Ocsidio a rhydwytho
Ocsidio yw pan mae sylwedd yn colli electronGronyn isatomig yw electron, sydd 芒 gwefr negatif a'i f脿s yn ddibwys o'i gymharu 芒 phroton a niwtron.. Rydyn ni hefyd yn defnyddio鈥檙 term i nodi bod sylwedd yn ennill ocsigen. Er enghraifft, mae magnesiwm yn cael ei ocsidio wrth adweithio ag ocsigen i ffurfio magnesiwm ocsid:
magnesiwm + ocsigen 鈫 magnesiwm ocsid
2Mg + O2 鈫 2MgO
rhydwythiadAdwaith lle mae sylwedd yn colli ocsigen neu鈥檔 ennill electronau. yw pan mae sylwedd yn ennill electronau. Rydyn ni hefyd yn defnyddio鈥檙 term i nodi bod sylwedd yn colli ocsigen. Er enghraifft, gallwn ni rydwytho copr(II) ocsid i ffurfio copr wrth iddo adweithio 芒 hydrogen:
copr(II) ocsid + hydrogen 鈫 copr + d诺r
CuO + H2 鈫 Cu + H2O
Fel arfer, mae ocsidio a rhydwytho鈥檔 digwydd ar yr un pryd mewn adwaith. Rydyn ni鈥檔 galw鈥檙 math hwn o adwaith yn adwaith rhydocs (rhyd 鈥 rhydwytho, ocs 鈥 ocsidio).
Cofia:
- yr ocsidydd yw鈥檙 cemegyn sy鈥檔 achosi ocsidio drwy ddarparu ocsigen
- 尘补别鈥檙 rhydwythydd yn achosi i鈥檙 cemegyn arall gael ei rydwytho drwy dynnu ocsigen
Edrych ar yr adwaith thermitAdwaith dadleoliad neu gystadleuaeth rhwng alwminiwm a haearn ocsid sy'n cynhyrchu alwminiwm ocsid a haearn. Mae'n rhyddhau digon o wres i doddi'r haearn, felly gallwn ni ei ddefnyddio i gysylltu cledrau rheilffordd 芒'i gilydd. isod:
alwminiwm + haearn(III) ocsid 鈫 haearn + alwminiwm ocsid
2Al + Fe2O3 鈫 2Fe + Al2O3
Mae alwminiwm wedi cael ei ocsidio. Mae hyn yn golygu mai鈥檙 haearn(III) ocsid yw鈥檙 ocsidydd. Gallwn ni weld hefyd bod yr haearn(III) ocsid wedi cael ei rydwytho. Mae hyn yn golygu mai鈥檙 alwminiwm yw鈥檙 rhydwythydd.