����ý

Mae ein cartref, y Ddaear, yn rhan o system o gyrff sydd mewn orbit o gwmpas seren ganolog – yr Haul. Mae cysawd yr haul yn cynnwys pedair planed fewnol greigiog a phedair planed allanol sy’n gewri nwy, yn ogystal â belt asteroidau, sy’n cynnwys miloedd o greigiau enfawr, corblanedau a chomedau.

Mae cysawd yr haul yn cynnwys seren ganolog ac wyth o blanedau, corblanedau, lleuadau, comedau ac asteroidau.

• Yr Haul yw’r seren agosaf atom ni.
• Mae’r planedau mewn orbit o gwmpas yr Haul.
• Mae’r amser mae’n ei gymryd i gyflawni orbit o gwmpas yr haul yn cynyddu gyda phellter oddi wrth yr Haul.
• Disgyrchiant sy’n cadw’r planedau mewn orbit o gwmpas yr Haul a’r lleuadau mewn orbit o gwmpas eu planedau.
• O’r Haul, trefn y planedau yw Mercher, Gwener, y Ddaear, Mawrth, Iau, Sadwrn, Wranws, a Neifion. Efallai y bydd angen i ti gofio hyn yn yr arholiad.
• Mae’r planedau yn mynd o gwmpas yr Haul mewn orbitau crwn sydd wedi’u gwasgu ychydig bach fel eu bod nhw’n eliptigol.
• Mae Plwton wedi’i dosbarthu fel corblaned neu blanedyn. Mae ganddi orbit eliptigol iawn, neu echreiddig.

Lleuadau

Mae gan y rhan fwyaf o’r planedau, a rhai o’r corblanedau, gyrff mewn orbit o’u cwmpas nhw. Rydyn ni’n galw’r lloerenni naturiol hyn yn lleuadau.