大象传媒

Air 22mh den 脪gmhios 1918, bha sgeulachd mu dhithis ghaisgeach 脿 脤le ann am Paipear an 脪bain. Bha an dithis aca nan luchd-faire air cladaichean an eilein agus chaidh urram OBE a bhuileachadh orra airson an obair a rinn iad a' s脿bhaladh beatha an d猫idh call a' bh脿ta Ameireaganach, an Tuscania, sa Ghearran. Sgaoil Crois Dhearg nan St脿itean brath-naidheachd ag innse mar a sh脿bhail Raibeart Moireasdan 脿s an Odha tr矛 saighdearan Ameireaganach agus mar a sh脿bhail Donnchadh Caimbeul, cuideachd 脿s an Odha, beatha saighdear a bha an fhairge air a thilgeil suas gu 脿ite creagach, cunnartach a bha cha mh貌r do-ruigsinneach.

Aig sabaid aig Abhainn Piave far an d'fhuair na h-Eadailtich buaidh, tha e air aithris gun tubhairt an Seanailear Gearmailteach Erich Ludendorff an uair a chual' e an naidheachd 'gun do dh'fhairich e airson a' chiad uair gun robh a' Ghearmailt a' dol a chall a' chogaidh. An ath latha, chuir an R矛gh Se貌ras telegram a' cur meala-naidheachd air R矛gh na h-Eadailt.

Air 27mh den 脪gmhios chaidh am b脿ta-ospadail Can猫idianach Llandovery Castle a chur fodha le b脿ta-aigeil far costa na h-脠ireann. Am measg an 234 a chaill am beatha, bha Iain MacAnndrais a rugadh ann a Ste貌rnabhagh ach a bha sa Chogadh c貌mhla ri seirbheisean meidigeach an airm Chan猫idianaich. Bha am b脿ta a' tilleadh a Shasainn an d猫idh le貌intich a thoirt gu Halifax an Alba Nuadh. Mar bu ch貌ir, cha robh a solais air an dubhadh 脿s agus bha Crois Dhearg a' de脿lradh gu soilleir air a' bh脿ta. Bha sgioba de 258 air b貌rd, nam measg ceithir nursaichean deug. A r猫ir C霉mhnant Hague bha c貌ir aig an n脿mhaid b脿ta-ospadail a stad 's a sgr霉dadh ach cha robh c貌ir aige a cur fodha. Innsidh Gilleasbuig MacDh貌mhnail dhuinn mar a thachair.

Bha an suidheachadh truagh anns an robh a' bhean aig Iain MacCoinnich, a bha an urra ri Oifig a' Phuist ann an Ach na S矛ne anns a' Highland News air an 29mh den 脪gmhios 1918. Cho luath 's a chaidh Iain dhan Fhraing chaidh a bhean a chuir 脿s a dachaigh le uachdaran oighreachd Loch a' Chroisg, Sir Te脿rlach Bignold. B' fheudar dhith fh猫in 's a piuthar a dhol a dh'fhuireach ann an seann taigh-nighe is obair Oifig a' Phuist a chumail a' dol 脿s a sin. Ach bha Iain a' sabaid air a son.

Bha rabhadh cuideachd sa ph脿ipear do dh' 貌stairean. A r猫ir laghan t矛d' a' Chogaidh bha c貌ir aca a h-uile duine a bha a' fuireach bho na cabair aca a chl脿radh - is fiosrachadh s貌nraichte a dh矛th - ainm, se貌ladh, obair is rudan dhen t-se貌rsa sin. 'S bha seo gu bhith thugad mur a d猫anadh tu e!

Air 5mh den Iuchar, dh'fhoillsich a' Ross-shire Journal, litir a nochd an toiseach anns an John O Groats Journal. Bha D. MacKay Miller, a bha sabaid c貌mhla ris na h-Astr脿ilianaich, air an litir a sgr矛obhadh gu ph脿rantan ann an Inbhir 脵ige ag innse mar a thachair e ri fear anns na trainnsichean is dh'aithnich e air blas a chainnt gur e G脿idheal a bh' ann.

Air 7mh den Iuchar 1918 bha an SS Ben Lomond air a slighe eadar Seville sa Sp脿inn agus 脌ird Rosain ann an Alba le carago gual. Bha i deich m矛le fichead an ear-dheas air Cionn tS脿ile ann an 脠irinn nuair a chaidh losgadh oirre gun rabhadh sam bith leis a' bhata-aigeil Gearmailteach U-92. Chailleadh tr矛 duine fichead. Agus air an 11mh aig leth-uair an d猫idh seachd sa mhadainn chaidh b脿ta 霉r Ameireaganach, a Westover, a chur fodha le torpedo. B' e seo a' chiad turas aice gu muir bho chaidh a togail, agus bha i air falbh 脿 New York ann an coimheadachd bh脿taichean, a' d猫anamh air St Nazaire, na tuill aice loma-l脿n de dh'iomadh se貌rsa bathar airson na h-Ameireaganaich a bha sabaid san Fhraing.

Chaidh d脿 urram a bhuileachadh air fear bhon a' Bhac ann a Le貌dhas a bha a' sabaid c貌mhla ris na Can猫idianaich aig toiseach an Iuchar 1918. B' esan Iain Greumach, Iain Aonghais Sheoc, agus fhuair e Bonn a' Mh矛lidh agus an Croix de Guerre airson an obair ionmholta a bha e air a dh猫anamh bhon th脿inig e a-null 脿 Canada. Bha a dhachaigh aig toiseach a' Chogaidh ann a Winnipeg.