����ý

Dihalwyno yw tynnu halen o ddŵr y môr. Mae hyn yn cynhyrchu dŵr yfed glân ac mae’n arbennig o ddefnyddiol mewn gwledydd sydd â morlin ond heb ffynonellau dŵr croyw, fel afonydd a nentydd, ar gael iddynt.

Mae dihalwyno’n defnyddio un o ddau brif ddull. Y dull cyntaf yw osmosis gwrthdro, lle mae dŵr y môr yn cael ei orfodi drwy bilen dan wasgedd uchel. Mae’r bilen yn gadael i foleciwlau dŵr fynd drwodd ond yn atal unrhyw gemegion eraill sydd wedi’u hydoddi yn y dŵr rhag mynd drwodd.

Yr ail ddull yw dihalwyno thermol. Mae gweithfeydd dihalwyno (thermol) hŷn yn defnyddio egwyddor debyg i ddistyllu:

• gwresogi’r heli neu adael i’r dŵr anweddu
• casglu’r anwedd dŵr yn hytrach na’i golli
• cyddwyso’r anwedd dŵr i ffurfio dŵr pur/dŵr croyw
• mae’r halen yn cael ei adael ar ôl a gallwn ni ei ddefnyddio i wneud pethau eraill

Mae nifer o anfanteision i ddefnyddio dihalwyno.

• Mae’r ddwy broses ddihalwyno’n defnyddio llawer mwy o egni na dulliau traddodiadol o drin dŵr.
• Oherwydd bod angen mwy o egni, mae dihalwyno’n ddrutach na dulliau traddodiadol o drin dŵr. Mae hyn yn golygu nad yw rhai gwledydd tlawd yn gallu fforddio dihalwyno, er y byddai o fudd iddynt.
• Oherwydd bod angen mwy o egni, mae dihalwyno’n cynhyrchu llawer iawn mwy o nwyon tŷ gwydr na dulliau traddodiadol o drin dŵr.
• Mae’r dŵr hallt iawn sy’n cael ei gynhyrchu drwy ddihalwyno â philen yn llygrydd ac mae’n rhaid cael gwared ag ef yn ofalus.
• Mae gweithfeydd dihalwyno’n gallu bod yn bell iawn oddi wrth rai ardaloedd poblog, a rhaid adeiladu pibellau dŵr hir iawn i gludo’r dŵr at y bobl sydd ei angen.

Yn y Dwyrain Canol mae’r rhan fwyaf o ddihalwyno’n digwydd oherwydd:

• does dim llawer o lawiad
• mae gan lawer o’r gwledydd forlinau
• mae olew rhad ar gael i lawer o’r gwledydd i gael egni
• mae llawer o’r gwledydd yn eithaf cyfoethog