Er mwyn sefydlu'r ffatri hon a greodd swyddi i lawer yn yr ardal, yn enwedig merched, cafwyd fenthyciad o 拢40,000 gan y Trysorlys, gwerthwyd gwerth 拢55,000 o gyfrandaliadau a manteisiwyd ar fenthyciad arall o 拢20,000 gan Ymddiriedolaeth Nuffield. Gwnaed hyn oll yn bosib gan Ddeddf Ardaloedd Arbennig 1937 oedd a'r nod o leddfu'r lefelau uchel o ddiweithdra mewn ardaloedd tebyg i'r Rhondda.
Er taw Cwmni Burberry biau'r ffatri erbyn hyn, mae hi yma o hyd yn darparu swyddi i bobl yr ardal, 50 Mlynedd o WasanaethYchydig cyn y Nadolig ymddeolodd gweithiwr a dreuliodd bron 50 mlynedd yn gweithio yn y ffatri 49 mlynedd a 3 mis i fod yn fanwl.
Cafodd Noel Henry ei fagu yn Stryd Tynybedw, Treorci. Aeth yn syth o'r ysgol yn fachgen ifanc 16 oed ym mis Medi 1955 i weithio yn Adran Ddosbarthu Ffatri Polikoff ac un o'i dasgau cyntaf oedd clymu bwndeli o drowsusau dril ar gyfer y fyddin. Maes o law, daeth Noel yn gyfrifol am yr adran honnio am gyfnod byr cyn iddi gael ei huno a'r Adran DilladGwely.
Gydag amser symudodd ymlaen i'r Adran Ddatblygu a Chynllunio a chyflawni swyddi cyfrifol yn yr adran honno. Yn ystod ei gyfnod yn gweithio yn y ffatri, gwelodd Noel newidiadau mawr.
Yn y saithdegau roedd Polikoff yn cyflogi 1600 0 bobl, 80% ohonynt yn ferched. Erbyn 2000 roedd llai na 300 ar y llyfrau ond mae'n dda dweud bod y nifer Cwmni Burberry sydd wedi bod yn gyfrifol am ei rhedeg yn ystod y blynyddoedd diwethaf a'r cwmni hwnnw'n anelu at ddenu cwsmeriaid o haen uchaf a drutaf y farchnad.
Rhan fawr o fusnes Polikoff oedd gwerthu trwy gatalogau a'r cwmni'n cyflenwi siwtiau, siacedi ac eitemau tebyg drwy'r post. Yn ogystal a chyflogi pobl leol meithrinai Cwmni Polikoff ei staff rheoli ei hun o blith y gweithlu, ac o ganlyniad cododd bechgyn lleol fel Gareth Davies a Ray Brown i safleoedd uchel yn y cwmni.
Yn ol Noel, roedd pawb a weithiai yn y ffatri yn ymhyfrydu yn eu gwaith ac roedd y balchder hwnnw'n cael ei adlewyrchu yn safon y cynnyrch.
Gofal y Cwmni
Mae e'n hael iawn ei ganmoliaeth hefyd i'r ffordd y cai'r gweithlu ei drin gan fod llawer o sylw'n cael ei roi i iechyd a diogelwch. O ganlyniad, ychydig iawn o ddamweiniau a ddigwyddai yno.Yn ogystal mae'r Cwmni wedi bod yn ofalus i gydnabod teyrngarwch y gweithwyr.
Fel nifer o bobl eraill, derbyniodd Noel rodd o wats ar ol cwblhau 25 mlynedd o wasanaeth a rhodd bellach ar ddiwedd 40 mlynedd. Am y trydydd tro, ychydig cyn y Nadolig, fe'i cydnabyddwyd wrth iddo ymddeol, ond yn ogystal a'r anrhegion hyn, teimla wrth roi'r gorau i'w swydd y bydd yr atgofion hapus sydd ganddo am gyd-weithwyr a throeon trwstan a ddigwyddodd yn gynhaliaeth wrth iddo geisio ymgyfarwyddo a hamddena ar ol gweithio'n ddistop am bron hanner canrif.
Dymunwn ymddeoliad hir a hapus i Noel a'i wraig, Janet, sy'n byw nawr yn Jones St, Treherbert.
听
