Tha na ceudan de dh'eileanan ann an Alba agus tha iomadh feart-t矛re gun shamhail annta, mar 尘貌颈苍迟别补肠丑 agus machair.
San artaigil seo gheibh thu a-mach:
- D猫 th' ann am 尘貌颈苍迟别补肠丑
- D猫 th' ann am 尘貌颈苍别 agus mar tha i air a cleachdadh
- D猫 th' ann am machair agus far a bheil e
- Mu lusan fe貌il-itheach 尘貌颈苍迟别补肠丑 na h-Alba
Tha an goireas seo freagarrach air topaigean nan 颁谤耻迟丑补苍-迟矛谤别 ann an Clas 5, Clas 6 agus Clas 7 (An D脿rna 脤re de Churraicealam airson S脿r-mhathas).
Thig c貌mhla ri Isla agus Connor agus iad a' toirt s霉il air 尘貌颈苍迟别补肠丑 agus machair ann an Uibhist a Tuath.
Coimhead a' bhidio ghoirid seo agus faigh a-mach mu mh貌inteach agus mu mhachair.
ISLA: Woohoo! 'S toigh leam seo!
Tha slighe Innse Gall cho sp貌rsail air a' bhaidhsagal.
CONNOR: Tha, chan eil s矛on nas fhe脿rr. Tha iomadh slighe eile ann an Alba airson baidhsagal a dh'fhaodadh sinn a ghabhail cuideachd.
D猫 na cruachan a th' aig cuid dhe na taighean?
ISLA: Sin cruach-mh貌na. 'S e talamh s貌nraichte a th' ann air a bhuain 脿s a' mh貌intich a seo. 'S d貌cha gum faic sinn barrachd air ar cuairt.
Tha a' mh貌ine seo math gu gabhail, agus mar sin, tha daoine air a bhith ga buain, ga tioramachadh, ga togail agus ga losgadh sna taighean aca bho chionn fhada, ach cha bhi uiread a-nis.
'S e 脿谤补颈苍苍 sh貌nraichte a tha sna puill-mh貌na. Saoilidh tu gu bheil a' mh貌inteach lom agus falamh, ach tha t貌rr beatha innte.
Cha bhi an 霉ir a' leigeil le uisge dr猫anadh gu furasta agus bidh i a' fuireach fliuch. Tha lusan mar c貌inneach-liath agus feadhainn eile air freagradh airson gum f脿s iad ann an suidheachadh fliuch, doirbh mar seo.
Nuair a sheacas iad, bidh iad a' briseadh s矛os agus a' cruthachadh filleadh de mh貌ine anns an uisge. Bidh a' mh貌ine a' gleidheadh fi霉 's barrachd uisge, agus bidh a' chuairt a' leantainn oirre.
CONNOR: Tha mar sin na lusan beaga m貌intich seo gu math s貌nraichte. Chuala mi mu ch貌inneach-liath. Cumaidh e ochd uiread a chuideam fh猫in de dh'uisge. Bhiodh iad ga chleachdadh anns a' Chiad Chogadh airson stad a chur air galar ann an lotan.
ISLA: Abair c貌inneach sh貌nraichte! Agus bhon a tha 尘貌颈苍别 agus a' ch貌inneach cho math air uisge a ghleidheadh, cha bhi uiread de thuileachadh ann. Tha e math airson ionaltradh chaorach cuideachd.
A bharrachd air a' ch貌innich, bidh fraoch br猫agha, purpaidh cuideachd a' f脿s air a' mh貌intich, agus na lusan annasach, fe貌il-itheach seo, br貌g na cuthaig agus鈥
CONNOR: R貌s an t-solais! Chan eil am mathachadh a dh'fheumas lusan airson f脿s ann am 尘貌颈苍别 agus feumaidh lusan fe貌il-itheach mathachadh a bharrachd fhaighinn am badeigin eile鈥 bho bhiastagan! 'S toigh leam an lus seo.
ISLA: Tha mi a' creidsinn gu bheil iad inntinneach, ann an d貌igh sgreamhail air choreigin!
CONNOR: Tha fios a'm! Tha r貌s an t-solais air a ch貌mhdach le gasan a tha coltach ri greimichean. Bidh iad sin a' d猫anamh neactar a bhios a' t脿ladh bhiastagan agus sglongaid steigeach a bhios a' glacadh bhiastagan a laigheas orra agus gan 肠苍脿尘丑. Nuair a sheacas na lusan, bidh na biastagan cuideachd a' briseadh s矛os san 霉ir, agus a' cur mh猫innearan mathachaidh innte.
ISLA: Chan eil mi cho cinnteach gun toigh leam sin, Connor. Caran sgreamhail leamsa!
脪, seall, machair! Tha seo 脿lainn. 'S e raon feurach, torrach a th' ann am machair. Seall na d矛theanan!
Tha sin air sg脿th 's gu bheil sinn air oir an Atlantaig a seo. Bidh na gaothan l脿idir a' siabadh gainmheach de shligean pronn, l脿n calcium, air t矛r.
Bidh na d矛theanan a' f脿s gu math a seo, l脿n bhl脿than br猫agha. Bidh na dathan ag atharrachadh mar a bhios an r脿ithe a' dol air adhart agus diofar dh矛theanan fo bhl脿th.
CONNOR: Cuiridh mi geall gu bheil e math airson e貌in 's biastagan.
ISLA: Seall an seillean m貌r buidhe! Tha iad sin tearc, d矛reach mar am machair fh猫in.
CONNOR: Tha na h-eileanan seo s貌nraichte. 'S beag an t-iongnadh ged a bhios daoine a' tadhal orra. Tha cafaidh shuas a seo 鈥 ge b' e c貌 bhios air dheireadh a' ceannach re貌iteagan!
Eileanan ann an Alba
'S e p矛os fearainn air a chuairteachadh le uisge a th' ann an eilean. Tha m貌r-roinnean cuideachd air an cuairteachadh le uisge ach tha iad ro mh貌r airson eileanan a ghabhail orra.
Tha mu 800 eilean ann an Alba agus tha iomadh feart-t矛re gun shamhail annta.
惭貌颈苍迟别补肠丑
- 'S e se貌rsa de chruth-t矛re no Far am bi lus no beathach a' fuireach. a th' ann am 尘貌颈苍迟别补肠丑 anns a bheil P矛os fearainn a tha fliuch agus l猫igeach (l脿n puill). agus diofar she貌rsaichean fe貌ir agus phris, mar fraoch.
- Gl猫 thric, gheibhear 尘貌颈苍迟别补肠丑 ann an sg矛rean air talamh 脿rd ann an ceann a tuath agus air taobh an iar na RA, mar G脿idhealtachd agus Eileanan na h-Alba.
- Cha bhi craobhan a' f脿s air 尘貌颈苍迟别补肠丑 oir tha 霉ir na m貌intich l脿n uisge agus chan eil mathachadh gu le貌r innte airson gum f脿s craobhan.
笔耻颈濒濒-尘丑貌苍补
- 'S e filleadh s貌nraichte de dh'霉ir air a dh猫anamh de stuth organach a th' ann am 尘貌颈苍别.
- Bidh 尘貌颈苍别 a' glacadh carbon d脿-ogsaid. 'S e Rudeigin a st貌ras carbon airson treis. Mar eisimpleir, an cuan no coilltean-uisge. Bidh sinc carbon a' beagachadh an uireid de charbon d脿-ogsaid, gas taigh-ghlainne, a th' ann. a th' innte.
- Tha i air a cleachdadh mar chonnadh traidiseanta ann am p脿irtean de dh'Alba. Bidh 尘貌颈苍别 bhog air a gearradh na f脿dan agus air a cur air an talamh airson tioramachadh air a' mh貌intich. Bithear a' togail agus a' cruinneachadh na 尘貌颈苍别 thioram agus a' togail chruachan leatha aig taighean dhaoine.
- Cleas bhunan-濒霉迟丑 St貌rasan n脿darra nach urrainn dhuinn ath-nuadhachadh nuair a theirigeas iad. Tha seo a' ciallachadh gu bheil uiread sh貌nraichte dhiubh air an Talamh. Tha connaidhean-fosail, mar gual, ola agus gas nan goireasan neo-ath-nuadhachail. eile, ma tha 尘貌颈苍别 air a losgadh air sg猫ile mh貌r, chan eil sin math dhan 脿谤补颈苍苍eachd. Tha seo air sg脿th 's gu bheil carbon d脿-ogsaid a' dol mu sgaoil dhan 猫adhar nuair a tha 尘貌颈苍别 ga losgadh.
- Ach, anns na h-eileanan, tha 尘貌颈苍别 san fharsaingeachd air a losgadh air sg猫ile bheag mar chonnadh do dhachaighean fa leth. Chan eil uiread de roghainnean eile a thaobh 濒霉迟丑 ann an cuid de choimhearsnachdan nan eileanan, agus tha 濒霉迟丑 gl猫 thric nas daoire.
- Tha 尘貌颈苍别 cuideachd air a cleachdadh mar Sgudal bho lusan agus bho bheathaichean a tha air briseadh s矛os agus a ghabhas a chleachdadh mar thodhar airson lusan fh脿s. ach tha seo a' dol a sgur a dh'aithghearr ann an Alba.
Machair
- 'S e Far am bi lus no beathach a' fuireach. thearc a th' ann am machair agus chan fhaighear i ach air taobh an iar Alba agus 脠irinn.
- Tha i air a cruthachadh nuair a sh猫ideas a' ghaoth gainmheach l脿n calcium air a' chladach.
- 'S e raon 矛osal, feurach, torrach a th' ann am machair.
- As t-samhradh bidh machair l脿n dh矛theanan br猫agha.
Map de mhachair ann an Alba
Lusan fe貌il-itheach
- Anns a' bhidio aig b脿rr na duilleig, chunnaic Isla agus Connor lus fe貌il-itheach ris an canar r貌s an t-solais a bhios a' f脿s air 脌谤补颈苍苍 no cruth-t矛re air talamh 脿rd air a d猫anamh suas de dhiofar she貌rsachan fe貌ir, pris agus boglaichean..
- 'S 脿bhaist lusan fe貌il-itheach a bhith a' f脿s ann an 霉ir anns nach eil m貌ran Na pr矛omh bhunaitean a dh'fheumas lus no beathach airson a bhith be貌, fallain. Bidh beathaichean a' faighinn a' chuid as motha dhen mhathachadh aca bho bhiadh. Bidh lusan a' faighinn mathachadh bhon 霉ir agus bho sholas na gr猫ine., mar a tha 尘貌颈苍别.
- Chan fhaigh iad am mathachadh gu l猫ir bhon 霉ir 's mar sin bidh iad a' glacadh agus a'A' briseadh biadh s矛os airson 's gun t猫id am mathachadh agus an 濒霉迟丑 aige a sh霉ghadh a-steach. bhiastagan.
Image caption, R貌s an t-solais
'S e lus fe貌il-itheach a th' ann an r貌s an t-solais agus bidh e a' glacadh bhiastagan leis na r貌ineagan steigeach air na duilleagan aige. Bidh iad a' f脿s air monaidhean fliuch agus air 尘貌颈苍迟别补肠丑, mar Tailend Moss faisg air Bathgate no Glen Moss faisg air Cill MoCholuim. (David Chapman / Alamy Stock Photo)
1 of 5
- 尘貌颈苍迟别补肠丑 - Far am bi lus no beathach a' fuireach. no cruth-t矛re air talamh 脿rd air a d猫anamh suas de dhiofar she貌rsaichean fe貌ir, pris agus boglaichean.
- boglach - P矛os fearainn uabhasach fliuch agus l猫igeach far am bi iomadh se貌rsa c貌innich buailteach f脿s. Tha boglaichean searbhagach agus gl猫 thric chan eil m貌ran Na pr矛omh bhunaitean a dh'fheumas lus no beathach airson a bhith be貌, fallain. Bidh beathaichean a' faighinn a' chuid as motha dhen mhathachadh aca bho bhiadh. Bidh lusan a' faighinn mathachadh bhon 霉ir agus bho sholas na gr猫ine. annta.
- 尘貌颈苍别 - Filleadh 霉ire air a dh猫anamh de lusan marbh. Bidh e a' glacadh carbon d脿-ogsaid a' cuideachadh stad a chur air tuileachadh. Tha i air a cleachdadh mar chonnadh ann am p脿irtean de dh'Alba.
- lus fe貌il-itheach - Lus a ghlacas agus a A' briseadh biadh s矛os airson 's gun t猫id am mathachadh agus an 濒霉迟丑 aige a sh霉ghadh a-steach. ainmhidhean beaga, leithid bhiastagan.
- machair - 脌谤补颈苍苍 thearc ann am p脿irtean de dh'脠irinn agus de dh'Alba agus a tha air a c貌mhdach le fl霉raichean dathach.
Feuch d猫 nas aithne dhut
D猫an dealbh de lus fe貌il-itheach agus cuir leubailean air.
D猫an rannsachadh air lus fe貌il-itheach. D猫an dealbh dhen lus agus cuir leubailean air na pr矛omh fheartan aige.
Seo beagan bheachdan airson t貌iseachadh:
- D猫 an lus dhen d猫an thu dealbh? Tha an lus s霉ghaidh agus a' venus fly trap nan eisimpleirean de lusan fe貌il-itheach.
- Ciamar a bhios an lus seo a' glacadh bhiastagan? Am bi biastagan a steigeadh ris? An t猫id aige air biastag a ghlacadh le p脿irt a tha coltach ri beul?
- Cuimhnich gum feum an lus agad freumhaichean (airson uisge fhaighinn bhon 霉ir) agus duilleagan (airson solas a sh霉ghadh le Iom-obrachadh ceimigeach a bhios a' tachairt ann an lusan. Bidh lusan ag atharrachadh carbon d脿-ogsaid agus uisge gu gluc貌s, am pr矛omh bhun-濒霉迟丑a aca, agus ogsaidean. Bidh solas na gr猫ine a' toirt dhaibh 濒霉迟丑 a dh'fheumas iad airson gun tachair foto-cho-chur.).
More on 颁谤耻迟丑补苍-迟矛谤别
Find out more by working through a topic
- count19 of 24
- count20 of 24
- count21 of 24
- count22 of 24
