-l矛on, gheibh sibh a-mach gur e sin an t-ainm a bh鈥 air a鈥 Mhorair Lucan. Richard John Bingham. Sin am fear a theich ann an naoi ceud deug, seachdad 鈥檚 a ceithir (1974), 脿s d猫idh dha boireannach a mhurt agus a bhean a dhochann. Chan fhacas tuilleadh e le cinnt, ged a bha m貌ran ag r脿dh gum fac鈥 iad e ann an Astr脿ilia agus d霉thchannan eile thall thairis.
听听听听听听听听听听听 Tuigidh sibh nach e sin an Richard Bingham a tha mi a鈥 ciallachadh, ged nach can mi le cinnt nach robh an dithis c脿irdeach do ch猫ile. Tha mis鈥 a鈥 smaoineachadh air an Richard Bingham a rugadh ann an c貌ig ceud deug, fichead 鈥檚 a h-ochd (1528). 鈥橲 e Sasannach a bh鈥 ann, ach choisinn e a chli霉, chanadh m貌ran f矛or dhroch chli霉, ann an 脠irinn. Bha e gu m貌r an s脿s ann an ceannsachadh na h-脠ireann nuair a bha Ealasaid na Banrigh ann an Lunnainn.
听听听听听听听听听听听 Bha Bingham air a bhith a鈥 sabaid ann an grunn 脿iteachan air feadh na Roinn E貌rpa. Ann an c貌ig ceud deug, ochdad 鈥檚 a ceithir (1584), chaidh a chur a dh鈥櫭坕rinn mar riaghladair Chonnacht. Bha e air a dh猫anamh na ridire ann am Baile Atha Cliath anns an dearbh bhliadhna.
听听听听听听听听听听听 Cha robh c霉isean s矛theil ann an Connacht, ge-t脿. Bha ar-a-mach ann, leis na cinnidhean G脿idhealach a鈥 str矛 an aghaidh nan Sasannach. Bha Bingham an s脿s gu m貌r ann a bhith a鈥 ceannsachadh an ar-a-mach. Anns an t-Sultain c貌ig ceud deug, ochdad 鈥檚 a h-ochd (1588), bha e fhathast na riaghladair. 鈥橲 ann an uair sin a sgap Cabhlach M貌r nan Sp脿innteach a bh鈥 air a bhith a鈥 d猫anamh air costa deas Shasainn. Chaidh na soithichean aca timcheall uisgeachan an iar Bhreatainn is na h-脠ireann.
听听听听听听听听听听听 Dh鈥櫭瞨daich Bingham gum biodh a h-uile saighdear is maraiche Sp脿innteach a nochdadh air cladach Chonnacht air a thoirt a Ghaillimh, agus gum biodh iad air an c霉r gu b脿s an sin. Chaidh grunn soithichean air na creagan agus thathar ag r脿dh gun deach na ceudan de Sp脿inntich a thoirt a Ghaillimh, far an robh iad air an cur gu b脿s. Rinn br脿thair Richard, Se貌ras Bingham, an dearbh rud ann an Contae Shligeach far an robh e na shiorram. Bha adhbharan gu le貌r aig na Sp脿inntich gr脿in a bhith aca air na Binghams.
听听听听听听听听听听听 Lean an t-sabaid eadar na G脿idheil 脠ireannach, a bha a鈥 d矛on an d霉thcha, agus na Sasannaich, a bha ag amas air a gabhail thairis. Chaochail Richard Bingham mus robh Cath Chinn t-Saile ann 鈥 cath a thug an aon se貌rsa buaidh air na G脿idheil 脠ireannach 鈥檚 a thug Bl脿r Ch霉il Lodair air na G脿idheil Albannach.
听听听听听听听听听听听 Ach bha Richard Bingham an s脿s ann am bl脿r an aghaidh G脿idheil Albannach a dh鈥檉h脿g an t-uabhas dhiubh marbh. Chan e gun robh e a鈥 sabaid ann an Alba. Thachair am batail ann an 脠irinn nuair a bha Bingham na riaghladair air Connacht ann an c貌ig ceud deug, ochdad 鈥檚 a sia (1586). Thathar ag r脿dh gun robh c貌rr is d脿 mh矛le Albannach air am marbhadh air an aon latha 鈥 timcheall air m矛le gu leth fear, agus mnathan is clann aig feadhainn aca. Innsidh mi tuilleadh dhuibh mun ghnothach anns an ath Litir.
Faclan na Litreach
Abairtean na Litreach
Puing-ch脿nain na Litreach
Gn脿thas-cainnt na Litreach
gum biodh iad air an c霉r gu b脿s: that they would be put to death.
听
Tha 鈥淟itir do Luchd-ionnsachaidh鈥 air a maoineachadh le MG ALBA
Broadcasts
- Fri 1 Nov 2013 11:55大象传媒 Radio nan G脿idheal
- Sat 2 Nov 2013 10:55大象传媒 Radio nan G脿idheal
- Sun 3 Nov 2013 14:55大象传媒 Radio nan G脿idheal
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.