大象传媒

Mae鈥檙 dudalen yma wedi cael ei harchifo ac nid yw鈥檔 cael ei diweddaru bellach. Mwy am dudalennau sydd wedi eu harchifo.

MAWRTH
18fed Tachwedd 2014
Hygyrchedd
Geiriau Yn Unig

	大象传媒 Homepage

禄	Cymru'r Byd Eisteddfod 2004 Mwy o'r Maes Newyddion Lluniau Cefndir Cysylltiadau Chwaraeon Y Tywydd 听
	Ymateb Cymorth Wedi mwynhau'r ddalen hon? Anfonwch hyn at gyfaill! 听

Llys Ifor Hael

Maen nhw ymhlith y llinellau mwyaf adnabyddus o farddoniaeth yn yr iaith Gymraeg.

Drain ac ysgall mall a'i medd
Mieri lle bu mawredd.

Disgrifiad Ieuan Brydydd Hir o'r hyn a welodd yn ystod ymweliad a Llys Ifor Hael yn 1780 - noddwr rhai o feuirdd mwyaf Cymru yn y canol oesoedd gan gynnwys Dafydd ap Gwilym.

Mae safle Llys Ifor Hael o fewn cyrraedd hawdd i faes yr Eisteddfod yng Nghasnewydd - od fydd hi ddim yn hawdd dod o hyd iddo.

Bu Ieuan Brydydd Hir - Evan Evans - yn giwrad ym Maesaleg dim ond milltir o Wernyclepa lle mae olion y llys.

Yn ei englyn dirdynnol yn dilyn ymweliad ag olion yr hen lys lle bu beirdd a chyfeddach dywed:
Llys Ifor Hael, gwael yw'r gwedd - yn garnau
Mewn gwerni mae'n gorwedd;
Drain ac ysgall mall a'i medd,
Mieri lle bu mawredd.

Bydd llawer yn synnu mai Ifor ap Llywelyn o'r ardal hon - sy'n cael ei hystyried mor Seisnig erbyn heddiw - oedd prif noddwr Dafydd ap Gwilym.

Yn wir, cyflwynodd Dafydd gywydd iddo yn ogystal 芒 chadwyn o englynion a dwy awdl

Hyd y mae iaith Gymraeg,
A hyd y tyf hadau teg
Hardd Ifor hoywryw ddefod,
Hir dy gledd, heir dy glo.
meddai Dafydd yn ei gywydd.

Dywedodd am Ifor hefyd:
Ifor ydoedd afradaur,
O'i lys nid 芒i bys heb aur.
Doe yr oeddwn ar giniaw
I'w lys yn cael gwin o'i law.

Yr oedd Ifor hael yn un o hynafiad teulu enwog Morganiaid Plas Tredegar a sefydlwyd ei lys yng Ngwern y Clepa oddeutu'r drydedd ganrif ar ddeg.