Ffrwydradau - haen uwch yn unig
Mae tanio gwrthrych o ganon hefyd yn wrthdrawiad lle mae cadwraeth momentwm yn digwydd. Gan fod y momentwm cyn y gwrthdrawiad yn sero, mae鈥檙 momentwm ar 么l y gwrthdrawiad yn sero. Mewn Ffiseg, y term am y math hwn o ddigwyddiad yw ffrwydrad.
Ystyria b锚l canon 芒 m脿s \({\text{m}}_{\text{B}}\) 4 kg yn cael ei thanio ar gyflymder \({\text{v}}_{\text{B}}\) 120 ms-1 o ganon 芒 m脿s \({\text{m}}_{\text{C}}\) 96 kg. Mae hyn yn ein galluogi ni i ganfod Buanedd yw鈥檙 pellter sy鈥檔 cael ei deithio mewn amser penodol. adlamu鈥檙 canon \({\text{v}}_{\text{C}}\).
Mae鈥檙 cyfanswm momentwm cyn tanio鈥檙 belen yn sero, felly yn 么l deddf cadwraeth momentwm mae鈥檙 momentwm ar 么l tanio鈥檙 belen hefyd yn sero.
\({\text{m}}_{\text{B}}{\text{v}}_{\text{B}}+ {\text{m}}_{\text{C}}{\text{v}}_{\text{C}}~=~{0}\), ac felly,
\((4\times 120) + (96 \times {\text{v}}_{\text{C}}) = 0\)
\({\text{v}}_{\text{C}}~=~\frac{{ - 480}}{{96}}\)
\(=~{-~5}{\text{ ms}}^{-1}\)
Mae鈥檙 arwydd negatif yn golygu bod y canon yn symud yn 么l er mwyn sicrhau cadwraeth momentwm yn y ffrwydrad. Enw鈥檙 effaith hon yw Symudiad yn 么l, sy鈥檔 digwydd pan mae grym mawr yn cael ei roi ar wrthrych..