´óÏó´«Ã½

Fe all menywod yng Nghymru sy'n gobeithio derbyn triniaeth IVF fod gam yn agosach at dderbyn triniaeth wedi i ddau o'r tri darparwr triniaethau ffrwythloni yma gadarnhau eu bod am ailagor ddydd Llun.

Roedd apwyntiadau cleifion allanol a llawdriniaethau cyffredinol wedi eu hatal gan Lywodraeth Cymru ym mis Mawrth er mwyn ysgafnhau'r baich ar y gwasanaeth iechyd yn wyneb y pandemig coronafeirws.

Yn gynharach yn y mis, dywedodd yr Awdurdod Ffrwythloni Dynol ag Embryoleg - yr HFEA - y byddai clinigau ar draws y DU yn gallu gwneud cais i ailagor o 11 Mai, os oedd modd dangos eu bod yn darparu triniaeth ddiogel ag effeithiol.

Ond mae elusen Fertility Network UK yn poeni y bydd llawer yn methu cael y profion angenrheidiol er mwyn cael eu cyfeirio at glinigau.

Roedd Amanda Faulkiner-Farrow, 38, o Fethel, Gwynedd, i fod i dderbyn triniaeth ym mis Mehefin cyn i'r gwasanaeth gael ei ganslo oherwydd y pandemig.

Dywedodd fod y newyddion ar y pryd wedi bod yn ergyd iddi, ond roedd y newyddion diweddaraf am ailagor gwasanaethau yn hyn yr oedd wedi bod yn awchu i'w glywed.

"Roeddwn i'n meddwl na fyddai'r triniaethau hyn yn ail ddechrau eto tan 2021. A flwyddyn nesaf fe fyddwn i'n 39," meddai.

Aros i glywed

"Ac mae hyn yn pwyso'n drwm am rhywun.

"Mae'r gwahaniaeth rhwng gallu beichiogi yn y misoedd nesaf o gymharu gyda'r flwyddyn nesaf...dyna all fod y gwahaniaeth.

"Dydyn nhw ddim yn sylweddoli faint o obaith maen nhw wedi ei roi i ni."

Dywedodd Ms Faulkiner-Farrow nad oedd hi wedi clywed dim gan ei chlinig eto, ond fe fyddai'n cysylltu gyda nhw i ddarganfod pa bryd fyddai'n gallu ail ddechrau ei thriniaeth.

Mae dau allan o dri darparwr triniaethau ffrwythloni GIG Cymru - Canolfan Ffrwythloni Sir Amwythig a Chanolbarth Cymru, a Chanolfan Ffrwythloni Hewitt yn Ysbyty Menywod Lerpwl, yn dweud fod eu ceisiadau i ailagor wedi eu derbyn gan yr HFEA, ac fe fydd eu gwasanaeth yn ailgychwyn yn fuan.

Dywedodd Canolfan Ffrwythloni Sir Amwythig a Chanolbarth Cymru eu bod yn gobeithio y byddai eu gwasanaeth yn ailgychwyn ar 15 Mehefin.

Dywedodd Canolfan Ffrwythloni Hewitt na fyddai modd iddyn nhw gynnal yr un nifer o driniaethau ag o'r blaen gan fod rhaid cadw a reolau ymbellhau cymdeithasol, ac fe fyddai nifer y triniaethau'n cael eu monitro.

Mae trydydd darparwr triniaethau ffrwythloni ar y gwasanaeth iechyd - Sefydliad Ffrwythlondeb Cymru - wedi dweud y bydd yn gobeithio ailgychwyn y gwaith o ddarparu gwasanaethau "cyn gynted ag y bo modd".

Alice Matthews ydy cydlynydd Cymru ar ran Fertility Network UK, ac fe ddywedodd ei fod "yn galonogol fod nifer o glinigau ffrwythloni'n ailagor."

Ond fe ychwanegodd: "Mae nifer fawr yn parhau i fethu derbyn profion ymchwiliadol sydd eu hangen cyn hyd yn oed cael eu cyfeirio at glinig ffrwythloni.

"Nes bydd modd ailgychwyn apwyntiadau allanol hanfodol, fe fydd nifer fawr o bobl yn parhau i fod yn sownd mewn limbo, yn teimlo'n ynysig, pryderus a heb wybodaeth am eu cyflwr".

Dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru: "Mae coronafeirws wedi arwain at effaith sylweddol ar wasanaethau IVF ac rydym yn sylweddoli maint y pryder y mae hyn wedi ei achosi i gleifion.

"Mae Pwyllgor Gwasanaethau Iechyd Arbenigol Cymru wedi gofyn i bob un o wasanaethau ffrwythloni Cymru i ddarparu cynlluniau i ddangos sut mae modd iddyn nhw ailddechrau gwasanaethau yn ddiogel a chyn gynted ag y bo modd."