06/07/2001
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 105
Duration: 05:07
Litir 105: T貌imhseachain
An t-seachdain 鈥檚 a chaidh, thug mi t貌imhseachan dhuibh. Agus seo e a-rithist: Is truagh an fheadhainn aig a bheil iad. Is truagh an fheadhainn aig nach eil iad. C貌 iad? 鈥橲 e an fhreagairt - clann. Is truagh an fheadhainn aig a bheil clann, agus is truagh an fheadhainn aig nach eil clann! Uill, tha sin a r猫ir an t貌imhseachain co-dhi霉. Mar ph脿rant, chan eil beachd sam bith agamsa air a鈥 ch霉is!
Bidh t貌imhseachain a鈥 c貌rdadh rium, agus tha mi an d貌chas gu bheil sibh fh猫in a鈥 faighinn tlachd asta. Ach chan eil mi idir cho d猫idheil orra ri fear a chunnaic mi ann am fiolm an latha roimhe. 鈥橲 e a bh鈥 ann dotair Gearmailteach, an Dotair Lessing, agus bha e uabhasach d猫idheil air t貌imhseachain. Bhiodh e a鈥 cur seachad oidhcheannan, gun chadal, agus e a鈥 feuchainn ri fuasglaidhean fhaighinn airson feadhainn dhoirbh.
Ged a bha an Dotair Lessing Gearmailteach, bha am fiolm fh猫in air a dh猫anamh anns an Eadailt. Bha e ann an Eadailtis, le fo-thiotalan ann am Beurla, agus 鈥檚 e an t-ainm a bh鈥 air 鈥淟a Vita 猫 Bella鈥. Tha sin a鈥 ciallachadh, 鈥淭ha a鈥 Bheatha Br猫agha鈥. 鈥橲 e fiolm air leth math a bh鈥 ann, air a sti霉ireadh le Roberto Benigni.
Anns a fiolm bha an t貌imhseachan seo: 鈥淐an m鈥 ainm agus chan eil mi ann tuilleadh. C貌 mi?鈥 Can m鈥 ainm agus chan eil mi ann tuilleadh. C貌 mi? Agus 鈥檚 e an fhreagairt 鈥 tosd. Ma chanas sibh am facal 鈥渢osd鈥, chan eil tosd ann.
Chaidh na Gaidheil a thosdachadh ann an iomadach 脿ite ann an Alba far am b鈥 脿bhaist don ch脿nan aca a bhith l脿idir. Ach, far a bheil dualchas Gaidhealach aig sg矛re, is far a bheil na h-ainmean-脿ite ann an G脿idhlig, is far a bheil cothrom aig clann G脿idhlig ionnsachadh anns an sgoil, chan eil iad buileach tosdach.
Tha Baideanach is Srath Sp猫 rudeigin mar sin. Tha aonad G脿idhlig ann am Bail鈥 Ur an t-Sl猫ibh, is tha m貌ran dhen bheachd gu bheil an t-脿m ann an c脿nan a phiobrachadh gu m貌r anns an sg矛re, gu h-脿raidh an cois na p脿irce n脿iseanta a tha gu bhith sa Mhonadh Ruadh an ceann 霉ine nach bi fada.
Chuala mi cl脿r o chionn ghoirid de dhaoine 脿 Srath Sp猫 a鈥 bruidhinn ann an G脿idhlig agus bha e air leth inntinneach. Bha aon ph矛os dhen ch貌mhradh mu mhaigheach bh脿n, neo ge脿rr bh脿n, mar a thuirt iad fh猫in. Tha iad b脿n anns a鈥 gheamhradh leis gu bheil an dath gam falachadh anns an t-sneachd a tha a鈥 c貌mhdachadh nam beann.
Bha e an aghaidh an lagh ge脿rr a mharbhadh, agus bhiodh na geamairean gu math trom air poidsearan. Ach bu choma leis na balaich sin. Bha biadh gann agus ghlac iad ge脿rr. Chuir iad ann am poit air an teine i mus deach iad a-mach a dh鈥檕bair. Bhiodh i deiseil airson an diathaid nuair a thigeadh iad dhachaigh aig meadhan-latha.
Ach nuair a thill iad, c貌 bha nan cois ach an geamair?! Agus cha b鈥 urrainn dhaibh faighinn cuidhteas e. Chan fhaigheadh iad biadh fhad 鈥檚 a bha esan a-staigh. An uairsin, chuimhnich fear dhiubh nach bu toil leis a鈥 gheamair salchair sam bith. Dh鈥檉heumadh a h-uile n矛 a bhith glan dha.
Thog e bobhla. 鈥淕abhaidh sinn ar biadh,鈥 thuirt e. 鈥淔eumaidh mi am bobhla a ghlanadh, ach chan eil clobhd agam.鈥 Choimhead e air a ch霉. 鈥淭robhad,鈥 thuirt e ris. Thog e earball molach salach a鈥 choin, agus ghlan e am bobhla leis. Dh鈥檉halbh an geamair sa bhad, agus dh鈥檌th na balaich fe貌il na gearra. Ged a bha am bobhla salach, ch貌rd an fhe貌il riutha glan!
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing ghr脿mair na seachdaine
Gn脿ths-cainnt na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.